دلایل قطع رحم در کلام امام رضا علیه سلام

موجبات قطع رحم در کلام امام رضا علیه سلام

۱ - مال اندوزى

عن محمدبن اسماعیل بن بزیع: قال: سمعت الرضا (علیه سلام) یقول: لا یجمع المال الا بخمس خصال: ببخل شدید، وامل طویل، و حرص غالب، وقطیعة الرحم، وایثار الدنیا على الاخرة. (۱)

امام رضا (علیه سلام) مال جز با پنج خصلت در یکجا جمع نمى شود: بخل شدید، آرزوهاى دور و دراز، حرص غالب، قطع رابطه با خویشاوندان، مقدم داشتن دنیا بر آخرت.

--------------------------------

۲ - اصالت دادن به مزایاى ظاهرى (همچون مال، شهرت، مقام)

الامام الرضا (علیه سلام) قال رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم): من استذل مؤ منا، او حقره لفقره، او قلة ذات یده، شهره الله یوم القیامة، ثم یفضحه. (۲)

امام رضا (علیه سلام) فرمود: رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود: هر کس مؤ منى را خوار کند، یا او را به سبب فقر و تنگدستیش حقیر شمارد، خداوند او را در روز قیامت انگشت نما و رسوا خواهد کرد.

من لقى فقیرا فسلم علیه خلاف سلامه على الغنى لقى الله عزوجل یوم القیامة وهو علیه غصبان. (۳)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: هرکه فقیر مسلمانى را ملاقات کند و بر او نه بدانگونه که بر غنى سلام مى کند، سلام کند، خدا را در روز قیامت در حالى که بر او خشمگین است ملاقات خواهد کرد.

--------------------------------
۳ - مستى مقام

عن على بن موسى الرضا (علیه سلام): ملعون، ملعون من احتجب عن اخیه. (۴)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: از رحمت خداوندى به دور است، از رحمت خداوندى به دور است کسى که از برادر مسلمان خود، روى پوشیده در پرده مى شود. (در موارد نیاز و گرفتارى دوست یا یکى از بستگان، خود را پوشیده بدارد به طورى که دسترسى به او به آسانى ممکن نباشد).

--------------------------------
۴ - حسد

قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): لا لحسود لذة. (۵)
حضرت رضا (علیه سلام) فرمود: حسود را لذت نباشد.

--------------------------------
۵ - توقعات و انتظارات بیجا

قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): یقول الله تعالى: لاقطعن امل کل مؤ من امل دونى الا یاءس، ولالبسنه ثوب مذلد بین الناس ولانحینه من وصلى، ولابعدنه من قربى. (۶)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: خداى تعالى مى فرماید: البته ریسمان و رشته آرزو و امید هر مؤمنى را که به غیر من امیدوار شود، پاره کنم و به یاس و ناامیدى نمایم و در میان مردم جامعه خوارى و مذلت بر او بپوشانم و او را از نزدیکى و اتصال به خود دور مى کنم.

--------------------------------
۶ - دنائت نفس (پستى)

سئل الرضا (علیه سلام): عن السفلة؟ فقال (علیه سلام): من کان له شى ء. یلهیه عن الله. (۷)
از امام رضا (علیه سلام) پرسیدند: فرومایه کیست؟ فرمود: کسى که چیزى داشته باشد و به وسیله آن سرگرم و از انجام حقوق الهى غافل گردد.
حضرت امام خمینى (رحمهم الله) فرموده است:
((دنیاى مذموم، آن است که در ما هست و ما را از مبداء کمال دور مى کند و به نفس و نفسانیت خودمان مبتلا مى کند. دنیاى مذموم همین است که انسان توجه به آن داشته ولو به یک تسبیح و به یک کتاب. چه بسا که دل بستن به کسى به یک ((تسبیح)) و به یک کتاب بیشتر باشد تا دل بستن دیگرى به یک پارکى و باغى ...)). (۸)


قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): اسوء الناس معاشا من لم یعش ‍ ... فى معاشه. (۹)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: بدترین مردم از نظر زندگى اقتصادى، کسى است که به دیگران در معاش خود، معاش ندهد و مردم در پرتو زندگى او زندگى نکنند.

--------------------------------
۷ - بى پروایى (تن پرورى و آسایش طلبى) قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عزوجل. (۱۰)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: هر که صله رحم نکند، حق تقواى الهى را رعایت نکرده است.

--------------------------------
۸ - کفران وناسپاسى (ادانکردن حقوق مخصوص خویشاوندى)
قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): احسنوا جوار النعم، فان‌ها وحشیة ما ناءت عن قوم فعادت الیهم. (۱۱)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: با نعمت‌ها نیکو همدمى و همسایگى (خوشرفتارى) کنید زیرا آن‌ها وحشیند، از قومى که دور شدند، به آنان برنمى گردند.

--------------------------------
۹ - ریاست طلبى

ما ذئبان ضاریان فى غنم قد تفرق رعاؤ‌ها باضر فى دین المسلم من الرئاسة. (۱۲)
اگر دو گرگ درنده به رمه گوسفندان هجوم آورند - (گرگى از این سو و گرگى از آن سو) در حالى که شبان رمه حاضر نباشد، به آن رمه گوسفندان چندان خسارتى وارد نمى شود که جاه طلبى به دین انسان خسارت وارد مى کند.

--------------------------------
۱۰ - بخل

صفت رذیله بخل، یکى از موانع مهم تحصیل آسایش (ناشى از) مصاحبت با دیگران است زیرا طبیعى است که فرد بخیل به علت نگرانى از فقر و نیازمندى و تلقین به خود که اگر مالى را به دیگران انفاق کند، دارایى او کم مى شود و سرانجام فقیر مى گردد، هرگز راضى نیست لقمه اى از طعام او را کسى میل پیدا کند. از این رو، بخیل سر سفره مردم نمى نشیند و از طعام آن‌ها میل نمى کند زیرا مى ترسد دیگران نیز سر سفره او نشسته و از آن استفاده کنند.
قال على بن موسى الرضا (علیه سلام): البخیل لا یاءکل من طعام الناس لئلا یاءکلوا من طعامه. (۱۳)
امام رضا (علیه سلام) فرمود: بخیل از غذاى مردم نمى خورد تا مردم از غذاى او نخورند.
((بخل! مهلک‌ترین هرزگى هاى خزان است! بخیل زندگانیش را مسموم مى کند و خودش را جسما و رحا تحلیل مى برد، بخیل موجودى بى حاصل و بدخواه است و از عاطفه و ترحم و شرافت به کلى عارى است. تقلب یگانه شعار او در زندگانى است.

از درستکارى و صداقت و احترام به نفس، چیزى نمى فهمد و حاضر است خود را در مقابل مردم زبون و بیچاره قلمداد کند تا از مساعدتهاى آنان محروم نماند و احسان مؤسسات خیریه که مخصوص تنگدستان است، شامل حال او گردد... چنین کسانى، تمام احساسات نیک و غرایز طبیعى و صفات پسندیده خود را از دست مى دهند و آتش نشاط و مسرتشان به خاموشى مى گراید و نیروى روحانى و معنوى در آنان رو به ضعف مى نهد)). (۱۴)

--------------------------------
۱۱ - عدم برنامه ریزى صحیح در زندگى
اجتهدوا ان یکون زمانکم اربع ساعات: ساعة لله لمناجاته، وساعة لامر المعاش، وساعة لمعاشرة الاخوان الثقات، الذین یعرفونکم عیوبکم ویخلصون لکم فى الباطن، وساعة تخلون فی‌ها للذاتکم، وبهذه الساعة تقدرون على الثلاث الساعات. (۱۵)
کوشش کنید اوقات شبانه روز خود را به چهار بخش تقسیم کنید: ساعتى براى عبادت و خلوت با خدا، ساعتى براى تامین معاش، ساعتى براى معاشرت با دوستان مورد اعتماد و کسانى که شما را به عیوبتان واقف مى کنند و در باطن خیرخواهتان هستند، و ساعتى را به تفریحات و لذایذ مشروع خود اختصاص دهید و متوجه باشید که ساعت تفریح و کامیابى، به شما نشاط و مسرت مى بخشد و قدرتتان را در انجام وظایفى که در ساعات دیگر به عهده دارید، تقویت مى کند.

-------------------------------------
۱- وسائل الشیعه، جلد ۱۵، ص. ۲۶۵ - ابواب النفقات، حدیث ۳۱ - تفسیر نورالثقلین، جلد ۵، ص. ۶۶۸،
۲- عیون اخبارالرضا، جلد ۲، ص. ۳۳.
۳- سفینة البحار، جلد ۷، ص. ۱۳۳ - وسائل الشیعه، جلد ۵، ص. ۴۴۲.
۴- وسائل الشیعه، جلد ۵، ص. ۵۶۳،
۵- تحف العقول، ص. ۵۲۸،
۶- بحارالانوار، جلد ۶۸، ص. ۱۴۳.
۷- بحارالانوار، جلد ۷۸، ص. ۳۳۵،
۸- روزنامه جمهورى اسلامى، شماره ۱۱۹۶.
۹- تحف العقول، ص. ۳۳۴،
۱۰- عیون اخبارالرضا، ص. ۲۵۸،
۱۱- بحارالانوار، جلد ۷۵، ص. ۳۴۱.
۱۲- سفینة البحار، جلد ۲، ص. ۸۴.
۱۳- بحارالانوار، جلد ۷۵، ص. ۴۴۶.
۱۴- خزان زندگى ((دکتر ویکتور پوشه))، ص. ۱۳۸.
۱۵- مستدرک الوسائل، جلد ۲، ص. ۴۲۳ و بحارالانوار، جلد ۱۷، ص. ۲۰۸
منبع: sibtayn.com