.svg)
آشنایی با مساجد تاریخی شیراز
پارسینه: مساجد شهر شیراز آن قدر زیبا هستند که به خاطر آن ها، لقب “شهر مساجد زیبا” را بر این شهر گذاشته اند. امروز قصد داریم تا برخی از شاهکاری معماری ایرانی – اسلامی شیراز را برایتان معرفی کنیم، با ما همراه باشید.
بیایید به یکی از کهن‌ترین شهر‌های ایران سری بزنیم. شهری که شهرتی جهانی دارد و بوی بهار نارنج هایش در فصل بهار، آدمی را مست خود می‌کند. شیراز مملو از آثار و جاذبه‌های گردشگری تاریخی است. مساجد این شهر تنها گوشه‌ای از بی شمار آثار تاریخی آن هستند. مساجد شهر شیراز آن قدر زیبا هستند که به خاطر آن ها، لقب "شهر مساجد زیبا" را بر این شهر گذاشته اند. امروز قصد داریم تا برخی از شاهکاری معماری ایرانی - اسلامی شیراز را به نقل از الی گشت برایتان معرفی کنیم.
مساجد تاریخی شیراز نمونه‌هایی بی نظیر و با شکوه از هنر معماری در تاریخ دوران اسلامی ایران هستند. در همه جای ایران زمین مساجد تاریخی زیادی وجود دارند، ولی مساجد شیراز فرق دارند! آن‌ها آنقدر زیبا هستند که هر کس تماشایشان می‌کند، می‌خواهد ساعت‌ها درونشان بماند و از فضای معنوی آن‌ها لذت ببرد! کافیست مسجد نصیر الملک را در ذهنتان تداعی کنید، تا متوجه منظورم شوید. شاید اگر این مساجد را از شیراز بگیریم، این شهر نصف زیبایی هایش را از دست بدهد. کاشی کاری‌های زیبا، آجرکاری‌های دیدنی، پنجره‌هایی مشبک با شیشه‌هایی رنگ و وارنگ و ستون‌هایی مرتفع و پیچ دار، تنها ذره‌ای از تزئینات منحصر به فرد مساجد تاریخی شیراز هستند. در ادامه این مساجد را معرفی خواهیم کرد.
مسجد نصیر الملک شیراز
بدون شک مسجد نصیر الملک شیراز، یکی از زیباترین مساجد تاریخی ایران است. این مسجد به بهترین و زیباترین شکل ممکن طراحی و ساخته شده تا نمازگزارانش در محیطی آرام و با صفا به عبادت مشغول شوند. نصیر الملک در خیابان لطفعلی خان زند در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های شیراز به نام گودعربان واقع شده است. دستور ساخت چنین مسجد با شکوهی را میرزا حسن علی خان حاکم فارس که لقب نصیر الملک داشت، در سال ۱۲۵۵ صادر کرد تا یادگاری چنین زیبا در شیراز از خود به یادگار بگذارد. از همان ابتدای ورود به این مسجد غرق در زیبایی آن خواهید شد. اما شاید برخی با خودشان بگویند، چنین زیبایی‌هایی را اکثر مساجد تاریخی دیگر ایران هم دارند.
کافیست وارد شبستان مسجد شوید تا تفاوت را احساس کنید! بیشتر شهرت مسجد نصیر الملک شیراز به خاطر وجود شیشه‌های رنگی شبستان است. سایه روشن نور خورشید که از این شیشه‌ها عبور می‌کنند بر روی زمین، محیطی هنری و شگفت انگیز را ایجاد می‌کند که نه تنها گردشگران داخلی، بلکه گردشگران خارجی را محوط تماشای خود می‌کنند. این بنا را محمد حسن معمار در طول ۱۲ سال ساخته است. نصیر الملک یکی از مساجد تاریخی شیراز و بنا‌های عهد قاجاری ایران است.
مسجد عتیق شیراز
مسجد جامع عتیق شیراز را که قدیمی‌ترین مسجد موجود در این شهر است، مسجد جمعه یا مسجد آدینه نیز می‌نامند. این مسجد در نزدیکی یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی - مذهبی شهر شیراز به نام حرم شاهچراغ قرار گرفته است. ساخت مسجد جامع عتیق در عهد فرمانروایی عمرولیث صفاری در دوره صفاریان صورت گرفته است. طبق نظر بسیاری از باستان شناسان، مسجد عتیق بر روی بقایای یکی از آتشکده‌های مهم پیش از اسلام ساخته شده است. البته به دلیل اینکه مطالعات باستان شناسی کمی در این مکان صورت گرفته، نمی‌توان گفت که این آتشکده مربوط به چه دورانی بوده است.
این مسجد یکی از بنا‌های بسیار مهم در تاریخ شهر شیراز است و علاوه بر نقش مذهبی، نقش سیاسی - اجتماعی زیادی را هم در طول تاریخ ایفا کرده است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این مسجد، دارالمصحفی است که در سال ۷۵۲ قمری در وسط حیاط آن ساخته اند. به این مکان خدای خانه نیز می‌گفتند، چرا که قاریان قرآن در آن قرآن قرائت می‌کردند و کاتبان نیز قرآن می‌نوشتند. مسجد عتیق شیراز، بار‌ها در طول حیاط پر فراز و نشیبش مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
مسجد وکیل شیراز
کریم خان زند، نقش زیادی در توسعه و رونق شهر شیراز داشته است. مسجد وکیل در حقیقت بخشی از یک مجموعه به نام مجموعه وکیل است که در دوران سلسله زندیه و به دستور کریم خان زند ساخته شده اند. بازار و حمام وکیل از دیگر آثار زندیه‌ای هستند که در مجاورت مسجد وکیل واقع شده اند. مسجد وکیل که ۱۱ هزار متر مربع مساحت دارد، از جمله مساجد دو ایوانی کشور است و دو شبستان در شمال و جنوبش دارد. مسجد وکیل یکی از مساجد تاریخی شیراز است که حتما باید ببینید.
یکی از زیباترین بخش‌های مسجد وکیل که عکس‌ها و سلفی‌های بسیاری را می‌توانید از آن در شبکه‌های مجازی مشاهده کنید، شبستان جنوبی آن است که ۴۸ ستون مار پیچ از سنگ مرمر یکپارچه دارد.
کریم خان زند، نقش زیادی در توسعه و رونق شهر شیراز داشته است. مسجد وکیل در حقیقت بخشی از یک مجموعه به نام مجموعه وکیل است که در دوران سلسله زندیه و به دستور کریم خان زند ساخته شده اند. بازار و حمام وکیل از دیگر آثار زندیه‌ای هستند که در مجاورت مسجد وکیل واقع شده اند. مسجد وکیل که ۱۱ هزار متر مربع مساحت دارد، از جمله مساجد دو ایوانی کشور است و دو شبستان در شمال و جنوبش دارد. مسجد وکیل یکی از مساجد تاریخی شیراز است که حتما باید ببینید.
یکی از زیباترین بخش‌های مسجد وکیل که عکس‌ها و سلفی‌های بسیاری را می‌توانید از آن در شبکه‌های مجازی مشاهده کنید، شبستان جنوبی آن است که ۴۸ ستون مار پیچ از سنگ مرمر یکپارچه دارد.
مسجد مشیر الملک
یکی دیگر از مساجد تاریخی شیراز که از قضا از زیباترین آن‌ها نیز هست، مسجد مشیر الملک شیراز است. این مسجد زیبا را فردی به نام میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک حاکم فارس در دوران قاجار بنا نهاده است. مسجد مشیر سه شبستان و چند حجره دارد و ساختش حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است. یکی از زیباتری بخش‌های این مسجد، کاشیکاری‌های محراب آن و همچنین کتیبه سنگ مرمر آن است که سوره توحید روی آن نگاشته شده است. در سفر به شیراز حتما سری هم به مسجد زیبای مشیر الملک که در خیابان قاآنی شمالی در محله بازار ارامنه قرار دارد، بزنید.
یکی دیگر از مساجد تاریخی شیراز که از قضا از زیباترین آن‌ها نیز هست، مسجد مشیر الملک شیراز است. این مسجد زیبا را فردی به نام میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک حاکم فارس در دوران قاجار بنا نهاده است. مسجد مشیر سه شبستان و چند حجره دارد و ساختش حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است. یکی از زیباتری بخش‌های این مسجد، کاشیکاری‌های محراب آن و همچنین کتیبه سنگ مرمر آن است که سوره توحید روی آن نگاشته شده است. در سفر به شیراز حتما سری هم به مسجد زیبای مشیر الملک که در خیابان قاآنی شمالی در محله بازار ارامنه قرار دارد، بزنید.
مسجد نو یا مسجد شهدای شیراز
پیشتر گفتیم که مسجد جامع عتیق، قدیمی‌ترین مسجد شهر شیراز است. پس از این مسجد، رتبه دوم مساجد تاریخی شیراز در اختیار مسجد نو است. این مسجد، نام دیگری هم دارد و دلیل این نام سازنده آن است. پس از آنکه فرزند اتابک سعد بن زنگی دچار بیماری سختی می‌شود، او نذر می‌کند که در صورت بهبودی فرزندش، خانه خود را به مسجد تبدیل کند. پس از اینکه فرزند اتابک بهبود یافت، وی مسجدی را به همراه بازار و حمام برای استفاده عموم ساخت. به همین خاطر به این مسجد مسجد اتابک نیز می‌گویند. البته مسجدی که در آن دوران ساخته شده بود، بنا به دلایلی رو به ویرانی رفت و دوباره آن را از نو ساختند.
پیشتر گفتیم که مسجد جامع عتیق، قدیمی‌ترین مسجد شهر شیراز است. پس از این مسجد، رتبه دوم مساجد تاریخی شیراز در اختیار مسجد نو است. این مسجد، نام دیگری هم دارد و دلیل این نام سازنده آن است. پس از آنکه فرزند اتابک سعد بن زنگی دچار بیماری سختی می‌شود، او نذر می‌کند که در صورت بهبودی فرزندش، خانه خود را به مسجد تبدیل کند. پس از اینکه فرزند اتابک بهبود یافت، وی مسجدی را به همراه بازار و حمام برای استفاده عموم ساخت. به همین خاطر به این مسجد مسجد اتابک نیز می‌گویند. البته مسجدی که در آن دوران ساخته شده بود، بنا به دلایلی رو به ویرانی رفت و دوباره آن را از نو ساختند.
این مسجد ویژگی دیگری نیز دارد، با حدود بیست هزار متر مربع مساحت، مسجد نو بزرگترین مسجد ایران است. امروزه نماز جمعه شهر شیراز در این مسجد برگزار می‌گردد، به همین خاطر برخی نام مسجد شهدا را بر آن نهاده اند.
ارسال نظر