علل، علائم و درمان سنگ لوزه چیست؟
پارسینه: لوزه ساختار گوشتی نرمی است که در گلو وجود دارد و به علت این که یکی از اجزای سیستم ایمنیست شامل لنفوسیتهایی است که از طریق آنها از ورود عفونت به ریه جلوگیری میکند. لوزهها به طور ۲۴ ساعته در حال محافظت از ما در برابر تهاجم باکتریها و ویروسها میباشند.
لوزه ساختار گوشتی نرمی است که در گلو وجود دارد و به علت این که یکی از اجزای سیستم ایمنیست شامل لنفوسیتهایی است که از طریق آنها از ورود عفونت به ریه جلوگیری میکند. لوزهها به طور ۲۴ ساعته در حال محافظت از ما در برابر تهاجم باکتریها و ویروسها میباشند.
نحوه عملکرد لوزهها
در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزهها خیلی فعال است، چون سیستم ایمنی بدن باید در معرض عفونتهای مختلف قرار بگیرد و بدن با این عفونتها آشنا میشود و نهایتا سلولهای دفاعی را تشکیل میدهد به تدریج که سن بالاتر میرود فعالیت سیستم لنفاوی لوزهها کاهش پیدا میکند؛ در نتیجه بافت لنفاوی فروکش میکند و کوچک میشود، ولی شبکه بافت همبندی که لوزهها در آن تشکیل میشود، تعییر نمیکند.
واحدهای کوچک که فولیکولهای لوزه تشکیل دهنده آنها هستند پسرفت میکنند و حجمشان کم و برآمدگی تبدیل به حفره میشود، این حفرهها روی سطح لوزه به وجود میآید.
به دلیل اینکه بزاق دهان این قسمت را خوب شستشو نمیدهد، نهایتا این حفرهها مکانی برای تجمع سلولهای افتاده و محل رشد باکتریها میشوند. حاصل این اتفاق ترشحات سفید رنگی است که در ابتدا رقیق هستند و به تدریج سفت و سفتتر و شبیه به توده میشوند، اندازه این توده به اندازه حفره بستگی دارد.
سنگ لوزه چیست؟
سنگ لوزه دانههایی سفید رنگ به اندازه برنج یا نخود میباشد که به راحتی قابل مشاهده نبوده و در اعماق بافت لوزهها پنهان است. در صورت بزرگ شدن سنگ لوزه، لوزتین متورم شده و در برخی موارد به علت سرماخوردگیهای بیش از حد و تورم لوزهها پزشک مجبور به در آوردن سنگ لوزه یا لوزه میشود.
علل ایجاد سنگ لوزه چیست؟
لوزهها از برآمدگیها و شکافهایی تشکیل شده است که باکتریها، مخاط و سلولهای مرده در آن گیر کرده و با افزایش تدریجی این ذرات و تغلیظ آنها توده سفید رنگی در انتهای لوزهها میشود. در اثر کلسیفیته شدن این ذرات به سنگ لوزه تبدیل گشته و سبب التهاب لوزه میگردد. این موضوع اصلیترین علت سنگ لوزه میباشد. عوامل دیگری که در بروز سنگ لوزه موثرند به شرح زیر میباشد:
مصرف داروهای فشارخون که با ایجاد حس خشکی در دهان در بروز این عارضه تاثیر گذار میباشند.
مشکلات سینوسها
آلرژیها
استعمال دخانیات
مصرف مواد چرب و رنگی مانند آجیلها و غذاهای سرخ کردنی در هنگام سرماخوردگی و …
در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزهها خیلی فعال است
علائم و نشانههای سنگ لوزه:
به طور معمول، سنگ لوزه به شکل گرههای سفید، زرد یا خاکستری در لوزهها دیده میشود. به گفته دکتر ایلینا شولتر، متخصص گوش و حلق در مرکز پزشکی Mercy بالتیمورِ مریلند البته همیشه چنین نیست، بسیاری از سنگ لوزهها را نمیتوان دید، زیرا پایین داخل لوزه فرو رفته اند.
برخی از افراد هیچ نشانهای از ابتلا به سنگ لوزه ندارند. کسانی که علائمی دارند، اغلب از قرمزی یا سوزش لوزهها شکایت میکنند. البته چندین نشانه دیگر هم هست که میتوان به سنگ لوزه نسبتشان داد، در این میان بوی بد دهان یکی از بارزترین این نشانه هاست. به گفته درمانگاه مایو، باکتریها در سنگ لوزه رشد میکنند، که موجب بوی بد میشود.
افراد مبتلا به سنگ گلو حس میکنند چیزی در گلویشان گیر کرده است. سایر علائم شامل درد مزمن، خفیف و التهاب لوزه میباشد.
گاهی اوقات سنگ لوزه آنقدر در اعماق گلو قرار گرفته که نمیتوان با استفاده از درمان خانگی آنرا از میان برد. در این صورت باید از متخصص گوش و حلق و بینی برای برطرف سازی سنگ استفاده کرد. اگر فردی دچار سنگ لوزه شود، اغلب میتوان با پزشک برای از بین بردن لوزهها صحبت کرد.
پیشگیری از تشکیل سنگ لوزه
جلوگیری از تشکیل سنگ لوزه به آسانی امکان پذیر است و صرفا نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان دارد. مسواک زدن دندانها و زبان بعد از غذا، در زمان خواب و اول صبح راهکار جلوگیری است. کشیدن نخ دندان روزانه نیز به تمیز کردن باکتریها کمک کند. وویت همچنین پیشنهاد میکند که روزانه عمل قرقره آب با استفاده از محلول تجاری، دهانشویه خانگی متشکل از پراکسید هیدروژن و آب انجام شود. همچنین از استفاده از دهانشویه حاوی الکل جلوگیری شود.
سنگ لوزه به شکل گرههای سفید، زرد یا خاکستری در لوزهها دیده میشود
چطور سنگ لوزه را درمان کنم؟
۱- نخست جای آن در گلو را مشخص کنید.
برای اینکار کافی است از یک آینه کمک بگیرید. اگر آینه در دسترس نیست میتوانید از دوربین جلویی تلفن همراه خود استفاده کنید. نخستین بار کمی مشکل است و این احتمال وجود دارد که به دلیل همرنگ بودن سنگلوزه با پوست گلو نتوانید ان را به درستی تشخیص دهید.
۲- با استفاده از یک گوشپاککن آن را تکان دهید.
دقت کنید گوشپاککن کاملا استریل و تمیز باشد و همچنین توجه داشته باشید که بیش از حد به سنگ لوزه فشار نیاورید چرا که موجب تشدید اثرات و درد خواهد شد.
۳- از مسواک شخصی خود کمک بگیرید.
در صورت نبودن گوش پاک کن در منزل میتوانید از مسواک شخصی خود کمک بگیرید. اگر مسواک برقی دارید برای این کار مناسب است چراکه لرزش مسواک کمک میکند تا سنگهای انتهای گلو بهتر دفع شوند.
۴- استفاده از گیره سر!
بسیاری از خانم از این وسیله استفاده میکنند. در صورتی که سنگهای لوزه در محلی نزدیکتر قرار دارند شما همچنین میتوانید از این وسیله برای دفع آنها استفاده کنید. دقت کنید که قبل از آن گیرهسر را خوب شست و شو دهید!
۵- استفاده از دهانشویه
استفاده از اسپری یا افشانه دهانشویه میتواند بسیار مفید باشد چرا که سنگ لوزه اصولا دارای باکتری و میکروبهای دهان است و دهانشویه آن را تا حدی شست و شو میدهد. لازم است که در صورت استفاده از افشانه دهانشویه مکان دقیق سنگ را از قبل مشخص کنید چراکه دفع آن با فشار بالای مایع دهانشویه میتواند تا حدی دردناک باشد
۶- استفاده از آب نمک
همانند دهانشویه میتوانید از آب نمک استفاده کنید. البته با وجود عدم افشانه آب نمک! لازم است کمی آب نمک را در دهان و ابتدای نای غرغره کنید. آب نمک با خاصیت آنتی باکتریال میتواند به ضدعفونی محیط گلو کمک کند.
۷- از انگشت خود نیز میتوانید استفاده کنید.
اگر در جایی هستید و دسترسی به هیچ یک از موارد بالا را ندارید میتوانید دستان خود را با آب و صابون کاملا شست و شو دهید و از انگشتان خود برای دفع سنگ استفاده کنید. دقت کنید بعد از دفع نیز حتما باید گلو را شست و شو دهید.
۸- گلوی خود را شست و شو دهید.
بعد از دفع سنگ لوزه، بوی بد دهان و نیز آلوده بودن محیط دهان بسیار شایع است و حتما باید با آب نمک و نیز دهانشویه محیط دهان را باکتری زدایی کرد.
۹- در نظر داشته باشید که مطمئنترین راه چیست؟
دقت کنید که شما میتوانید پیش از به وجود آمدن چنین موردی یک سری اقدامات را انجام دهید تا نیازی به درمان و برطرف کردن آن نباشد. همچنین راهکارهای زیادی در اینترنت هست که هیچ شواهد علمی پشت آنها نیست؛ پس دقت کنید که در صورت وجود شرایط وخیم به پزشک مراجعه کنید.
توصیهها:
۱- انواع مختلفی دهانشویه در بازار موجود هستند که تقریبا همه آنها مناسب شستوشوی دهان شما میباشند. در ایران اصولا دهانشویهها همگی بدون الکل هستند، اما دقت کنید حتما حاوی فلوراید باشد. برخی از دهانشویهها هستند که طبق نظر پزشک تجویز میشوند و برخی دیگر بیشتر جنبه خوشبوکننده دارند. دقت کنید اسپریهای مخصوصی برای شستوشوی دهان با آب نیز هست که میتواند تا حدی جایگزین دهانشویهها باشد. در صورتی که به دهانشویه با کیفیت دسترسی ندارید میتوانید از محلول آبنمک استفاده کنید.
۲- دقت کنید تا مدت زمان کوتاهی بعد از خارج کردن سنگ از گلویتان ممکن است بوی بدی را احساس کنید و یا مزهدهانتان کمی ناخوشایند باشد. اما با استفاده از راهکارهای مناسب برای شستوشوی دهان این بو رفع میشود.
نحوه عملکرد لوزهها
در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزهها خیلی فعال است، چون سیستم ایمنی بدن باید در معرض عفونتهای مختلف قرار بگیرد و بدن با این عفونتها آشنا میشود و نهایتا سلولهای دفاعی را تشکیل میدهد به تدریج که سن بالاتر میرود فعالیت سیستم لنفاوی لوزهها کاهش پیدا میکند؛ در نتیجه بافت لنفاوی فروکش میکند و کوچک میشود، ولی شبکه بافت همبندی که لوزهها در آن تشکیل میشود، تعییر نمیکند.
واحدهای کوچک که فولیکولهای لوزه تشکیل دهنده آنها هستند پسرفت میکنند و حجمشان کم و برآمدگی تبدیل به حفره میشود، این حفرهها روی سطح لوزه به وجود میآید.
به دلیل اینکه بزاق دهان این قسمت را خوب شستشو نمیدهد، نهایتا این حفرهها مکانی برای تجمع سلولهای افتاده و محل رشد باکتریها میشوند. حاصل این اتفاق ترشحات سفید رنگی است که در ابتدا رقیق هستند و به تدریج سفت و سفتتر و شبیه به توده میشوند، اندازه این توده به اندازه حفره بستگی دارد.
سنگ لوزه چیست؟
سنگ لوزه دانههایی سفید رنگ به اندازه برنج یا نخود میباشد که به راحتی قابل مشاهده نبوده و در اعماق بافت لوزهها پنهان است. در صورت بزرگ شدن سنگ لوزه، لوزتین متورم شده و در برخی موارد به علت سرماخوردگیهای بیش از حد و تورم لوزهها پزشک مجبور به در آوردن سنگ لوزه یا لوزه میشود.
علل ایجاد سنگ لوزه چیست؟
لوزهها از برآمدگیها و شکافهایی تشکیل شده است که باکتریها، مخاط و سلولهای مرده در آن گیر کرده و با افزایش تدریجی این ذرات و تغلیظ آنها توده سفید رنگی در انتهای لوزهها میشود. در اثر کلسیفیته شدن این ذرات به سنگ لوزه تبدیل گشته و سبب التهاب لوزه میگردد. این موضوع اصلیترین علت سنگ لوزه میباشد. عوامل دیگری که در بروز سنگ لوزه موثرند به شرح زیر میباشد:
مصرف داروهای فشارخون که با ایجاد حس خشکی در دهان در بروز این عارضه تاثیر گذار میباشند.
مشکلات سینوسها
آلرژیها
استعمال دخانیات
مصرف مواد چرب و رنگی مانند آجیلها و غذاهای سرخ کردنی در هنگام سرماخوردگی و …
در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزهها خیلی فعال است
علائم و نشانههای سنگ لوزه:
به طور معمول، سنگ لوزه به شکل گرههای سفید، زرد یا خاکستری در لوزهها دیده میشود. به گفته دکتر ایلینا شولتر، متخصص گوش و حلق در مرکز پزشکی Mercy بالتیمورِ مریلند البته همیشه چنین نیست، بسیاری از سنگ لوزهها را نمیتوان دید، زیرا پایین داخل لوزه فرو رفته اند.
برخی از افراد هیچ نشانهای از ابتلا به سنگ لوزه ندارند. کسانی که علائمی دارند، اغلب از قرمزی یا سوزش لوزهها شکایت میکنند. البته چندین نشانه دیگر هم هست که میتوان به سنگ لوزه نسبتشان داد، در این میان بوی بد دهان یکی از بارزترین این نشانه هاست. به گفته درمانگاه مایو، باکتریها در سنگ لوزه رشد میکنند، که موجب بوی بد میشود.
افراد مبتلا به سنگ گلو حس میکنند چیزی در گلویشان گیر کرده است. سایر علائم شامل درد مزمن، خفیف و التهاب لوزه میباشد.
گاهی اوقات سنگ لوزه آنقدر در اعماق گلو قرار گرفته که نمیتوان با استفاده از درمان خانگی آنرا از میان برد. در این صورت باید از متخصص گوش و حلق و بینی برای برطرف سازی سنگ استفاده کرد. اگر فردی دچار سنگ لوزه شود، اغلب میتوان با پزشک برای از بین بردن لوزهها صحبت کرد.
پیشگیری از تشکیل سنگ لوزه
جلوگیری از تشکیل سنگ لوزه به آسانی امکان پذیر است و صرفا نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان دارد. مسواک زدن دندانها و زبان بعد از غذا، در زمان خواب و اول صبح راهکار جلوگیری است. کشیدن نخ دندان روزانه نیز به تمیز کردن باکتریها کمک کند. وویت همچنین پیشنهاد میکند که روزانه عمل قرقره آب با استفاده از محلول تجاری، دهانشویه خانگی متشکل از پراکسید هیدروژن و آب انجام شود. همچنین از استفاده از دهانشویه حاوی الکل جلوگیری شود.
سنگ لوزه به شکل گرههای سفید، زرد یا خاکستری در لوزهها دیده میشود
چطور سنگ لوزه را درمان کنم؟
۱- نخست جای آن در گلو را مشخص کنید.
برای اینکار کافی است از یک آینه کمک بگیرید. اگر آینه در دسترس نیست میتوانید از دوربین جلویی تلفن همراه خود استفاده کنید. نخستین بار کمی مشکل است و این احتمال وجود دارد که به دلیل همرنگ بودن سنگلوزه با پوست گلو نتوانید ان را به درستی تشخیص دهید.
۲- با استفاده از یک گوشپاککن آن را تکان دهید.
دقت کنید گوشپاککن کاملا استریل و تمیز باشد و همچنین توجه داشته باشید که بیش از حد به سنگ لوزه فشار نیاورید چرا که موجب تشدید اثرات و درد خواهد شد.
۳- از مسواک شخصی خود کمک بگیرید.
در صورت نبودن گوش پاک کن در منزل میتوانید از مسواک شخصی خود کمک بگیرید. اگر مسواک برقی دارید برای این کار مناسب است چراکه لرزش مسواک کمک میکند تا سنگهای انتهای گلو بهتر دفع شوند.
۴- استفاده از گیره سر!
بسیاری از خانم از این وسیله استفاده میکنند. در صورتی که سنگهای لوزه در محلی نزدیکتر قرار دارند شما همچنین میتوانید از این وسیله برای دفع آنها استفاده کنید. دقت کنید که قبل از آن گیرهسر را خوب شست و شو دهید!
۵- استفاده از دهانشویه
استفاده از اسپری یا افشانه دهانشویه میتواند بسیار مفید باشد چرا که سنگ لوزه اصولا دارای باکتری و میکروبهای دهان است و دهانشویه آن را تا حدی شست و شو میدهد. لازم است که در صورت استفاده از افشانه دهانشویه مکان دقیق سنگ را از قبل مشخص کنید چراکه دفع آن با فشار بالای مایع دهانشویه میتواند تا حدی دردناک باشد
۶- استفاده از آب نمک
همانند دهانشویه میتوانید از آب نمک استفاده کنید. البته با وجود عدم افشانه آب نمک! لازم است کمی آب نمک را در دهان و ابتدای نای غرغره کنید. آب نمک با خاصیت آنتی باکتریال میتواند به ضدعفونی محیط گلو کمک کند.
۷- از انگشت خود نیز میتوانید استفاده کنید.
اگر در جایی هستید و دسترسی به هیچ یک از موارد بالا را ندارید میتوانید دستان خود را با آب و صابون کاملا شست و شو دهید و از انگشتان خود برای دفع سنگ استفاده کنید. دقت کنید بعد از دفع نیز حتما باید گلو را شست و شو دهید.
۸- گلوی خود را شست و شو دهید.
بعد از دفع سنگ لوزه، بوی بد دهان و نیز آلوده بودن محیط دهان بسیار شایع است و حتما باید با آب نمک و نیز دهانشویه محیط دهان را باکتری زدایی کرد.
۹- در نظر داشته باشید که مطمئنترین راه چیست؟
دقت کنید که شما میتوانید پیش از به وجود آمدن چنین موردی یک سری اقدامات را انجام دهید تا نیازی به درمان و برطرف کردن آن نباشد. همچنین راهکارهای زیادی در اینترنت هست که هیچ شواهد علمی پشت آنها نیست؛ پس دقت کنید که در صورت وجود شرایط وخیم به پزشک مراجعه کنید.
توصیهها:
۱- انواع مختلفی دهانشویه در بازار موجود هستند که تقریبا همه آنها مناسب شستوشوی دهان شما میباشند. در ایران اصولا دهانشویهها همگی بدون الکل هستند، اما دقت کنید حتما حاوی فلوراید باشد. برخی از دهانشویهها هستند که طبق نظر پزشک تجویز میشوند و برخی دیگر بیشتر جنبه خوشبوکننده دارند. دقت کنید اسپریهای مخصوصی برای شستوشوی دهان با آب نیز هست که میتواند تا حدی جایگزین دهانشویهها باشد. در صورتی که به دهانشویه با کیفیت دسترسی ندارید میتوانید از محلول آبنمک استفاده کنید.
۲- دقت کنید تا مدت زمان کوتاهی بعد از خارج کردن سنگ از گلویتان ممکن است بوی بدی را احساس کنید و یا مزهدهانتان کمی ناخوشایند باشد. اما با استفاده از راهکارهای مناسب برای شستوشوی دهان این بو رفع میشود.
منبع: بیتوته
ارسال نظر