کار‌های نافع برای مردگان

اهل قبور نیازمند به استغفار و طلب رحمت و اهداء ثواب هستند. در همین زمینه امام جعفر صادق ـ. علیه السّلام ـ. می‎فرماید:

«ثوابی که پس ازمرگ به انسان می‎رسد سه چیز است:

۱. صدقه جاریه؛

۲. راه و رسم صحیحی که شخص در حال حیات بدان عمل می‎کرد و به گونه‎ای بوده که الگو برای دیگران می‎شد؛

۳. فرزندی شایسته که برای او طلب مغفرت کند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.» [۱]در جای دیگر می‎فرماید: «همان گونه که زندگان با هدایا، شاد می‎شوند اهل قبور و برزخیان نیز با ترحم و استغفار که نسبت به آنان می‎شود؛ شاد می‎گردند.» [۲]بنابر این اهداء ثواب و طلب مغفرت برای اهل قبور نافع است و از طریق اهل بیت ـ. علیهم السّلام ـ. توصیه شده است.

کار‌های نافع برای مردگان

۱- خواندن سوره‎هایی از قرآن درحالت احتضار: مانند سوره‎های یس، صافات، احزاب، آیة الکرسی، آیه ۵۴ سوره اعراف، و سه آیه آخر سوره بقره طبق توصیه روایات. [۳]۲- نماز وحشت: همچنین مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت خوانده شود که در رکعت اول بعد از سوره حمد، یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم، بعد از سوره «حمد»، ۱۰ مرتبه سوره قدر خوانده شود.

۳- قرآن خواندن درکنارقبر: امام صادق ـ. علیه السّلام ـ. فرمودند: «سوره تبارک بالای سر قبر میت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر از او گردد». [۴]۴- زیارت اموات: مرحوم نوری در مستدرک الوسائل باب اموات، از سید بن طاوس در مصباح الزائد نقل کرده که طریق زیارت میت این است که رو به قبله و دست بر قبر نهاده و بگو: «الَلّهُمَّ ارحَم غُربَتَهُ وَصِل وَحْدَتَهُ… ثُمَّ اقرَ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» سبع مرّات؛ پروردگارا! بر غربت او ترحم نما و تنهایی او را به مقام جمع خودت ارتباط بده و موجبات انس را بر وحشت او قرار بده و ترس او را تبدیل به ایمنی گردان و از رحمت خود برای او رحمتی بفرست که از رحمت غیر تو بی‎نیاز گردد و او را به کسی که او دوست داشت و در تحت ولایت او (ائمه اطهار ـ. علیهم السّلام ـ.) بود؛ ملحق گردان! و سپس سوره مبارکه قدر راهفت مرتبه بخوان». [۵]در نتیجه می‎توان گفت: سوره‎های؛ فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب، آیة الکرسی، هفت مرتبه اناانزلناه… را می‌توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء کرد.