.svg)
آداب سخن و زبان در بیت الله الحرام
پارسینه: برای ایجاد دوستی بین زائر بیت‌الله‌الحرام و خداوند باید شرایطی را مهیا کرد که ذکر، راستگویی، استغفار و شگرگزاری برخی از آنها هستند.
هرچه زائر در دوستى با پرورگار، ثابتقدم باشد و به محبوب حقيقى اميد بندد و دوستى خدا را در بندگى و پيروى از او بداند، خداوند نيز او را در زمره محبوبان خود قرار مىدهد. برای ایجاد دوستی بین زائر بیت‌الله الحرام و خداوند باید شرایطی را مهیا کرد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
ذكر
دوران سفر، فرصتى مناسب است تا زائر، با بهرهگيرى از زبان با ياد خدا انس بگيرد و با تلاوت دعا و گفتن ذكر، دل خود را صفا بخشد و از اين توفيق معنوى بهره برد. ذكر زبانى از راههاى مؤثر انس با خداست. خواندن نمازهاى يوميه و نافله، دعا و نيايش، مناجات با معبود و گفتن ذكر، جلوههاى انس با خداست.
حضور زائران در فضاى معنوى مسجدالنبى و مسجدالحرام، بهترين فرصت براى اين انس است. در آموزههاى دينى، سفارش شده است زائران، زبان خويش را همواره به ذكر خدا عطرآگين كنند و پيوسته خدا را به بزرگى و يكتايى بستايند. همچنين، بر محمد و آل محمد(ص) صلوات بفرستند يا نامهاى مبارك خداوند را به زبان بياورند.
راستگويى
راستى و صداقت، از صفات برجسته زائران است و منزلت و جايگاه آنان را نزد همسفران ارتقا مىبخشد و موجب جلب اعتماد همسفران مىشود. زائران بايد در سفرهاى معنوى، اين ويژگى نيكوى انسانى را ارج نهند و آن را در وجود خويش، بيش از پيش پرورش دهند تا حجشان مقبول درگاه الهى قرار گيرد و در برابر صدقشان پاداش گيرند. در آيهاى از قرآن مىخوانيم «ليَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ؛ هدف اين است كه خداوند، راستگويان را به خاطر صدقشان پاداش دهد»
راستگويى، سبب تزكيه و پاكى كردار آدمى مىشود؛ چنانكه امام صادق(ع) مىفرمايد: «مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ؛ آن كه زبانش راست بگويد، عملش پاك مىشود».
استغفار
از راههاى نزديكى به خداوند مهربان، استغفار است. استغفار نوعى عبادت، و عبادت، از عوامل رشد روحى و معنوى است. عبادت آرامبخش و روحافزا است. زيبايى عبادت به اين است كه انسان، با برترين موجود، يعنى كمال بىنهايت هستى، ارتباطى عميق برقرار مىكند و بىهيچ پرده و حجابى با او سخن مىگويد. استغفار نيز از شيرينىهاى زبان است. انسان بايد از گناهى كه مرتكب شده، توبه كند و حتى اگر گناهى مرتكب نشده باشد نيز، پسنديده است در همه حال استغفار گويد. در حقيقت، مىتوان گفت استغفار، نوعى دعاست و انسان، همواره بايد دعا كند؛ زيرا دعا سلاح مؤمن و روح عبادت است. البته استغفار بايد با يقين و حضور قلب باشد و تنها گفتن اين كلمه كافى نيست، بلكه بايد به معناى عميق آن توجه شود. استغفار كردن بايد موجب تحول درونى در شخص شود؛ به گونهاى كه ديگر مرتكب گناه نشود.
استغفار بىروح
رفاعه مىگويد: ما در جنگ جمل با اميرالمؤمنين(ع) بوديم. حضرت كسى را دنبال طلحة بن عبيدالله فرستاد و خواستار شد كه با او ملاقات كند. طلحه نزد حضرت آمد. امام(ع) به او فرمود: تو را به خدا سوگند مىدهم آيا از رسول خدا(ص) نشنيدى كه فرمودند: «هركس من مولاى اويم، پس على مولاى اوست. خدايا! دوست بدار هركس على را دوست دارد و دشمن بدار هركس على را دشمن مىدارد»؟! طلحه گفت: «آرى شنيدهام!» حضرت فرمود: «پس چرا به جنگ با من برخاستهاى؟ تو اول كسى بودى كه با من بيعت كردى و سپس بيعت خود را شكستى. درحالىكه خداوند عزوجل مىفرمايد: هر كس پيمانشكنى كند تنها به زيان خود پيمان شكسته است». در اين هنگام طلحه گفت: «استغفرالله» و سپس برگشت. با اينكه در مقابل على(ع) از كرده خود طلب استغفار كرد، اما وقتى به سپاه جمل برگشت به رفتار اشتباه خود ادامه داد و در اين جنگ كشته شد و طلحة الخير به طلحة الشر تبديل شد.
قرائت قرآن
قرآن، كتاب آسمانى و روشنگر راه زندگانى مسلمانان جهان و معجزه جاويدان رسول اكرم(ص) است. خواندن قرآن قلب را آرام و نور چشم را زياد مىکند. چه زيباست كه زائر هر فرصتى به دست آورد، شميم جان خويش را با خواندن آيات مبارك قرآن بنوازد و روح خويش را صيقل دهد. خصوصا اگر اين فرد زائر خانه خدا و شهر رسول الله باشد؛ جايى كه مركز نزول قرآن است و جاى جاى آن يادآور نزول آيات الهى است. تلاوت و ختم قرآن در مدينه و مكه اهميت ويژهاى دارد. امام سجاد(ع) فرمود: «هركس در مكه ختم قرآن كند، نمىميرد تا آنكه پيامبر خدا(ص) را ببيند و جايگاهش را در بهشت بنگرد.
شكرگزارى
از زيبايىهاى زبان، نعمت شكرگزارى است. خداوند مهربان، تنها معبودى است كه شايسته شكرگزارى است و انسان هرگز نمىتواند با زبان خويش، از عهده شكر او برآيد. خداوند متعال، نعمتهاى بسيارى، از جمله چشم، گوش، زبان، راه رفتن و ... به انسان بخشيده است؛ نعمتهاى بزرگى كه مىتوانيم به وسيله آنها به راه حق و حقيقت رهنمون شويم. امام سجاد(ع) در مقام شكر از محضر پروردگار می‌فرمايد: خدايا! هرگاه كسى در طريق شكر تو، به سرمنزلى رسد، احسان ديگرى از سوى تو براى او فراهم آيد و سپاس ديگرى را بر وى لازم گرداند؛ هرچه در فرمانبردارى از تو كوشش كند، به سرانجامى نرسد و به آن مرتبه از طاعت كه تو به فضل و احسان خود سزاوار آن هستى، دست نيابد. پس شاكرترين بندگانت، از سپاس تو ناتوان باشد و عابدترين ايشان، از فرمانبردارىات فرو ماند.
دعا و راز و نياز با خدا
از جلوههاى زيباى بهرهگيرى از زبان، مىتوان به راز ونياز با خداوند منان اشاره كرد. براى مؤمنانى كه به معرفت رسيدهاند، شكوه‌مندترين زمان، لحظهاى است كه در محضر پروردگار هستى، به دعا و مناجات مىپردازند و با سادهترين الفاظ، در برابر تواناترين قدرت، ابراز ناتوانى مىكنند.
رسولان الهى، در تنگناهاى زندگى با دعا و راز و نياز به درگاه خداوند، از او يارى مىخواستند. زندگى ائمه(ع) نيز سرشار از مضامين زيبايى است كه با مقدسترين كلمات، پروردگار را مىستودند.
منبع: ایکنا
ذكر
دوران سفر، فرصتى مناسب است تا زائر، با بهرهگيرى از زبان با ياد خدا انس بگيرد و با تلاوت دعا و گفتن ذكر، دل خود را صفا بخشد و از اين توفيق معنوى بهره برد. ذكر زبانى از راههاى مؤثر انس با خداست. خواندن نمازهاى يوميه و نافله، دعا و نيايش، مناجات با معبود و گفتن ذكر، جلوههاى انس با خداست.
حضور زائران در فضاى معنوى مسجدالنبى و مسجدالحرام، بهترين فرصت براى اين انس است. در آموزههاى دينى، سفارش شده است زائران، زبان خويش را همواره به ذكر خدا عطرآگين كنند و پيوسته خدا را به بزرگى و يكتايى بستايند. همچنين، بر محمد و آل محمد(ص) صلوات بفرستند يا نامهاى مبارك خداوند را به زبان بياورند.
راستگويى
راستى و صداقت، از صفات برجسته زائران است و منزلت و جايگاه آنان را نزد همسفران ارتقا مىبخشد و موجب جلب اعتماد همسفران مىشود. زائران بايد در سفرهاى معنوى، اين ويژگى نيكوى انسانى را ارج نهند و آن را در وجود خويش، بيش از پيش پرورش دهند تا حجشان مقبول درگاه الهى قرار گيرد و در برابر صدقشان پاداش گيرند. در آيهاى از قرآن مىخوانيم «ليَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ؛ هدف اين است كه خداوند، راستگويان را به خاطر صدقشان پاداش دهد»
راستگويى، سبب تزكيه و پاكى كردار آدمى مىشود؛ چنانكه امام صادق(ع) مىفرمايد: «مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ؛ آن كه زبانش راست بگويد، عملش پاك مىشود».
استغفار
از راههاى نزديكى به خداوند مهربان، استغفار است. استغفار نوعى عبادت، و عبادت، از عوامل رشد روحى و معنوى است. عبادت آرامبخش و روحافزا است. زيبايى عبادت به اين است كه انسان، با برترين موجود، يعنى كمال بىنهايت هستى، ارتباطى عميق برقرار مىكند و بىهيچ پرده و حجابى با او سخن مىگويد. استغفار نيز از شيرينىهاى زبان است. انسان بايد از گناهى كه مرتكب شده، توبه كند و حتى اگر گناهى مرتكب نشده باشد نيز، پسنديده است در همه حال استغفار گويد. در حقيقت، مىتوان گفت استغفار، نوعى دعاست و انسان، همواره بايد دعا كند؛ زيرا دعا سلاح مؤمن و روح عبادت است. البته استغفار بايد با يقين و حضور قلب باشد و تنها گفتن اين كلمه كافى نيست، بلكه بايد به معناى عميق آن توجه شود. استغفار كردن بايد موجب تحول درونى در شخص شود؛ به گونهاى كه ديگر مرتكب گناه نشود.
استغفار بىروح
رفاعه مىگويد: ما در جنگ جمل با اميرالمؤمنين(ع) بوديم. حضرت كسى را دنبال طلحة بن عبيدالله فرستاد و خواستار شد كه با او ملاقات كند. طلحه نزد حضرت آمد. امام(ع) به او فرمود: تو را به خدا سوگند مىدهم آيا از رسول خدا(ص) نشنيدى كه فرمودند: «هركس من مولاى اويم، پس على مولاى اوست. خدايا! دوست بدار هركس على را دوست دارد و دشمن بدار هركس على را دشمن مىدارد»؟! طلحه گفت: «آرى شنيدهام!» حضرت فرمود: «پس چرا به جنگ با من برخاستهاى؟ تو اول كسى بودى كه با من بيعت كردى و سپس بيعت خود را شكستى. درحالىكه خداوند عزوجل مىفرمايد: هر كس پيمانشكنى كند تنها به زيان خود پيمان شكسته است». در اين هنگام طلحه گفت: «استغفرالله» و سپس برگشت. با اينكه در مقابل على(ع) از كرده خود طلب استغفار كرد، اما وقتى به سپاه جمل برگشت به رفتار اشتباه خود ادامه داد و در اين جنگ كشته شد و طلحة الخير به طلحة الشر تبديل شد.
قرائت قرآن
قرآن، كتاب آسمانى و روشنگر راه زندگانى مسلمانان جهان و معجزه جاويدان رسول اكرم(ص) است. خواندن قرآن قلب را آرام و نور چشم را زياد مىکند. چه زيباست كه زائر هر فرصتى به دست آورد، شميم جان خويش را با خواندن آيات مبارك قرآن بنوازد و روح خويش را صيقل دهد. خصوصا اگر اين فرد زائر خانه خدا و شهر رسول الله باشد؛ جايى كه مركز نزول قرآن است و جاى جاى آن يادآور نزول آيات الهى است. تلاوت و ختم قرآن در مدينه و مكه اهميت ويژهاى دارد. امام سجاد(ع) فرمود: «هركس در مكه ختم قرآن كند، نمىميرد تا آنكه پيامبر خدا(ص) را ببيند و جايگاهش را در بهشت بنگرد.
شكرگزارى
از زيبايىهاى زبان، نعمت شكرگزارى است. خداوند مهربان، تنها معبودى است كه شايسته شكرگزارى است و انسان هرگز نمىتواند با زبان خويش، از عهده شكر او برآيد. خداوند متعال، نعمتهاى بسيارى، از جمله چشم، گوش، زبان، راه رفتن و ... به انسان بخشيده است؛ نعمتهاى بزرگى كه مىتوانيم به وسيله آنها به راه حق و حقيقت رهنمون شويم. امام سجاد(ع) در مقام شكر از محضر پروردگار می‌فرمايد: خدايا! هرگاه كسى در طريق شكر تو، به سرمنزلى رسد، احسان ديگرى از سوى تو براى او فراهم آيد و سپاس ديگرى را بر وى لازم گرداند؛ هرچه در فرمانبردارى از تو كوشش كند، به سرانجامى نرسد و به آن مرتبه از طاعت كه تو به فضل و احسان خود سزاوار آن هستى، دست نيابد. پس شاكرترين بندگانت، از سپاس تو ناتوان باشد و عابدترين ايشان، از فرمانبردارىات فرو ماند.
دعا و راز و نياز با خدا
از جلوههاى زيباى بهرهگيرى از زبان، مىتوان به راز ونياز با خداوند منان اشاره كرد. براى مؤمنانى كه به معرفت رسيدهاند، شكوه‌مندترين زمان، لحظهاى است كه در محضر پروردگار هستى، به دعا و مناجات مىپردازند و با سادهترين الفاظ، در برابر تواناترين قدرت، ابراز ناتوانى مىكنند.
رسولان الهى، در تنگناهاى زندگى با دعا و راز و نياز به درگاه خداوند، از او يارى مىخواستند. زندگى ائمه(ع) نيز سرشار از مضامين زيبايى است كه با مقدسترين كلمات، پروردگار را مىستودند.
منبع: ایکنا
ارسال نظر