چند باور اشتباه در مورد دستگاه گوارش

دستگاه گوارش مهم‌ترین سیستم داخلی بدن است که بر سلامت عمومی بدن تاثیر چشمگیری دارد، در این مطلب به چند باور اشتباه در مورد دستگاه گوارش اشاره می‌کنیم

هضم آدامس سال‌ها طول می‌کشد

به نظر می‌رسد آدامس تا مدت‌های زیادی به دیواره روده می‌چسبد. با این حال آدامس مانند سایر مواد غذایی در دهان حل نمی‌شود و در صورت بلعیده شدن معده نمی‌تواند آدامس را تجزیه کند. اما شواهدی در مورد این ادعا وجود ندارد. سیستم گوارشی آدامس را مانند هر ماده غذایی دیگری حرکت داده و طی چند روز از طریق مدفوع از بدن خارج می‌شود.

آیا غذا‌های پر ادویه باعث زخم معده می‌شوند؟

افرادی که سس تند دوست دارند، نگران نباشند. اعتقاد اکثر مردم این است که خوردن ادویه زیاد باعث بروز زخم معده می‌شود. اما امروز می‌دانیم که اکثر این زخم‌ها در دیواره داخلی معده به خاطر عفونت ناشی از یک باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری بروز می‌کنند. عامل دیگری که باعث زخم معده می‌شود دارو‌های ضد درد است، مانند آسپیرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن. غذای داغ زخم معده را بدتر می‌کند، اما عامل بروز زخم معده نیست.

تفکر اشتباه: بلند کردن اجسام سنگین باعث فتق می‌شود!

بلند کردن جسم سنگین یکی از علل بروز فتق است، اما تنها دلیل آن محسوب نمی‌شود. یبوست طولانی مدت یا سرفه نیز ممکن است باعث فتقشوند. فتق زمانی بروز می‌کند که هم فشار به یک بخش وارد شده و هم عضلات داخل شکم ضعیف یا باز شده اند. در نتیجه اندام داخلی یا بافت چربی از ناحیه باز شده یا ضعیف شده بیرون می‌زند. فتق بیشتر در کشاله ران، ناف یا قسمت بالای معده رخ می‌دهد.

باور اشتباه: تنها افراد الکلی به سیروز کبد مبتلا می‌شوند!

اعتیاد به الکل رایج‌ترین علت بروز سیروز کبدیاست، سیروز کبدی شرایطی است که در آن سلول‌های سالم کبد آسیب می‌بینند و بافت‌های زخم جایگزین آن‌ها می‌شوند. اما عوامل دیگری هم وجود دارند که منجر به بروز سیروز کبدی می‌شوند، از جمله هپاتیت B. و C. گرچه نوشیدن بیش از حد الکل تقریبا همیشه باعث آسیب کبد می‌شود، اما همیشه منجر به سیروز نمی‌شود.

باور اشتباه: خوردن آجیل باعث دیورتیکولی Diverticulitis می‌شود

در گذشته پزشکان و متخصصین به افراد مبتلا به دیورتیکولی توصیه می‌کردند از خوردن آجیل، ذرت، پاپ کورن و غذا‌های دارای دانه‌های ریز مانند توت فرنگی، اجتناب کنند. در واقع این نگرانی وجود داشت که ذرات ریز این خوراکی‌ها در بین این برآمدگی‌های کیسه مانند گیر کنند و منجر به درد شوند. اما بررسی‌های جدید خلاف این اعتقاد را ثابت کرده اند و شخص شده افرادی که رژیم غذایی حاوی فیبر زیاد انتخاب می‌کنند، کمتر در معرض ابتلا به بیماری دیورتیکولیت هستند.

*بیماری دیورتیکولی diverticular disease:عبارت است از وجود بیرون‌زدگی‌های کوچک کیسه مانند (دیورتیکول) در دیواره روده بزرگ. وجود این دیورتیکول‌ها ممکن است علامتی به همراه نداشته باشد.

باور اشتباه: لوبیا مهم‌ترین عامل نفخ است لوبیا، خوراک لوبیا

احتمالا لوبیا آن غذای جادویی که به آن فکر می‌کنید، نباشد. محصولات لبنی بیشتر از سایر مواد غذایی باعث نفخ می‌شوند، به ویژه با افزایش سن توانایی بدن برای جذب قند موجود در شیر (لاکتوز) کاهش پیدا می‌کند. برای رفع مشکل نفخ ناشی از مواد لبی به دنبال محصولات بدون لاکتوز باشید یا قبل از خوردن محصولات لبنی داروی لاکتوز مصرف کنید.

باور اشتباه: به دلیل عدم تحمل لاکتوز لبنیات را کامل کنار بگذارید

افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز در میزان لبنیاتی که می‌توانند مصرف کنند با یکدیگر متفاوت هستند. ممکن است یک نفر با یک لیوان شیر علائم را نشان دهد در حالیکه شخص دیگری تا دو لیوان شیر بتواند بنوشد. برخی مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز می‌توانند ماست یا بستنی بخورند، اما نوشیدن شیر در این افراد مشکلات زیادی به بار می‌آورد. برای این افراد پنیر‌های سن دار مانند پنیر سویسی و چدار انتخاب بهتری محسوب می‌شوند. به هرحال انتخاب غذای لبنی مناسب و میزان مناسب از آن مسئله‌ای است که نیاز به زمان و تمرین دارد.

باور اشتباه: سیگار کشیدن سوزش سر دل را برطرف می‌کند

و باز هم دلیل دیگری برای ترک سیگار! سیگار کشیدن در حقیقت سوزش سر دل را تشدید می‌کند. نیکوتین می‌تواند عضله بالای معده را شل کند، این عضله از بازگشت اسید معده به داخل مری جلوگیری می‌کند. هر چه اسید بیشتری وارد مری شود سوزش سر دل بدتر خواهد شد.

باور اشتباه: افزایش سن باعث بروز یبوست می‌شود

افزایش سن احتمال ابتلا به یبوست را افزایش می‌دهد، اما پیر شدن بدن تنها عامل یبوست نیست. در واقع افراد مسن دارو‌هایی مصرف می‌کنند که سیستم گوارشی را مختل می‌کنند. به علاوه این افراد کمتر ورزش می‌کنند، رژیم غذایی سالمی ندارند و آب و مایعات کافی نمی‌نوشند که رعایت تمام موارد نامبرده از بروز یبوست جلوگیری می‌کنند.

باور اشتباه: فیبر به درمان اسهال کمکی نمی‌کند

در نظر اول و با توجه به اینکه فیبر در رفع یبوست معروف است، به نظر نمی‌رسد به درمان اسهال کمک کند؛ اما در واقع فیبرتاثیر معکوس هم دارد و می‌تواند به درمان اسهال کمک کند. فیبر یک ماده غذایی با ارزش است که از سفت شدن یا نرم شدن بیش از حد مدفوع جلوگیری می‌کند. فیبر با کشیدن آب بیشتر به روده به نرمی مدفوع و رفع یبوست کمک می‌کنند و از طرف دیگر با جذب مایع موجود در روده باعث سفتی مدفوع شده و در رفع اسهال موثر است.

باور اشتباه: اگر به سرطان روده مبتلا باشید خودتان تشخیص نمی‌دهید

سرطان روده تا مراحل پیشرفته هیچ نشانه‌ای ندارد، به همین دلیل تشخیص سریعتر اهمیت زیادی دارد. به طور کل افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان روده هستند، باید از سن ۵۰ سالگی به طور منظم مورد آزمایشات لازم قرار بگیرند. آزمایشات معمول کولورکتال عبارتند از: آزمایش مدفوع که سالانه انجام می‌شود، سیگوئیدوسکوپی flexible sigmoidoscopy که هر ۵ سال یک بار انجام می‌شود، سی تی اسکن روده بزرگ هر ۵ سال یک بار یا کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یک بار. در مورد آزمایش مناسب با پزشک مشورت کنید.

باور اشتباه: کولونوسکوپی عمل وحشتناکی است

کولونوسکوپی آنقدر که تصور می‌شود، وحشتناک نیست. این فرایند که توسط پزشک و برای تشخیص و درمان بیماری‌های روده و مقعد استفاده می‌شود، معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و در زمان انجام این فرایند نیز هوشیار نیستید. آمادگی برای انجام این آزمایش ممکن است کمی فرد را درگیر کند. فرد بیمار یک روز قبل از انجام آزمایش باید روده خود را با کمک رژیم مایعات به طور کامل خالی کند. در این رابطه بهتر است با پزشک مشورت شود.

باور اشتباه: اگر دچار سوزش سر دل هستید، نشسته بخوابید

هیچ شواهدی در مورد رفع علائم سوزش سر دل با نشسته خوابیدن وجود ندارد. برخی علائم رفلاکس معده یا سوزش سر دل با بالاتر بودن سر و قفسه سینه (به اندازه ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر) بهبود پیدا می‌کنند. به این منظور کافیست تخت خود را طوری قرار دهید که قسمت سر و قفسه سینه بالاتر قرار بگیرند. اما لازم نیست نشسته بخوابید.

باور اشتباه: سندروم روده تحریک پذیر IBS با رژیم غذایی شما ارتباط مستقیم دارد

گرچه غذایی که می‌خورید می‌تواند علائم سندروم روده تحریک پذیر را شروع کند، اما تغییر رژیم غذایی به تنهایی برای رفع علائم سندروم روده تحریک پذیر کافی نیست. گاهی تنها عمل خوردن می‌تواند باعث درد، نفخ، اسهال یا یبوست شود که علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر محسوب می‌شوند. استرس و اضطراب نیز عواملی هستند که می‌توانند مشکل را تشدید کنند. یادداشت غذا‌ها و علائم می‌تواند به عوامل تحریک کننده و آغاز کننده IBS کمک کند.

باور اشتباه: استرس باعث بروز بیماری التهاب روده می‌شود

گرچه استرس می‌تواند سلامت را به خطر بیندازد و شرایط را بدتر کند، اما علت بروز بیماری التهاب روده IBD ناشناخته است. IBD شامل بیماری‌های روده بزرگ و کولیت اولسراتیو است که در آن پوشش داخلی روده بزرگ یا روده کوچک ملتهب می‌شود. به نظر می‌رسد ژنتیک نیز نقش مهمی در بروز این بیماری دارد، به علاوه تغییر در سیستم ایمنی بدن، احتمالا ناشی از باکتری یا ویروس، نیز نقش مهمی در بروز این بیماری‌ها دارند.

باور نادرست: بیماری سلیاک به معنای درد مداوم است

مهم‌ترین نشانه‌های بیماری سلیاک عبارتند از: نفخ، گاز معده و اسهال، اما بسیاری از مبتلایان به سلیاک ممکن است هرگز این علائم را در خود مشاهده نکنند. به این ترتیب زمانی که پزشک به دنبال علائم معمول سلیاک است، ممکن است شرایط را تشخیص ندهد. سایر علائم مربوط به سلیاک عبارتند از:

کم خونی
پوکی استخوان
افسردگی
اختلال در رشد
جوش‌های پوستی با نام

منبع: سیمرغ