چه کسی باعث شکست نهضت جنگل شد؟
پارسینه: بازخوانی تاریخ/
به گزارش پارسینه، در روز 22 مهر سال 1300 هجری شمسی نیروهای قزاق تحت امر رضا خان میر پنج (بعدها رضاشاه پهلوی) وارد شهر رشت شدند و این شهر را از دست میرزا کوچک خان جنگلی و اعضای نهضت جنگل خارج کردند. در هنگام ورود قزاقها تعدادی از نیروهای نهضت جنگل که گفته میشود از قبل به رضاخان وعدهٔ همکاری داده بودند، سنگرهای خود را تسلیم کردند. فرماندهٔ این افراد، خالو قربان، از اهالی هرسین دره گاماسب در استان کرمانشاه بود. پس از سقوط رشت کوچک خان جنگلی به ارتفاعات طالش گریخت و در اثر سرما جان باخت. گفته میشود کسی که سر او را بدن بیجانش جدا کرد، خالو قربان هرسینی بود. این فرد را عامل اصلی شکست نهضت جنگل میدانند.
عکس فوق از کتاب «سردار جنگل» نوشته ابراهیم فخرائی، خالو قربان را پیش از سقوط رشت نشان میدهد.
میرزا کوچک خان در دوران طلبگی در رشت
در تاریخ ذکر شده در قیام جنگل غیر از اهالی گیلان، تعدادی از کردها و لرهای ایران نیز شرکت داشتند. در عکسهای زیر برخی از اعضای کرد نهضت را میبینید:
عکس فوق از کتاب «سردار جنگل» نوشته ابراهیم فخرائی، خالو قربان را پیش از سقوط رشت نشان میدهد.
میرزا کوچک خان در دوران طلبگی در رشت
کوچک خان در تهران، کمی پیش از بازگشت به رشت برای آغاز قیام
در تاریخ ذکر شده در قیام جنگل غیر از اهالی گیلان، تعدادی از کردها و لرهای ایران نیز شرکت داشتند. در عکسهای زیر برخی از اعضای کرد نهضت را میبینید:
نفر سوم از راست: کریمخان، بقیه اشخاص ناشناس اند
ایستادههااز راست به چپ: کربلائی حسین-سیف الله زاده- سعد الله درویش- اسماعیل جنگلی خواهر زاده کوچک خان- میر صالح مظفرزاده- محرم بابایف/ نشستهها از راست به چپ: گائوک آلمانی- کاژانف- میرزا کوچک خان- ابوکف- پلایف/ درازکشیدهها از راست به چپ: خالو مراد- خالو قنبر
نقش این فرد در مقایسه با دسیسه های احسان الله خان دوستدار که بهایی متعصبی بود، چیزی نیست.
اگر نهضت جنگل شکست نمیخورد،اکنون گیلان جمهوری کمونیستی مستقل بود.یکی از اقمار روسیه.
خدا رحمت کند این مرد بزرگ را.
متاسفانه از بسیاری افراد دیگر که مقابل روس وانگلیس مقاومت کردند وخیانت مهره های داخلی انها را افشا کردند چیزی گفته نمی شود.
مرحوم سید عبدالحسین لاری رهبر نهضت لارستان وبوشهر که رییسعلی دلواری از شاگردان ایشان بود.نقش مهمی در استقلال جنوب کشور ومبارزه با استبداد قوام الملک داشت.خود انگلیسیها گفته بودند اگر سیدلاری نبود بوشهر را مانند هرات از ایران جدا می کردند.
خیلی خوشحالم که شورشیهای جنگل شکست خوردن واین خطه سرسبز دوباره به ایران بازگردانده شد و به سرنوشت آذربایجان ،بحرین،... دچار نشد.
دوستانی که از شکست نهضت جنگل سخن راندند و خوشحال هستند که به سرنوشت جاهای دیگر دچار نشده: ببخشید ولی رضا خان شورشهای کردستان و آذربایجان را هم فرو نشاند؛ ولی این باعث پایان جدایی طلبیهای آن مناطق نشد. چرا؟ مساله این است که فرض را اشتباه گرفته اید. کسانی که جدایی طلب هستند بر قومیت و مذهب دامن میزنند. ولی این در مورد مردم شمال اصلا موضوعیت ندارد و میرزا هیچ گاه چنین نگفت. بی دلیل نیست در بین نیروهای میرزا، همه جور قومیتی بود: هم کرد بود، هم فارس بود، هم آلمانی بود، هم ...
قیامهای زمان رضا خان همچون قیام کلنل پسیان، شیخ خیابانی و میرزا کوچک منشأشان مبارزه با استبداد بود نه جدایی طلبی و کسب قدرت. سید حسن مدرّس (نماینده مجلس در تهران) هم نامه حمایت آمیز برای میرزا نوشته بود. کجای کاری آقا؟