یک ویروس، متهم ایجاد "سرطان پستان"

بیشتر آمار مرگ‌ومیر به‌واسطه سرطان در هر دو جنس زنان و مردان، مربوط به سرطان ریه است، ولی بعداز آن سرطان پستان در زنان با ۱۴ درصد قرار دارد. اگرچه سرطان پستان یکی از شایع‌ترین تومورهای سرطانی است، بااین‌حال در زنان آسیایی نسبت به زنان کشورهای غربی کمتر رخ می‌دهد، هرچند روند شیوع آن رو به افزایش است. در کشور ما نیز، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان به‌حساب می‌آید.

به اعتقاد محققین، علت سرطان پستان به‌طور کامل شناخته نشده است. بااین‌حال اعتقاد بر این است که زمینه ژنتیکی و اثرات هورمونی، نقش مهمی در پیشرفت آن بازی می‌کنند. بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان، حدود ۲۰ درصد از سرطان‌ها با عفونت مرتبط هستند. همچنین از دیگر عوامل خطر برای ابتلا به سرطان پستان، می‌توان به قومیت، تراکم بافت پستان، سبک زندگی، عدم باروری، یائسگی دیررس و قاعدگی زودرس اشاره کرد. با همه این‌ها، دانشمندان، برخی ویروس‌ها نظیر ویروس اپشتین- بار (EBV)، ویروس تومور پستان موش (MMTV) و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را نیز به‌عنوان عامل خطر برای سرطان پستان پیشنهاد داده‌اند.

با توجه به این موضوع، محققین دانشگاهی در کشور ما، در مطالعه‌ای پژوهشی سعی کرده‌اند رابطه بین ویروس اپشتین- بار و سرطان پستان را با استفاده از تکنیک‌های مولکولی مورد بررسی قرار دهند.

بدین منظور، محققان فوق از دانشگاه لرستان، مقادیری از بافت سرطان پستان و همچنین بافت سالم آن را از زنان استان اصفهان جمع‌آوری کرده و پس از استخراج DNA، آن‌ها را مورد ارزیابی‌های مولکولی قرار دادند.

بر اساس نتایجی که از این مطالعه به دست آمد، حضور ژن مربوطه یعنی اپشتین- بار (EBV) در یک زیرمجموعه قابل‌توجه از سرطان پستان زنان استان اصفهان تأیید شد و این موضوع، نشان‌دهنده ارتباط احتمالی بین آلودگی ویروسی و سرطان پستان در این زنان است.

به‌عبارت‌دیگر، این نتایج، نشان از آن دارد که ممکن است ویروس EBV نقشی در پیشرفت و توسعه سرطان پستان داشته باشد. بر همین اساس با توجه به روش‌های جدید در درمان بدخیمی‌های مرتبط با EBV، امید می‌رود که پزشکان بتوانند درصد قابل‌توجهی از تهاجم سرطان پستان را با داروهای ضدویروسی درمان کنند.

سیدحسام‌الدین حجازی، محقق دانشکده علوم دانشگاه لرستان و همکارانش که این پژوهش را انجام داده‌اند، می‌گویند: «این یافته‌ها نشان‌دهنده آن است که احتمال دارد ویروس EBV در سرطان‌زایی نقش داشته باشد. اما قطعاً مطالعات بیشتری لازم است تا مکانیسم آن در فرآیند بیماری‌زایی مشخص شود. همچنین ممکن است این‌گونه به نظر برسد که ویروس‌ها می‌توانند در پیشرفت تومورها نقش داشته یا این‌که در مواردی از سرطان پستان که گیرنده استروژن منفی هستند، عاملی برای این تومور باشند».

آن‌ها این‌چنین ادامه می‌دهند: «از طرفی افراد با ملیت‌های متفاوت، آمارهای مختلفی را نشان می‌دهد که زمینه ژنتیکی افراد در مواجهه با این ویروس نیز می‌تواند از عوامل تأثیرگذار در نظر گرفته شود. بنابراین پیشنهاد می‌شود به‌منظور تأیید حضور ویروس در مراحل مختلف بیماری‌زایی و در انواع خاصی از تومورهای پستان و در ملیت‌های مختلف با زمینه‌های ژنتیکی متفاوت، بررسی‌های بیشتری صورت گیرد».

این یافته‌ها را فصلنامه «بیماری‌های پستان ایران» منتشر کرده است. این نشریه، متعلق به مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی است.