پیامدهای خروج ترامپ از پیمان نیروهای هسته‌ای با روسیه

موسسه مطالعات امنیت ملی تل آویو در مقاله ای به بررسی پیامدهای خروج ترامپ از توافق تسلیحات هسته ای با روسیه پرداخت.

 

در این مطلب که در سایت موسسه مطالعات امنیت ملی تل آویو درج شده آمده است: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا قصد خود را برای خروج از پیمان سال ۱۹۸۷ موسوم به نیرو‌های هسته‌ای میان برد اعلام کرده است. این پیمان که یک پیمان مهم کنترل تسلیحاتی میان آمریکا و شوروی سابق است در جریان روز‌های پایانی جنگ سرد باعث برچیده شدن یک گروه کامل از تسلیحات هسته‌ای شد. خروج مورد انتظار آمریکا از این توافق در راستای اتهامات ادامه دار آمریکا علیه روسیه و متهم کردن این کشور به نقض این پیمان از طریق آزمایش و یا استقرار تعداد محدودی از موشک‌های منع شده در این پیمان است. در آمریکا کارشناسان نظرات مختلفی درباره خروج از این پیمان دارند، زیرا این اقدام تاثیر قابل توجهی روی ساختار امنیت هسته‌ای میان آمریکا و روسیه خواهد داشت. علاوه بر این، پدیدار شدن چین به عنوان یک تهدید احتمالی نیز باعث ایجاد نگرانی شده است.

چین که عضو این پیمان نیست موشک‌های زمینی میان برد مستقر کرده است و خروج از این پیمان به آمریکا امکان می‌دهد ابزار‌های لازم را برای مقابله با این موشک‌های چین از طریق موشک‌های زمینی توسعه دهد. در شرایطی که آمریکا، روسیه و چین در حال نوسازی نیرو‌های هسته‌ای خود هستند باید یک الگوی جدید و چندجانبه برای محدود کردن تهدیدات هسته‌ای وجود داشته باشد. چین و روسیه به همراه آمریکا نقشی اصلی در ابداع ساختار جدید خلع سلاح و کنترل تسلیحات دارند تا از این طریق زمینه دستیابی به الگو واره (پارادایم) جدیدی در زمینه ثبات راهبردی فراهم شود. سوالی که باقی می‌ماند این است که چندجانبه شدگی ساختار کنترل تسلیحات هسته‌ای روسیه و آمریکا چه تاثیری روی کشور‌های جهان و نیز اسرائیل خواهد داشت.


ترامپ در جریان سخنرانی در یک کمپین تبلیغاتی در ماه اکتبر از تصمیم خود برای خارج شدن از این پیمان هسته‌ای خبر داد و در توجیه تصمیم خود گفت: «روسیه این توافقنامه را نقض کرده است. آن‌ها سالهاست این پیمان را نقض می‌کنند.» وی افزود آمریکا دیگر حاضر به پذیرش این مسئله نیست که به یک توافق پایبند بماند، ولی روسیه آن را نقض کرده باشد و به ساخت و توسعه تسلیحات خود ادامه دهند. البته ترامپ نیز آشکارا نگران پیشرفت‌های چین در عرصه هسته‌ای و موشکی است. ترامپ تهدید کرده است که از این توافقنامه خارج خواهد شد مگر اینکه روسیه و چین به آمریکا قول دهند این قبیل تسلیحات را ­گسترش نخواهند داد. این اظهارنظر ترامپ نشان دهنده این نگرانی است.


در صورتی که ترامپ به وعده خود برای خارج شدن از این پیمان عمل کند، سوالی که باقی می‌ماند این است که آیا این امر در راستای منافع آمریکا خواهد بود یا اینکه روش‌های جایگزینی هست که به شکل بهتری می‌تواند منافع آمریکا را تامین کند. البته مسائل و پرسش‌های بیشتری نیز در این زمینه وجود دارد از قبیل: تاثیر خروج احتمالی آمریکا از این پیمان روی امنیت اروپا، اینکه آیا این پیمان منافع امنیتی روسیه را تامین می‌کند یا نه و نیز اینکه این خروج چه تاثیری روی ثبات راهبردی در عرصه موشکی و هسته‌ای و ... خواهد داشت.


اظهارنظر ترامپ درباره خروج از این پیمان ابتدائا و قبل از هر چیزی دیگری باید در راستای اتهامات ادامه دار آمریکا علیه روسیه و متهم کردن این کشور به نقض این پیمان از طریق آزمایش و یا استقرار تعداد محدودی از موشک‌های منع شده در این پیمان بررسی شود. البته روسیه هنوز هم این اتهامات را رد می‌کند، ولی اخیرا به وجود این موشک‌ها اذعان کرد. ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۰۷ (بر اساس سندی ضبط شده که موجود است) در زمان بحث درباره این پیمان گفت: پیمان نیرو‌های هسته‌ای میان برد دیگر منافع روسیه را تامین نمی‌کند. از یک منظر، خروج آمریکا از این پیمان می‌تواند دست روسیه را برای توسعه و استقرار موشک باز بگذارد. مقامات اطلاعاتی غرب می‌گویند روسیه این کار را شروع کرده است. سیاستمداران و کارشناسان غربی توافق جامعی دارند که باید جلوی موارد نقض روسیه گرفته شود، ولی درباره مسیر مناسب برای انجام دادن این اقدام اختلافاتی وجود دارد.