عوامل تاثیرگذار بر نشاط اجتماعی

مدتی است که شادی و نشاط در جامعه ما، کم‌رنگ شده و جامعه‌شناسان در این راستا، ابراز نگرانی کرده‌اند. حس نشاط و شادمانی در افراد، نوعی نیاز روحی-روانی محسوب می‌شود که در صورت عدم پاسخگویی درست و به موقع، مشکلات فراوانی را برای فرد و به تبع آن برای جامعه، ایجاد خواهد کرد.

زمانی که شادی و نشاط در میان افراد مختلف یک جامعه، وجود داشته باشد، بی‌شک خشونت اجتماعی کاهش یافته و سطح امید به زندگی نیز افزایش چشم‌گیری خواهد یافت.

نظریه شادی آرگایل
روان‌شناس معروف، "مایکل آرگایل" با پیوند زدن عامل رضایت از زندگی به شادکامی، استمرار و پایداری را به عنوان خصلت شادکامی و نشاط معرفی می‌کند و از این رو؛ رضایت از زندگی مفهوم فراگیر و در عین حال پایداری تعریف می‌شود که منعکس کننده احساس و نظر کلی مردم یک جامعه، نسبت به جهانی است که در آن زندگی می‌کنند. اهمیت آن نیز از حیث دلالت‌هایی است که بر ویژگی‌های پایدار نظام اجتماعی دارد.(1)

بر این اساس؛ "نشاط" درجه‌ای از رضایتمندی افراد محسوب می‌شود که از نوع زندگی فرد در یک جامعه حاصل می‌شود و این جامعه تاثیرات گسترده و مستقیمی بر نوع زندگی، رفتار شخصی، رفتار اجتماعی و... افراد دارد. باید توجه داشت که عوامل مختلفی بر نشاط اجتماعی افراد تاثیرگذار است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- توسعه فرهنگی
- روابط خانوادگی
- جایگاه و موقعیت اجتماعی
- اوضاع معیشتی و اقتصادی
- میزان بهره‌مندی از سلامت جسمانی

تاثیر رنگ بر نشاط اجتماعی
جالب است بدانید که رنگ‌ها، تاثیر شگفت انگیزی بر نشاط اجتماعی افراد دارند. در واقع استفاده از رنگ‌های روشن و شاد، در سطوح مختلف شهر، اعم از ساختمان‌ها، معابر، تابلوهای تبلیغاتی و... از یک سو، و ترویج استفاده از رنگ‌های روشن در انتخاب پوشش از دیگر سو، نقش بسزایی در احیای شادی و نشاط اجتماعی دارد. موضوعی که کم‌تر به آن توجه می‌شود اما از اهمیت فراوانی برخوردار است.
اگر صدا و سیما قالب برنامه‌های خود را بر مبنای شادی‌گریزی، استفاده از فضاهای تاریک و کم‌نور، رنگ‌های تیره در دکورسازی و... قرار دهد، یقینا موجی از ناامیدی و غم را راه‌اندازی خواهد کرد که تبعات منفی گسترده‌ای خواهد داشت.



باید توجه داشت که ظاهر نامناسب شهر، زمینه‌ساز آلودگی دیداری و اختلال بصری می‌شود که این‌ها در دراز مدت منجر به بروز پاره‌ای آسیب‌های اجتماعی همچون؛ افسردگی و افزایش خشونت فردی و اجتماعی می‌شوند. این در حالی است که متاسفانه و با توجه به فرهنگ نادرستی که در این زمینه ایجاد شده است، اکثریت جامعه‌ی ایرانی از رنگ‌های تیره در پوشش خود استفاده می‌کنند و همین موضوع، رنگ قالب بر سطح جامعه را تیره کرده است و این تیرگی یکی از علل اصلی کاهش نشاط و افزایش آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود.

شاخص‌های نشاط اجتماعی
عوامل فراوانی به عنوان شاخص‌های "نشاط اجتماعی" برشمرده می‌شوند. سفرهای تفریحی، شرکت در مهمانی‌ها، خریدهای غیرضروری و... ، برخی از معیارهای محاسبه‌ی میزان نشاط اجتماعی قلمداد می‌شوند و هر چه میزان این معیارها رو به افزایش بگذارد، نتیجه‌ی محاسبات مطلوب‌تر خواهد بود.

در این میان باید توجه داشت که رسانه ملی، به عنوان بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین رسانه‌ی کشور می‌تواند نقشبسزایی در کاهش و یا افزایش نشاط اجتماعی داشته باشد. زمانی که این رسانه فیلم‌ها و برنامه‌های خود را بر پایه‌ی اشاعه‌ی فرهنگ شادی و امید به زندگی قرار دهد، بی‌شک قدمی موثر در جهات افزایش شادی جامعه و در ادامه؛ کاهش سطح آسیب‌های اجتماعی و بزه برداشته است. اما در مقابل این روند، اگر صدا و سیما قالب برنامه‌های خود را بر مبنای شادی‌گریزی، استفاده از فضاهای تاریک و کم‌نور، رنگ‌های تیره در دکورسازی و... قرار دهد، یقینا موجی از ناامیدی و غم را راه‌اندازی خواهد کرد که تبعات منفی گسترده‌ای خواهد داشت.

نتیجه گیری
با توجه به آنچه که درباره‌ی نشاط اجتماعی گفته شد، در می‌یابیم که بین رضایت از وضع زندگی و نشاط اجتماعی؛ رابطه‌ای مستقیم وجود دارد و این مهم را "پیرسون" نیز در نظریه‌ی "همبستگی" به اثبات رسانده است. بنابر این، هرچه در جامعه‌ای نشاط اجتماعی رو به افول باشد، نشان از کمبود رضایت اجتماعی دارد. یافته‌های حاصل از انجام آزمون همبستگی پیرسون نیز، بیانگر وجود همبستگی بالا بین رضایت از میزان سلامتی، ثروت و رفاه اجتماعی با نشاط اجتماعی است.

پی‌نوشت:
1- مقاله بررسی نقش رضایت از زندگی بر میزان نشاط اجتماعی، پایگاه مجلات تخصصی نور