راه های پیدا و پنهان برای دور زدن تحریم های آمریکا

در ادامه این مطلب آمده است: دان واگر، کارشناس تحریم های جهانی در شرکت مشاوره ای راهکارهای ریسک لکسیس نکسیس در این باره می گوید: "همواره راه حل های پنهان و پیدایی برای دور زدن و فرار از تحریم ها وجود خواهد داشت. این حقیقتی است که مدت های مدید رواج داشته است". سال های متمادی ایران تحت فشار تحریم ها بوده است تا اینکه سال ۲۰۱۶ در ازای محدود کردن فعالیت های هسته ای، به توافقی با آمریکا و سایر قدرت های جهانی دست یافت که فشار اقتصادی را از شانه های این کشور برمی داشت. دونالد ترامپ به طور یکجانبه از این توافق چندجانبه بیرون آمد و تحریم های اقتصادی را دوباره علیه ایران به جریان انداخت.

واگر می گوید بسیاری از راهکارهای دور زدن تحریم ها، کاربرد مشابهی در اموری از طریق مواردی مثل تاسیس شرکت های پوششی و استفاده از واسطه های حمل و نقل برای پنهان ساختن مبدا و مقصد محموله های ارسالی دارند. او به تلاش ایران برای تهیه قطعات یدکی هواپیماها اشاره می کند؛ اقدامی که برای سرپا نگه داشتن ناوگان هوایی فرسوده اش از اهمیت اساسی برخوردار است.

او می افزاید: "شبکه عظیمی از دلالان در جهان موجود است که به شرکت های تولید قطعات هواپیما، قطعات یدکی موتور، تجهیزات فرود، اویونیک و الکترونیک مراجعه می کنند و این گونه وانمود می کنند که محموله خریداری شده بناست به کشوری حمل شود که مجاز است آنها را داشته باشد. پس از انتقال به آن کشور، محموله مورد نظر مجددا به مقصد ایران بارگیری می شود".

این عمل در معاملات نفتی با دشواری بیشتری همراه است زیرا نفت خام را باید در نفتکش های غول پیکر روی دریاهای آزاد جابجا کرد. اما به گفته پیتر هرل، یکی از اعضای ارشد اندیشکده نیو امریکن سکیوریتی در واشنگتن معتقد است با تجربه پیشین از تحریم های بین المللی، ایران قادر است راه هایی برای دور زدن تحریم های نفتی نیز بیابد. او می گوید: "شاهد خواهیم بود که ایران، تجهیزات مسیریابی نفتکش های خود را خاموش کرده و از مسیرهای پیچ در پیچ دریایی برای پنهان کردن هویت ایرانی نفتکش ها استفاده کند. یکی از تاکتیک های پنهان سازی مبدا، تغییر پرچم و نام نفتکش هاست". هرل که زمانی در وزارت امور خارجه دولت اوباما روی تحریم ها کار می کرد، می گوید امروزه با استفاده از ماهواره ها، ردیابی نفتکش های ایرانی آسان شده است.

همچنین با رصد نقل و انتقالات مالی در سرتاسر جهان، ایالات متحده می تواند رد معاملات بزرگ نفتی ایران را بیابد. الیزابت روزنبرگ، کارمند سابق بخش تحریم ها در وزارت خزانه داری آمریکا می گوید این کار کمک می کند که هر شخص یا شرکتی که به معاملات حتی غیر نفتی با ایران بپردازد را شناسایی و مجازات کنیم. او معتقد است: "حتی می توان به دنبال پالایشگاه ها رفت. آنها که شریک و طلبکار ایران قلمداد می شوند، برای خرید نفت به سراغ چه کسانی خواهند رفت؟ اینجا با شبکه عظیمی از شرکت های کشتیرانی، خطوط کشتیرانی و دلالان مواجهیم".

دولت آمریکا اخیرا به هشت کشور شامل چین، تایوان، کره جنوبی، هند، ترکیه، یونان و ایتالیا اجازه داد برای شش ماه دیگر بدون مجازات به خرید نفت ایران ادامه دهند. هرل می گوید کشورهایی که تشنه انرژی هستند، ممکن است ریسک تحریم هایی که آنها را از بازار آمریکا محروم می کند را بپذیرند. آنها می توانند برای معامله با ایران از شرکت ها و بانک های کوچک استفاده کنند. او می گوید: "بنابراین شاهد خواهیم بود در کشورهایی مانند چین، به جای شرکت های بزرگ که در بازار آمریکا شراکت دارند، شرکت های کوچک به خرید نفت از ایران بپردازند که اگر تحریم نیز شوند، اهمیتی نخواهد داشت".

برخی روش های دیگر نیز برای دور زدن تحریم وجود دارد مانند استفاده از حساب نزد اشخاص ثالث که هند در دوره قبل تحریم ها از آن استفاده می کرد. همچنین دو کشور هند و چین توافقی برای تهاتر کالایی با ایران داشتند که در ازای خرید نفت، کالاهای صنعتی را در اختیار این کشور می گذاشتند. اروپایی ها نیز به دنبال سازوکار مالی ویژه ای برای معامله با ایران هستند که از دلار و نظام بانکی آمریکا استفاده نمی کند. واگر معتقد است به دلیل واهمه شرکت های بزرگ اروپایی از اقدامات تلافی جویانه آمریکا، عملی شدن این سازوکار مالی ویژه به زودی تحقق نخواهد یافت. او می گوید: "کاملا واضح است که هر که در اروپا عمدا از تحریم های آمریکا تخطی کند، هدف مجازات های نهادهای اجرایی آمریکا قرار خواهد گرفت".

*انتخاب