چگونه کودک باهوش تربیت کنیم؟

هنرمند شدن آمیزه‌ای است از داشتن ژن‌های هنر مورد نظر، آموزش موثر و به‌موقع، علاقه زیاد و تمرین متناسب. یکی از هنرمندان مشهور ولفگانگ آمادئوس موزارت است.

موزارت در ۲۷ ژانویه ۱۷۵۶ در شهر زالتسبورگ در کشور اتریش امروزی، که یکی از مراکز هنریِ فعال و بسیار مهم موسیقی اروپا بود، از لئوپولد موزارت و آنا ماریا موزارت به دنیا آمد.

پدرش، لئوپولد، که در دربار اسقف خدمت می‌کرد، آهنگساز و ویولنیست بسیار مشهوری بود.

ولفگانگ، از همان اوان کودکی، چنان نبوغی از خود نشان داد که پدرش همه کار‌های خود را رها کرد و به‌طور جدی و مستمر به آموزش و تربیت فرزندش پرداخت.

موزارت، پیش از رسیدن به ۱۲سالگی، نوازنده‌ای چیره‌دست در پیانو، ویولن، و ارگ شد.

او در هفت‌سالگی اولین سمفونی، و در دوازده‌سالگی اولین اپرای کامل خود را نوشت.

موتزارت در تمام ژانر‌های مرسوم در دوران زندگی‌اش موسیقی تصنیف کرد و آثار درخشانی پدید آورد.

بدین ترتیب می‌توان گفت: موزارت هم ژن هنر را داشته و هم از زمان جنینی در معرض آهنگ‌هایی بوده که پدرش می‌نواخته و هم تحت آموزش و تمرین مداوم قرار گرفته است؛ بنابراین شاید بتوان گفت: همه این شرایط برای هنرمند شدن لازم‌اند؛ بنابراین اگر بخواهیم کودک‌مان به سمت هنر گرایش پیدا کند، قرار دادن او در محیط‌های هنری، خصوصا از سنین کم و آموزش و تمرین می‌تواند کمک کننده باشد، اما به هر حال علاقه خود او هم شرط است.

بالشخصه کودکانی را سراغ دارم که از سن کم به نواختن ویولن یا ساز‌های دیگری پرداخته‌اند، اما به محض بلوغ آن ساز را کنار گذاشته و علائق دیگر خود را دنبال کرده‌اند.

پس بهتر است آموزش و تمرین در جهت علائق و استعداد‌های واقعی کودکان‌مان باشد.

در واقع اولین کار والدین خوب این است که علاقه و استعداد فرزند خود را بشناسند و برای شکوفایی آن، تلاش کنند و کودک‌شان را به زور به سمت دانش یا هنری که بدان بی‌علاقه است سوق ندهند.

چگونه کودک باهوش تربیت کنیم؟

همه دوست دارند فرزندان باهوش داشته باشند. مسلما هیچ‌کس نیست که بخواهد فرزندش کم‌هوش یا کم‌خرد باشد.

گرچه هوش تا حدودی ژنتیکی است، اما برای آن که کودک باهوشی داشته باشید توصیه‌هایی نیز وجود دارد که عبارتند از:

آموزش واژه‌های بیشتر

کودک‌تان را از بدو تولد با کلمات جدید بسیاری آشنا کنید. برای این که فرزندتان خیلی زود با انواع واژه‌ها و عبارت‌ها آشنا شود، کافی است هفته‌ای یک واژه جدید به او بیاموزید.

اگر این روند را از ۱۸ ماهگی آغاز کنید و تا سال دوم ادامه دهید، در انتهای این بازه زمانی، کودک شما بین ۵۰ تا یکصد واژه یاد خواهد گرفت.

هر چه بیشتر با فرزند خود صحبت کنید، او واژه‌های بیشتری خواهد آموخت. هر کاری انجام می‌دهید برایش توضیح دهید.

از اینکه با لحن و تقلید صدا‌های مختلف این کار را انجام دهید هیچ هراسی نداشته باشید. کتاب‌های زیادی برای او بخوانید.

این را در نظر داشته باشید کودکان تا پیش از دو سالگی نباید تلویزیون تماشا کنند. بگذارید هر چه قرار است بیاموزند را از شما بیاموزند نه از برنامه‌های تلویزیون.

تا جای ممکن از انواع کلمات و فرم‌های مختلف واژه‌های متنوع استفاده کنید تا در آینده در نوشتن و هجی کلمات سرعت یادگیری بالاتری داشته باشد.

پرورش هوش هیجانی و احساسی

پرورش هوش احساسی در کودکان یکی از ضروری‌ترین موارد برای رشد درک و مهارت‌های اجتماعی در کودکان است.

والدین باید به روش‌های مختلف هوش احساسی فرزندان خود را گسترش دهند. به طور مثال، هنگامی که دوستش ناخواسته اسباب‌بازی او را خراب کرده به او بیاموزید برخی از مسایل زندگی به صورت تصادفی پیش می‌آیند و هیچ نوع غرضی در پشت آن‌ها نیست.

وقتی کودک این را درک کند، دیگر خیلی راحت کینه به دل نمی‌گیرد و از کوچک‌ترین مسایل زندگی دچار تنش و عصبانیت نمی‌شود.

این مساله در مورد رفتار‌ها و رویداد‌های مثبت نیز مصداق دارد. یعنی هنگامی که فرزند شما یک کار خوب انجام می‌دهد او را متوجه نتیجه رفتار خوب خودش بکنید.

به طور مثال، اگر در زمینه‌ای تشخیص درست داده، یا به همبازی خود محبتی کودکانه کرده است، به او یادآوری کنید که چقدر این کارش خوب بوده است و تا چه اندازه توانسته با این کار موجب خوشحالی دوستش بشود.

با این اشاره‌ها به کودک می‌آموزید هوش احساسی خود را به طور غیرمستقیم پرورش دهد.

انجام بازی‌های هوشمندانه

بازی‌های نمایشی یکی از بهترین انواع بازی‌ها برای رشد فکری و هوشی کودکان است. وقتی با کودک انواع موقعیت‌ها را بازی می‌کنید، به طور غیرمستقیم به او مسایل بسیاری می‌آموزید.

با کودک نمایش‌هایی را بازی کنید که بتواند کنترل‌های لحظه‌ای را بیاموزد. واکنش‌های لحظه‌ای باعث افزیش مهارت ریاضی در کودکان می‌شود.

با این بازی‌ها، ذهن کودک برای نقشه کشیدن، برنامه‌ریزی، تعیین هدف و پشتکار برای اجرای کامل برنامه‌ها آماده می‌شود.

همچنین با بازی‌هایی که تضاد‌ها را نشان می‌دهد، کودک خود را برای موفقیت‌های بسیاری در آینده آماده می‌کنید.

ایجاد محیط خلاق

اگر دوست دارید خلاقیت را در کودک افزایش دهید، این موضوع را در دکور اتاق او نیز اعمال کنید.

محیطی که کودک در آن رشد می‌کند در بروز مهارت‌های ذاتی او تاثیر بسیاری دارد. تزئیناتی که در اتاق کودک استفاده می‌کنید یکی از اصلی‌ترین مسایل برای رشد خلاقیت او است.

برای این منظور لازم نیست خیلی هزینه کنید و اسباب‌بازی‌های گران‌قیمت خریداری کنید. با یک جعبه خالی و مداد شمعی‌های معمولی هم می‌توان موجب پرورش خلاقیت و ابتکار در ذهن کودکان شد.

در اتاق برای او امکاناتی فراهم کنید تا کار‌ها و فعالیت‌های جدید بیاموزد. مسایل جدیدی تمرین کند. وسایلی در اتاق او قرار دهید که به یک بازی خاص محدود نشود.

از انواع وسایل نقاشی، ساخت و ساز، عروسک و ... در اختیارش بگذارید تا در همه زمینه‌ها بازی کند.

همچنین او را با کار‌های عملی مانند کاشتن دانه و پرورش گیاه و بزرگ کردن حیوانات خانگی آشنا کنید.

تشویق تلاش کودک

تحقیقات ثابت کرده‌اند کودکانی که والدین آن‌ها تلاش‌های‌شان را به جای استعداد‌های ذاتی‌شان مورد تشویق قرار می‌دهند، تلاش خود را بیشتر می‌کنند و پشتکار بالاتری دارند.

خوب است به کودک‌تان بگویید: «تو واقعا خوب تلاش کرده‌ای».

متاسفانه بسیاری از والدین عادت دارند در مورد هوش و ذکاوت درونی کودکان حرف بزنند و غیرمستقیم، تلاش‌های او را نادیده بگیرند، اما اگر به کار‌هایی که انجام داده است، اشاره کنید، کودک سالم‌تری پرورش می‌دهید، چون حتی اگر کودکان‌تان اشتباهی نیز مرتکب شوند مدام خود را سرزنش نخواهند کرد و به سادگی درک می‌کنند که برخی از تلاش‌ها نیز ممکن است نتیجه مثبت نداشته باشد.

اشاره با انگشت

از حدود ماه نهم، کودکان حرکات انگشتان والدین خود را دنبال می‌کنند.

تحقیقات ثابت کرده‌اند، کودکان زبان بدن را سریع‌تر از موارد دیگر می‌آموزند. به طور مثال، اگر با دست به یک ساختمان اشاره کنید، کودک سریع‌تر به سمت آن بر می‌گردد تا اینکه بخواهید در مورد آن ساختمان به او چیزی بگویید.

منبع: بهترین‌ها