چگونه پای «جهانگیری» به ماجرای اعتراضات هفت‌تپه باز شد؟

اعتراضات کارگران کارخانه نیشکر هفت‌تپه، روز گذشته، وارد پانزدهمین روز خود شد. این اعتراضات در میان کاربران فضای مجازی واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت. به نحوی که مطابق با تحلیل‌های حاصل از داده‌کاوی توییتر، مسئله اعتراضات کارگران هفت‌تپه، در سه روز ابتدایی هفته جاری بیشترین توییت‌ها را به خود اختصاص داده و به ترند اول توییتر فارسی بدل شده بود.

در این میان برخی از کاربران توییتری به بهره‌برداری سیاسی از این اقدامات می‌پردازند. از کاربران مخالف جمهوری اسلامی ایران در توییتر گرفته تا کاربران مخالف دولت. یکی از این بهره‌برداری‌های سیاسی که کلاً با دروغ‌پردازی نیز همراه است، انتشار خبر دروغی علیه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور بود که ادعا شده بود سه خواهرزاده اسحاق جهانگیری، عضو هیأت مدیره کارخانه نیشکر هفت‌تپه هستند؛ ادعایی که در روز گذشته به‌صورت رسمی از جانب دفتر رئیس‌جمهور تکذیب شد.

ماجرا از کجا آغاز شد؟

ظهر روز شنبه رضا حقیقت‌نژاد، از کاربران توییتری مخالف جمهوری اسلامی توییتی در رابطه با اعتراضات کارگران کارخانه نیشکر هفت‌تپه منتشر کرد که ذیل توییت او، برای اولین بار برخی کاربر‌های بی‌نام و نشان اقدام به طرح این ادعا کردند که اسحاق جهانگیری سهامدار این شرکت است:

این قبیل ادعا‌های کذب از آن زمان به بعد جسته و گریخته علیه معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داشت و برخی کاربران توییتری بی‌نام و نشان همچنان اسحاق جهانگیری را در ماجرای کارخانه نیشکر هفت‌تپه، ذی‌نفع می‌دانستند. از سوی دیگر، طرح ادعای واگذاری کارخانه نیشکر هفت‌تپه به بخش خصوصی توسط اسحاق جهانگیری نیز مزید بر علت شده بود که ادعا‌های مطرح شده علیه اسحاق جهانگیری بیشتر منتشر شود. به‌عنوان مثال، فیلم‌هایی از مواضع کارگران کارخانه نیشکر هفت‌تپه، خصوصاً اسماعیل بخشی در فضای توییتر منتشر می‌شد که در آن، اسحاق جهانگیری عامل شکل‌گیری این بحران‌ها معرفی می‌شد. اسماعیل بخشی در این فیلم می‌گوید:

«سه سال پیش که همین آقای جهانگیری نیشکر هفت‌تپه رو مفت داد به این حضرات، ما مخالفت کردیم، اعتصاب کردیم، ولی ما رو سرکوب کردند. الان هم هنوز همین دزد‌ها تحت حمایت دولت هستند، با اطلاع دولت از کشور خارج شدند.»

در روز یکشنبه و در ادامه این ادعا‌های مجعول، برخی از کاربران برانداز توییتری ادعا‌های خود را فراتر بردند و ویدیو‌ها و توییت‌هایی را با این مضمون منتشر کردند:

یک کارگر از #نیشکر_هفت_تپه: جهانگیری خجالت بکش! دومادت پول می‌دزده میره آمریکا! باید جواب ملتو بدی!. #هفت_تپه

پس از انتشار تعداد محدودی توییت کذب علیه معاون اول رئیس‌جمهور توسط مخالفان جمهوری اسلامی در توییتر، مخالفان داخلی دولت نیز شروع به طرح ادعا‌هایی علیه اسحاق جهانگیری کردند. اولین بار کاربری به نام «مجید قربانی» در ساعت ۹:۱۸ یکشنبه شب ادعا کرد که یکی از خواهرزاده‌های اسحاق جهانگیری، عضو هیأت مدیره کارخانه نیشکر هفت‌تپه است. ادعایی که به مرور زمان تغییر کرد و مخالفان دولت مدعی شدند سه خواهرزاده اسحاق جهانگیری عضو هیأت مدیره این شرکت هستند!

بررسی‌های حاصل از داده‌کاوی نشان می‌دهد که این کاربر، پس از آن در توییتی جداگانه، با اشاره به مصاحبه‌ای به نقل از قدیری ابیانه که در اردیبهشت سال ۹۶ منتشر شده بود، ادعا کرد که دو تن از اعضای هیأت مدیره کارخانه نیشکر هفت‌تپه، خواهرزاده اسحاق جهانگیری هستند. توییتی که بعد از چند ساعت حذف شد.

در ادامه همان شب، این بحث توسط یکی از سلبریتی‌های توییتری مخالف دولت ادامه یافت. «آدم ابن حوا» به‌عنوان یکی از مخالفان دولت در توییتر، در توییتی ادعا کرد که علت بازداشت کارگران، شعار دادن علیه اسحاق جهانگیری است. شعار‌هایی که پیش از این توسط کاربران طیف برانداز تویتر منتشر شده بود. نکته جالب توجه در این میان، اشاره به ادعا‌های مجید قربانی در این رابطه ذیل کامنت‌های این توییت است. روندی که می‌توان از آن به‌عنوان رفرنس‌سازی یاد کرد و آدم ابن حوا نیز این ادعا را تأیید کرد که «ردپای جهانگیری در ماجرای اعتصاب هفت‌تپه هست»:

این ادعا یک ساعت بعد یعنی ساعت ۱۱:۰۹ شب، توسط همین کاربر ادامه پیدا کرد و در توییتی جداگانه گفت:
‌
می‌بینم که رد پای دولت و جناب جهانگیری «دامت اکاذیبه» تو ماجرای کارخانه نیشکر هفت‌تپه هم پیدا شده! اینجاست که باید گفت: حضرات محترم دولت تدبیر و امید، یه کم یواش‌تر براندازی کنید سر جدتون

فضاسازی‌های مذکور بر علیه اسحاق جهانگیری سرانجام در صبح روز دوشنبه در قالب حمایت سازمان‌یافته مخالفان دولت از یک هشتگ به نقطه نهایی خود رسید. هشتگ #جهانگیری_گیت برای اولین بار در ساعت ۱۰:۵۶ دقیقه روز دوشنبه توسط کاربری به نام «مصطفی کُرفی» منتشر شد که اشاره به همان مصاحبه قدیری ابیانه در اردیبهشت سال ۹۶ داشت. در این توییت آمده است:

یادتون باشه در #گزارش ۱۰۰ روزه بعدی (اگر وجود داشته باشه) آقای روحانی در مورد وام ۳۰ میلیاردی به خواهرزاده‌ی نامزد پوششی توضیح ارائه کنن. دقیق بگن که چرا در دستگاه منتخبین آقای روحانی چنین رانت‌هایی وجود داره! #جهانگیری_گیت
پس از آن بود که انواع توییت‌ها با این هشتگ علیه اسحاق جهانگیری منتشر شد و مخالفان داخلی دولت شروع به تهمت‌پراکنی علیه معاون اول رئیس‌جمهور کردند؛ ادعا‌هایی که خیلی زود و به‌صورت رسمی توسط دفتر اسحاق جهانگیری تکذیب شد و به همین خاطر توفیق چندانی در فضای توییتر پیدا نکرد و فقط ۱۳۲ توییت با حداقل ۱۰ لایک با این مضمون منتشر شد.

در این میان اهداف براندازان که مشخص است، اما آنچه در این میان ابهام برانگیز است، هم‌صدایی مخالفان داخلی دولت با براندازان در دروغ پراکنی علیه مسئولان دولتی است.