علایم چربی خون بالا را بشناسید

علایم چربی خون بالا

اگر پزشکتان بگوید مبتلا به اختلال لیپیدی (چربی خون) هستید، یعنی خونتان سطح بالایی از کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول بد)، چربی‌هایی به نام تری گلیسیرید و یا هر دو را دارد. اگر سطح این مواد در بدنتان بالا باشد خطر ابتلایتان به بیماری‌های قلبی نیز بیشتر می‌شود.

کلسترول چیست

برای درک اینکه اختلال لیپیدی به چه معنا است باید درباره کلسترول بیشتر بدانید. دو نوع کلسترول اصلی در بدن انسان وجود دارند که عبارتند از: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).

LDL با نام کلسترول بد شناخته می‌شود که توسط بدنتان ساخته می‌شود و توسط غذا‌های سرشار از کلسترول مانند گوشت قرمز یا لبنیات جذب می‌شود. کلسترول با دیگر چربی‌ها ترکیب و در خون باقی می‌ماند که سبب انسداد شریان‌ها می‌شود.

این اتفاق جریان خون را کاهش داده و موجب مشکلات جدی از جمله بیماری‌های قلبی، حمله قلبی یا سکته مغزی برای سلامت شود. به دلیل تاثیرات بالقوه‌ای که LDL دارد پزشکان سطح کمی از آن را توصیه می‌کنند.

HDL را نیز کلسترول خوب می‌نامند و از قلب محافظت می‌کند. HDL کلسترول‌های مضر را از شریان‌ها خارج می‌کند به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند سطح HDL را در بدن افزایش دهید.

تری گلیسیرید چیست

تری گلیسیرید نوعی از چربی است که با مصرف غذا‌ها جذب می‌شود. بدن نیز وقتی کالری اضافی را به ذخایر چربی تبدیل می‌کند، تری گلیسیرید می‌سازد. برخی از تری گلیسیرید‌ها برای بعضی عملکرد‌های سلولی ضروری هستند؛ اما مقدار زیادشان ناسالم است. درست مانند LDL، پایین آوردن سطح تری گلیسیرید نیز توصیه می‌شود.

دلایل بالا رفتن کلسترول و چربی خون می‌شود؟

در ادامه راجع به غذا‌های سرشار از بعضی چربی ها، مشکلات سلامتی و دیگر شاخص‌هایی که موجب بالا رفتن کلسترول و تری گلیسیرید می‌شوند صحبت می‌کنیم.

غذا‌هایی که چربی خون را بالا می‌برند

دو نوع چربی هستند که به عنوان افزایش دهنده سطح کلسترول شناخته می‌شوند.

چربی‌های اشباع: چربی‌های اشباع می‌توانند سطح LDL را افزایش دهند. برخی از غذا‌های گیاهی مانند روغن پالم و روغن نارگیل حاوی چربی‌های اشباع هستند. با این حال بیشتر در غذا‌ها و محصولات حیوانی مانند پنیر، شیر، کره و استیک یافت می‌شوند.

چربی‌های ترانس: چربی‌های ترانس یا اسید چرب‌های ترانس از چربی‌های اشباع بدتر هستند، چون سطح LDL را افزایش و سطح HDL را پایین می‌آورند. برخی از چربی‌های ترانس به صورت طبیعی در محصولات حیوانی وجود دارند و در غذا‌های فرآوری شده مانند مارگارین و چیپس سیب زمینی که فرآیند هیدروژناسیون را گذرانده اند، یافت می‌شوند.

مشکلات سلامت که چربی خون را بالا می‌برند

برخی از مشکلات سلامتی روی سطح کلسترول تاثیر می‌گذارند. علائم چربی بالای خون ممکن است به واسطه این موارد بروز کند:

دیابت

کم کاری تیروئید

سندروم متابولیک

سندروم کوشینگ

سندروم تخمدان پلی کیستیک

بیماری کلیوی

سایر علائم چربی بالای خون

ورزش نکردن: به اندازه کافی موجب افزایش LDL می‌شود. همچنین تحقیقات نشان داده ورزش سطح HDL که برای بدن خوب است را تقویت می‌کند.

سیگار کشیدن:سطح کلسترول بد خون را افزایش می‌دهد و باعث تجمع پلاکت در شریان‌ها می‌شود.

ژنتیک: اگر کلسترول بالا در بین اعضای خانواده و فامیل شایع است شما نیز مستعد ابتلا به این مشکل خواهید بود.

داروها: برخی از دارو‌های خاص مانند انواع دیورتیک‌ها می‌توانند سطح کلسترول را افزایش دهند.

علائم چربی بالای خون وکلسترول

علائم زمانی بروز می‌کنند که کلسترول بالا سبب آسیب چشمگیری در بدن شده باشد. برای مثال علائم چربی خون بالا ممکن است به صورت بیماری‌های قلبی مانند درد قفسه سینه یا حالت تهوع و خستگی ظاهر شود. حمله قلبی یا سکته مغزی ممکن است در نتیجه کلسترول کنترل نشده باشد.

چگونه اختلال لیپیدی یا چربی خون تشخیص داده می‌شود؟

برای چک کردن سطح کلسترول، پزشک دستور آزمایش خونی می‌دهد که «لیپید پروفایل» یا «لیپید پنل» نام دارد. این آزمایش مقدار کل کلسترول (LDL و HDL) و تری گلیسیرید را اندازه گیری می‌کند. قبل از انجام این آزمایش پزشکتان از شما می‌خواهد حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید. در آزمایش لیپید پرفایل اندازه کلی کلسترول نباید بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.

در درمان اختلال لیپیدی (چربی خون) چه انتخاب‌هایی دارید؟

ترکیبی از دارو‌ها و تغییرات سبک زندگی، درمانی موثر برای کنترل سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالا است. همچنین ممکن است پزشک مکمل‌های خاصی را تجویز کند.

دارو‌ها
دارو‌های مختلفی هستند که از آن‌ها برای درمان اختلال لیپیدی استفاده می‌شود که عبارتند از:

استاتین ها: این دارو‌ها مانع تولید کلسترول در کبد می‌شود، سپس کبد کلسترول را از خون حذف می‌کند. استاتین‌ها کلسترول‌هایی که در شریان‌ها رسوب کرده اند را جذب می‌کنند. معمولا موارد زیر تجویز می‌شوند:


اتورواستاتین (لیپیتور)

فلوواستاتین (لسکول)

رزوواستاتین (کرستور)

سیمواستاتین (زوکور)

پروستاتین
مهار کننده‌های جذب کلسترول: این دارو‌ها سطح کلسترول را با کاهش جذب کلسترول خوراکی پایین می‌آورد. گاهی این دارو‌ها را با استاتین‌ها ترکیب می‌کنند.

مهار کننده‌های اسید‌های صفراوی: این دارو‌ها مواد دارای اسید‌های صفراوی را کنترل می‌کنند. این اسید‌ها مانع از جذب مجدد کلسترول در روده کوچک می‌شوند.

فیبرات ها: این دارو‌ها تری گلیسیرید در خون را کاهش می‌دهند.

مکمل‌ها
مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ را می‌توانید بدون نیاز به نسخه از داروخانه‌ها خریداری کنید، این مکمل‌ها سطح چربی و LDL خون را کاهش می‌دهند. اسید چرب‌های امگا ۳ چربی‌های غیر اشباع شده‌ای هستند که معمولا در ماهی‌هایی مانند سالمون به صورت طبیعی یافت می‌شوند. روغن‌های گیاهی مانند کانولا و روغن زیتون نیز دارای امگا ۳ هستند. نیاسین سطح تولید HDL را بالا می‌برد و بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.

تغییر در سبک زندگی
برنامه غذایی سالم و انجام ورزش متعادل کمک می‌کنند سطح کلسترول را پایین بیاورید. همین گام ساده می‌تواند در همان ابتدا از اختلال لیپیدی یا چربی خون بالا پیشگیری کند.

چگونه می‌توان از کلسترول و چربی خون بالا پیشگیری کرد؟

انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند بیش از ۶ درصد از چربی‌های اشباع کالری دریافت نشود. همچنین در هر زمان ممکن از مصرف چربی‌های ترانس پرهیز کنید. مصرف مقدار زیادی غلات کامل، میوه و سبزیجات کلسترول بالا را کاهش می‌دهند.

روش‌های دیگری که کلسترول خون را در سطح سالمی نگه می‌دارد شامل موارد زیر است:


خوردن گوشت مرغ بدون پوست و چربی

خوردن گوشت بدون چربی در اندازه‌های کنترل شده

خوردن لبنیات کم چرب یا بدون چربی

افزایش مصرف چربی‌های غیر اشباع و چربی‌های غیر اشباع

چهار روز ورزش در هفته به مدت ۳۰ دقیقه

پرهیز از خوردن فست فودها، تنقلات و گوشت‌های فرآوری شده

مصرف غذا‌های گریل شده یا کبابی به جای غذا‌های سرخ شده

منبع: سیمرغ