چرا "احتکار خانگی" می‌کنیم؟

دکتر سهراب دل‌انگیزان با اشاره به شروع خریدهای احتیاطی از سوی مردم و انبار کردن برخی از کالاها، گفت: وقتی مردم اعتمادشان را به مدیران از دست می‌دهند و می‌بینند که مسئولین فکری برایشان نمی‌کنند، خودشان دست به کار می‌شوند.

وی ادامه داد: این خریدهای مردم واکنش مشخصی به عملکرد مدیران است که تجارب گذشته نشان داده در مواقع بحران به خوبی در کنار مردم نبوده‌اند.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه نمونه عملکرد ضعیف سیستم‌ دولتی را در مدیریت بحران ارز دانست و یادآوری کرد: مردم دیدند که بالا رفتن نرخ ارز چگونه زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داد و برخی اقلام اساسی مردم حتی برنج وارداتی متاثر از نرخ ارز گران شد.

به اعتقاد دل‌انگیزان، دولت در این شرایط حتی یک برنامه مشخص، منطقی و قابل اجرا برای مدیریت بحران ارز ارائه نداد که مردم دلگرم شوند.

وی با بیان این‌که نرخ تورمی که توسط مراجع رسمی و بانک مرکزی ارائه می‌شود با آنچه که مردم عملا در بازار می‌بینند متفاوت است، گفت: وقتی مردم در عمل می‌بینند قدرت خریدشان تا یک سوم کاهش یافته، اما آمارها به گونه دیگری است، اعتمادشان را از دست می‌دهند.

وی به موارد متعدد اخباری که درباره احتکار منتشر می‌شود هم اشاره داشت که عامل دیگری برای بی‌اعتمادی مردم است.

دل‌انگیزان با بیان این‌که مجموعه این عوامل باعث از دست رفتن اعتماد اجتماعی شده، گفت: در این شرایط مردم خود دست به کار شده‌اند تا کالاهای مورد نیازشان را تامین و ذخیره کنند.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که در این شرایط نباید یک طرفه مردم را زیر سوال ببریم که چرا از فروشگاه‌ها خرید اضافه می‌کنند، این رویکرد مردم را واکنشی به عملکرد نادرست مدیران دانست.

دل‌انگیزان با بیان این‌که نمی‌توان مردم ایران را با مردم کشورهای اروپایی، ژاپن و ... مقایسه کرد که در زمان بحران نه تنها خرید زیاد انجام نمی‌دهند بلکه آنچه که در خانه دارند نیز به فروشگاه‌ها می‌برند تا دیگران استفاده کنند، یادآوری کرد: این کار اگرچه قشنگ است، اما مردم این کشورها مدام اخباری از اختلاس چند هزار میلیاردی، احتکار و ... نمی‌شنوند که اعتماد خود را از دست بدهند.

وی تنها راه کنترل این وضعیت را برگرداندن اعتماد به جامعه اعلام کرد و افزود: دولت باید در درجه اول با موارد احتکار و فساد با جدیت برخورد و همه این موارد را شفاف‌سازی کند.

به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، در مرحله بعدی دولت باید برای مردم بسته‌های حمایتی در نظر بگیرد تا مردم بدانند برنامه‌ مشخصی برای عبور از شرایط بحرانی وجود دارد و بخشی از قدرت خرید از دست رفته آنها جبران شود.

دل‌انگیزان مشارکت دادن خود مردم در امور را نیز ضروری خواند که باعث برگشت اعتماد آنها خواهد شد.

وی معتقد است، اگر دولت فکری به حال این وضعیت نکند، افزایش خرید از سوی مردم به ایجاد تقاضای کاذب و بالا رفتن قیمت‌ها دامن خواهد زد.