آیا، کار و تحصیل زنان با مادرانگی تناقض دارد؟

زنان بیشتر از مردان در جامعه امروز با سؤال‌هایی پیرامون وظایف و تکالیفشان مواجه هستند. سؤالاتی که ممکن است اگر به آن‌ها جواب درستی داده نشود؛ ممکن است سرخوردگی زنان و مادران جامعه ما را به همراه داشته باشد. به‌گونه‌ای که حتی ممکن است فرزندانشان را مانعی برای رشد و شکوفایی استعداد‌ها و مهارتشان ببیند و به آن‌ها بی‌مهری کنند و حتی دختران و زنان جوان را به ازدواج و مادری بی‌میل کند و حتی شأن و منزلت مادری را در نگاهشان از بین ببرد. «آیا مادری دست و پای زنان را برای شکوفایی استعدادشان می‌بندد؟» «آیا من بعد از مادری دیگر نمی‌توانم برای خودم وقت بگذارم؟» «آیا مادری با خانه‌نشینی همراه است؟» سؤالاتی که از دکتر طاهره همیز کارشناس حوزه خانواده پرسیدیم دراین‌باره و درستی و غلطی این نگاه‌ها در جامعه برایمان صحبت کند.

کار و تحصیل با مادری هیچ منافاتی ندارد

باید این فکر را به جامعه منتقل کنیم که درس خواندن با مادری هیچ منافاتی ندارد. کار کردن با مادری هیچ منافاتی ندارد. من هیچ‌وقت توصیه نمی‌کنم یک خانم برای درآمدزایی سرکار برود. حتی امام رضا (ع) می‌فرمایند: «زن حق ندارد در عقد دائم برای شوهرش تأمین نفقه‌اش را کند.»، چون عقد دائم قانونی دارد؛ بنابراین زن نباید برای درآمدزایی کار کند. اگر این کار را انجام دهد، خودش و فرزندانش آسیب می‌بینند؛ اما گاهی اوقات شغل زن آن‌قدر مهم است که جامعه به آن نیاز دارد و جامعه از تخصص و مهارت این زن به آرامش می‌رسد. واقعاً حیف است که ما جامعه را از استعداد وجود این زن محروم کنیم. ما باید این فکر را توسعه بدهیم که درس خواندن با مادری کردن هیچ منافاتی ندارد.

کار، ازدواج و تحصیل همزمان را باید آموزش بدهیم

ما قدرت درس خواندن و ازدواج را باید به فرزندانمان آموزش بدهیم. پسر درس بخواند کار هم بکند، نه‌تن‌ها هیچ اشکالی ندارد بلکه خیلی هم خوب است. حتی هر نوع کاری. باور کنید خارج از ایران این موضوع کاملاً عادی است که یک دانشجو همزمان بااینکه درس می‌خواند در آشپزخانه یک رستوران نیز کار می‌کند. یک‌بار یک راننده تاکسی جوان به من می‌گفت: من خیلی بدبختم که دارم مکانیک دانشگاه سراسری درس می‌خوانم و همزمان راننده تاکسی هستم. این حرف خیلی غلط است. اتفاقاً این کار خیلی ارزشمند است که آدم متکی به دیگران نباشد و دستش توی جیب خودش باشد و همزمان درس و تحصیل را هم ادامه دهد؛ اما متأسفانه این فکر در جامعه وجود ندارد.

باید ریشه تفکری که می‌گوید اول درس بعد ازدواج را زد

حتی بسیار دیده‌ایم که دختران در دوره‌های دبیرستان ازدواج‌کرده‌اند و رتبه‌های ۲ رقمی کنکور آورده‌اند. یک‌بار از آن‌ها پرسیدم چطور توانستید این کار را انجام دهید. گفتند فقط ایام امتحانات سخت است که آن‌هم خانه پدر و مادرمان می‌رویم که خدمات رفاهی فراهم شود و بتوانم درسم را بخوانم. همه این‌ها در قرآن سفارش شده‌است. بسیار دیده‌ام دانشجو‌های دختری که تا مقطع دکترا به‌اجبار خانواده خوانده‌اند و پدر اجازه ازدواج نداده. حالا هم که دکتر شده‌اند می‌گویند دیگر کسی در شأن آن‌ها به خواستگاری نمی‌آید. باید ریشه این تفکرات زده شود که دیگر کسی این‌طور فکر نکند. باید به زنانمان آموزش دهیم که در حین درس خواندن بتوانند مادری کنند. خود من دوران کارشناسی دو زایمان داشتم. ما مجتهد خانمی داریم که به مرجعیت رسیده‌اند و می‌توانند فتوا بدهند، اما فرزندان زیادی هم به دنیا آورده‌اند. باید این موضوع جا بیفتد که می‌شود هم مادری کرد و هم استعدادهایمان را شکوفا کنیم.

مادران بدانند هیچ زمانی برای شروع دیر نیست

از طرفی ما با مادرانی روبرو هستیم که جمع تحصیل و فعالیت کاری و مادری را بلد نبودند و حالا حس جاماندگی دارند. باید به این فکر غلبه کنند. برای شروع هرکاری هیچ‌وقت دیر نیست. من مراجعه‌کننده‌ای داشتم که می‌گفت: من بچه‌هایم دبیرستانی شدند و خودم حسرت درس خواندن دارم. پیشنهاد دادیم حتماً در یک موسسه ثبت‌نام کند و مدرک پیش‌دانشگاهی‌اش را بگیرد. سال بعد کنکور داد دانشگاه قبول شد و درس را ادامه داد. لیسانسش را گرفت. فوق‌لیسانسش را گرفت. چون شاگرداول بود بعد دعوت به کار شد و در حال حاضر استاد همان دانشگاهش شده‌است و بچه‌هایش هم ازدواج کردند. خودتان باید به خودتان انرژی مثبت بدهید. الآن خیلی وضع نسبت به گذشته فرق کرده و فضا باز شده‌است. تنها باید ما به آن‌ها انگیزه حرکت و انرژی مثبت بدهیم تا جلو بروند.

این قانون را بشناسید: شیطان به شما همیشه وعده فقر می‌دهد

بسیاری از زنان را می‌شناسم که در خیریه‌ها مشغول هستند. آموزش‌های مهارتی می‌دهند. اما متأسفانه عده‌ای تا سن‌شان بالا می‌رود می‌گویند: «دیگر ذهنم کار نمی‌کند.» این درست نیست اگر از ذهن کار بکشید همیشه فعال می‌ماند. بسیاری از خانم‌ها را می‌شناسم که دو سه‌نفری که هم‌عقیده هستند دورهم جمع می‌شوند و در گروه‌های خیریه‌ای فعالیت می‌کنند و خیلی هم به آن‌ها خوش می‌گذرد و وقتی هم به کار می‌افتند خیلی قدرتمند می‌شوند. وقتی موانع را می‌شکنند خیلی‌هایشان تبدیل به غول‌های اقتصادی می‌شوند و انگیزه‌های بزرگی پیدا می‌کنند. زنان ما همیشه این قانون را بدانند: «الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشَاءِ ۖ. وَاللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا ۗ. وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» شیطان همیشه به شما وعده فقر و بی‌چیزی می‌دهد. شیطان مدام در گوش شما می‌گوید نخوردی، نپوشیدی، انجام دادی و همش تقصیر فلان چیز و فلان آدم است. حالا بنشین و غصه بخور. این حرف اسلام نیست. مواظب باشید. اسلام می‌گوید شما همیشه می‌توانید.