دانستنی‌هایی درباره نفس نفس زدن

نفس نفس زدن شرایطی است که در آن تنفس سریع صورت می گیرد. در برخی موارد، افرادی که با این شرایط مواجه هستند ممکن است عمیق‌تر از حالت عادی تنفس کنند.

به گزارش "مدیکال نیوز تودی"، بدن به طور معمول عمل تنفس را به صورت خودکار انجام می دهد، بدون این که درباره آن فکر کنید. به طور میانگین، انسان حدود 12 تا 15 دم و بازدم در دقیقه دارد.

نرخ عادی تنفس اکسیژن را راهی ریه ها کرده و دی اکسید کربن را تخلیه می کند. اگر فردی نفس نفس بزند، تعادل گازهای ورودی و خروجی به واسطه دفع بیش از حد دی اکسید کربن بر هم می خورد.

زمانی که سطوح دی اکسید کربن بیش از حد کم شود، این شرایط می تواند pH خون را تغییر داده و به بروز شرایطی به نام آلکالوز منجر شود که احساس ضعف و غش را در فرد ایجاد می کند.

علائم

تنفس سریع علامت اصلی نفس نفس زدن است. تنفس سریع می تواند موجب سطوح پایین دی اکسید کربن در بدن شود که بروز علائم بیشتر را در پی دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سبکی سر

- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در انگشتان

- کوبش قلب

- احساس عدم رسیدن هوا به ریه ها

- سردرد

- اضطراب

دلایل

نفس نفس زدن یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از بیماری های دیگر بوده یا در نتیجه پریشانی عاطفی شکل می گیرد.

از دلایل احتمالی نفس نفس زدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ترس، هراس، یا استرس

یکی از شایع‌ترین دلایل نفس نفس زدن پریشیانی عاطفی، از جمله هراس، ترس یا اضطراب است.

عفونت

برخی انواع عفونت در بدن می توانند به نفس نفس زدن منجر شوند. عفونت هایی مانند سینه پهلو می توانند موجب تورم و تجمع مایع در ریه ها شوند که می تواند تنفس سریع را به همراه داشته باشد.

آسیب دیدگی سر

مغز نقش مهمی در کنترل تنفس ایفا می کند. یک آسیب دیدگی سر می تواند نرخ تنفس را تغییر داده و موجب نفس نفس زدن شود.

از دیگر علائم آسیب دیدگی سر می توان به سردرد، حالت تهوع، و سردرگمی اشاره کرد. در صورت مواجهه با یک آسیب دیدگی جدی باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.

بیماری های ریه

برخی بیماری های ریه مانند بیماری مزمن انسدادی ریه و آسم می توانند تنفس را دشوار سازند. در این شرایط مسیرهای هوایی ممکن است باریک شوند که ارسال هوا به ریه ها را دشوارتر ساخته و می تواند به تنفس سریع منجر شود.

اگر بیماری ریه موجب نفس نفس زدن شده باشد، از دیگر علائم می توان به خس خس سینه، سینه درد و سرفه اشاره کرد.

کتواسیدوز دیابتی

کتواسیدوز دیابتی از عوارض بیماری دیابت است. این شرایط می تواند به واسطه انسولین ناکافی در بدن برای تولید انرژی و سوزاندن چربی برای تامین آن رخ دهد.

اگر بدن در طولانی مدت برای تامین انرژی به چربی ها وابسته شود، سطوح محصولات جانبی به نام کتون ها در بدن افزایش می یابد. نفس نفس زدن یکی از علائم کتواسیدوز دیابتی است. از دیگر علائم می توان به حالت تهوع، تشنگی بیش از حد، و تکرر ادرار اشاره کرد.

ارتفاع بالا

زمانی که فردی در ارتفاع بالا قرار می گیرد، فشار هوا و سطح اکسیژن کاهش می یابد که می تواند تنفس را دشوار سازد.

در ارتفاعات بالا، ریه ها باید برای دریافت اکسیژن سخت‌تر کار کنند. در ارتفاع حدود 8 هزار پایی، سطح پایین اکسیژن ممکن است به مشکلات تنفسی، از جمله نفس نفس زدن منجر شود.

در برخی افراد، نفس نفس زدن ممکن است در ارتفاعات کمتر از 8 هزار پایی رخ دهد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به آسم ممکن است در ارتفاعات پایین‌تر با مشکلات تنفسی مواجه شوند.

تشخیص

نفس نفس زدن دلایل مختلفی دارد، از این رو، پزشک باید تمام علائم بیمار را مورد بررسی قرار دهد. پزشک ممکن است معاینه ای جسمانی انجام داده و پرسش هایی درباره سابقه پزشکی بیمار مطرح کند.

تصویربرداری پرتو اکس از سینه و آزمایش خون می توانند به تشخیص برخی دلایل نفس نفس زدن، مانند عفونت ها کمک کنند.

آزمایش گاز خون شریانی مقدار اکسیژن و دی اکسید کربن در خون را اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند مشخص کند نفس نفس زدن موجب کاهش سطوح دی اکسید کربن در خون شده است یا خیر.

درمان

درمان نفس نفس زدن کاهش سرعت تنفس و بازگرداندن آن به حالت عادی را هدف قرار می دهد.

پزشک دلیل زمینه ای نفس نفس زدن را هدف قرار می دهد تا از وقوع آن در آینده پیشگیری کند. به عنوان مثال، درمان بیماری عامل نفس نفس زدن، مانند کتواسیدوز دیابتی، نرخ تنفس را به حالت عادی باز خواهد گرداند.

در مواردی که نفس نفس زدن به واسطه دلایل فیزیولوژیک، مانند ترس، اضطراب یا حملات هراس رخ می دهد، درمان ممکن است شامل موارد زیر شود:

- داروهای ضد اضطراب

- رفتار درمانی شناختی

- صحبت درمانی یا مشاوره

درمان های خانگی

اگر نفس نفس زدن خفیف است و به واسطه اضطراب یا استرس شکل می گیرد، درمان های خانگی ممکن است برای بازگرداندن نرخ تنفس به حالت عادی کافی باشند.

از جمله درمان های خانگی برای این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تنفس شکمی که در آن فرد بر تنفس از طریق دیافراگم به جای سینه تمرکز می کند.

تنفس از سوراخ بینی به طور متناوب که در آن فرد هر بار یک سوراخ بینی را مسدود کرده و از طریق سوراخ دیگر تنفس می کند.

دراز کشیدن، درآوردن هر گونه لباس محدود کننده، مانند کمربند، کراوات و تمرکز بر تن‌آرامی.

انجام مدیتیشن برای تمرکز بر کند کردن آهنگ تنفس.

چه زمانی کمک فوری دریافت کنیم؟

در برخی موارد، تشخیص این که یک بیماری یا استرس عاطفی عامل نفس نفس زدن شده، دشوار است.

اگر نفس نفس زدن شدید است یا اگر برای نخستین بار است که آن را تجربه می کنید، بهتر است کمک پزشکی فوری دریافت کنید.

در صورت مواجهه با علائم زیر به همراه نفس نفس زدن در پی دریافت کمک پزشکی فوری باشید:

- سینه درد

- سردرگمی

- تب

- لب ها، پوست یا انگشتان آبی یا خاکستری رنگ

- غش کردن


منبع: سلامت نیوز