آیا میدانید عذاب بالای سر چیست؟
پارسینه: اهل بیت در روایات خود چنین معنی میکنند: عذاب بالای سر یعنی شما از مافوقها عذاب میبینید، عذاب از زیرپا یعنی از طبقه مادون عذاب میبینید.
همزمان با فرا رسیدن ایام ماه محرم قسمتی از فصل چهارم کتاب حماسه حسینی، جلد اول، استاد شهید مرتضی مطهری در ادامه خبر میخوانید و میشنوید:
"""... به موجب عامل اول، چون مردم کوفه دعوت کردند و زمینه پیروزی صدی پنجاه یا کمتر آماده شده است امام حرکت میکند. یعنی اگر تنها این عامل در شکل دادن نهضت حسینی موثر بود، چنانچه مرم کوفه دعوت نمیکردند، حسین (ع) از جای خود تکان نمیخورد. به موجب عامل دوم از امام بیعت میخواهند و میفرماید با شما بیعت نمیکنم. یعنی اگر تنها این عامل میبود، چنانچه حکومت وقت از حسین (ع) بیعت نمیخواست، او با آنها کاری نداشت، میگفت: شما با من کار دارید، من که با شما کاری ندارم، شما از من بیعت نخواهید، مطلب تمام است. پس به موجب این عامل اگر آنها تقاضای بیعت نمیکردند، اباعبدالله هم آسوده و راحت بود سرجای خود نشسته بود، حادثه و غائلهای به وجود نمیآمد.
اما به موجب عامل سوم حسین یک مرد معترض و منتقد است، مردی است انقلابی و قیام کننده، یک مرد مثبت است. دیگر انگیزه دیگری لازم نیست. همه جا را فساد گرفته، حلال خدا را حرام، و حرام خدا حلال شده است، بیت المال مسلمین در اختیار افراد ناشایست قرار گرفته و در غیر راه رضای خدا مصرف میشود و پیغمبر اکرم فرمود: هر کس چنین اوضاع و حوالی را ببیند " فلم یغیر علیه یفعل و لاقول" و در صدد دگرگونی آن نباشد، در مقام اعتراض برنیاید، "کان حقا علی الله ان یدخله مدخله" شایسته است (ثابت است درقانون الهی) که خدا چنین کسی را به آنجا ببرد که ظالمان، جابران، ستمکاران و تغییر دهندگان دین خدا میروند و سرنوشت مشترک با آنها دارد. به گفته جدش استناد میکند که در چنین شرایطی کسی که میداند و میفهمد و اعتراض نمیکند، با جامعه گنهکار خود سرنوشت مشترک دارد. تنها این حدیث نیست احادیث دیگری از شخص پیغمبر اکرم (ص) دراین زمینه هست.
حدیثی داریم که امام رضا (ع) از پیغمبر اکرم نقل میکند و آن این است: " اذا تواکلت الناس الامر بالمعروف والنهی عن المنکر"، هر گاه مردم، امر به معروف ونهی از منکر را به عهده همدیگر بگذارند (یعنی هر کس سکوت کند به انتظار اینکه دیگری امر به معروف ونهی از منکر کند و درنتیجه هیچ کس قیام نکد) "فلیاذنوا بوقاع من الله " پس برای عذاب الهی منتظر و آماده باشند. چه عذابی؟ سنگ از آسمان بیاید؟ نه، عذاب الهی درآیه قرآن چنین تفسیر شده است: "قل هوالقادر علی ان یبعث علیکم عذابا من فوقکم او من تحت ارجلکم اویلبسکم شیعا و یذیق بعضکم باس بعض". (از عذاب خدا بترسید) بگو خدا قادر است که ازبالای سر شما بر شما عذاب بفرستد یا از زیر پای شما عذاب را بجوشاند یا شما را دسته دسته کند یا اینکه زیان خود شما را به خود شما برساند، یعنی خودتان را به جان یکدیگر بیندازد.
اهل بیت در روایات خود چنین معنی میکنند: عذاب بالای سر یعنی شما از مافوقها عذاب میبینید، عذاب از زیرپا یعنی از طبقه مادون عذاب میبینید. پیغمبر اکرم فرمود: وقتی مردم امر به معروف و نهی از منکر را رها کنند، منتظر و مطمئن باشند که پشت سر آنها عذاب الهی میآید.
حدیث دیگری از پیغمبر اکرم است که آن را هم علمای شیعه در کتب معتبر خود مثل " اصول کافی" روایت کردهاند و هم علمای اهل تسنن. غزالی این حدیث را در " احیاءالعلوم" نقل میکند و سند آن در کتب حدیث اهل تسنن هست:
"لتامرن بالمعروف و لتنهن عن المنکر او یسلطن الله علیکم شرارکم فیدعو خیارکم فلا یستجاب لهم" یعنی باید امر به معروف ونهی از منکر را داشته باشید، این دو باید وجود داشته باشند و گرنه بدان شما بر شما مسلط میشوند. بعد خوبان شما میخوانند و به آنها جوابی داده نمیشود. اکثرا اینطور معنی میکنند که بعد از آنکه بدان شما بر شما مسلط شدند، نیکان شما به درگاه الهی مینالند و خداوند دعای آنها را مستجاب نمیکند. یعنی قومی که امر به معروف ونهی از منکر را رها کنند خاصیتشان این است که خداوند رحمت خود را از آنها میگیرد. هر قدر خدا را بخوانند دعای آنها به موجب این گناه مستجاب نمیشود.
ولی غزالی معنی لطیفی برای این آیه کرده است (با اینکه مرد به اصطلاح درویشی است و در مسائل اجتماعی دیده نمیشود). میگوید: معنی این جمله: "فیدعو خیارکم فلا یستجاب لهم" این نیست که خدا را میخوانند و خدا دعای آنها را مستجاب نمیکند، معنایش این است: وقتی که امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند آنقدر پست میشوند، آنقدر رعبشان، محبتشان، عزتشان، کرامتشان از بین میرود که وقتی به درگاه همان ظلمه میروند هر چه ندا میکنند به آنها اعتنا نمیشود. یعنی پیغمبر فرمود: اگر میخواهید عزت داشته باشید و دیگران روی شما حساب کنند، امر به معروف ونهی از منکر را ترک نکنید. اگر امر به معروف ونهی از منکر نداشته باشید اولین خاصیت آن ضعف شماست، پستی و ذلت شماست، دشمن هم روی شما حساب نمیکند.
بر در ارباب بی مروت دنیا چندنشینی که خواجه کی به درآید
آن وقت مثل یک برده و بنده هر چه التماس کنید کسی جوابتان را نخواهد داد. معنی بسیار لطیفی است. ما چنین اصل قطعی در اسلام داریم و وجود مقدس اباعبدالله (ع) به این اصل استناد کرده است و چنین میفهماند که فرضا مردم کوفه مرا دعوت نمیکردند، فرضا دستگاه یزید از من بیعت نمیخواست، من به موجب اصل امر به معروف ونهی از منکر ساکت نمینشستم.. """
ارسال نظر