تسنیم: اصلاحطلبان فراری شدند
پارسینه: اقتصاددانهایی هم هستند که با شدت و ضعف از روحانی حمایت میکردند، اما در حال حاضر ناکارآمدی دولت را فریاد میزنند.
یکسال قبل در چنین روزهایی قرار بود بعد از انتخاب مجدد حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور دولت دوازدهم، وی کابینهای را معرفی کند تا امور کشور برای ۴ سال دیگر توسط مدیران و وزرای پیشنهادی او اداره شود. اصلاح طلبان نیز در آن مقطع بسیار شاد بودند چرا که کاندیدای مورد نظرشان موفق شده بود برای یک دوره دیگر اداره کشور را برعهده بگیرد.
شادی اصلاح طلبان از انتخاب روحانی خیلی طولانی نشد، چرا که تنها بعد از گذشت چند ماه با گران شدن ارز و به تبع آن تاثیر گرفتن سایر بازارها شرایط برای کابینه سختتر شد. گران شدن مسکن، کالاهای مصرفی و رکود فراگیر تنها بخشی از مشکلات کشور است که در این چند ماه دولت را درگیر کرده است و اصلاح طلبان نیز به دنبال راهی هستند تا از زیر بار مسولیت شان در حمایت از روحانی در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری شانه خالی کنند.
شاید جهانگیری مقصر است
نمونهای از فرار اصلاح طلبان از مسئولیت خود در حمایت از روحانی را میتوان در تیتر روزنامه جهان صنعت مشاهده کرد. این روزنامه در مطلبی با عنوان «رکود تولید در دولت بی تدبیر»، ضمن اینکه خواستار تغییر سیاستهای اجرایی کشور شده است به نقل از محمد شریعتمداری، وزیر صمت مینویسد: واحدهای صنعتی موجود بیشتر برای تامین نیاز داخلی و جایگزینی واردات شکل گرفتهاند در حالی که باید با توسعه، صادراتمحور شود؛ بنابراین نوسازی صنایع باید به طور جدی در دستور کار دولت قرار گیرد. در حال حاضر بسیاری از صنایع با مشکل قدیمی بودن ماشینآلات و خطوط تولید مواجه هستند که این امر میطلبد واحدهای تولیدی به تکنولوژی روز دنیا مجهز شوند.
در ادامه این گزارش تاکید شده است دو طرح «رونق تولید» و «بهسازی و نوسازی صنایع» از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارسال شده و در انتظار تصویب توسط این ستاد و ابلاغ از سوی معاون اول رییسجمهور است. در ابتدای سال ۱۳۹۶ قرار بر این بود که سه طرح حمایتی تحت عناوین «رونق تولید»، «بهسازی و نوسازی صنایع» و «حمایت از تولید و اشتغال» با اعتباری معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان مدنظر قرار گیرد.
گزارش جهان صنعت یکی از دلایل معطل ماندن طرحهای حمایت از تولید را متوجه اسحاق جهانگیری میداند. با این حال به نقل از رضا علیزاده عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع مجلس سوء مدیریت دولت را یک موضوع فراگیر میداند که باعث میشود واحدهای تولیدی و صنعتی کشور یکی پس از دیگری تعطیل شوند.
مراقب واعظی باشید
روزنامه آفتاب یزد، کنار کشیدن مسعود نیلی از سمت خود در دولت را دستمایه کنایه زدن به دولت قرار داده است. این روزنامه اصلاح طلب در بخش ابتدایی گزارش خود متن مصاحبهای از ابولفضل سروش، عضور شورای مرکزی فراکسیون امید را منتشر کرده است. سروش در این مصاحبه گفته است که تیم اقتصادی دولت ضعیف است و انتظار افکار عمومی این است که وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه میبایست تغییر کنند.
در بخش دیگری از این گزارش هم بخشهایی از مصاحبههای روسای کمیسیون امنیت ملی و کمیسیون اقتصادی مجلس منتشر شده است که موضوع تغییر در تیم اقتصادی کابینه را ضروری ارزیابی کرده اند.
نویسنده این گزارش سپس به سراغ بخش دیگری از سناریوی خود در تهیه این گزارش میرود و با برشمردن نقش محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور و بنیانگذار حزب اعتدال و توسعه، مسعود نیلی را قربانی شده توسط واعظی و حلقه اطرافیان او میداند.
در بخش دیگری از این گزارش نویسنده این روزنامه اصلاح طلب به دنبال سهم خواهیهای این جریان از تغییرات کابینه است. در بخشی از این گزارش آمده است: «با توجه به بالا رفتن اعتراضات نسبت به عملکرد تیم اقتصادی، کلیددار اعظم اتاق رئیس جمهور که او را مشایی اعتدال مینامند، به همراه معاون اقتصادی رئیس جمهور خواهان عبور از مشکلات با کمترین آسیب ممکن به ساختار و چیدمان مدیریتی فعلی اقتصادی کشور شدند. دست زدن به ترکیب هیئت مدیره دهها بانک و شرکت بزرگ دولتی و معاونتهای کلیدی میتواند صدای بسیاری را دربیاورد؛ افرادی که از اهرمهای لازم برای واردکردن فشار بر حلقه خاکستری برخوردار هستند. به همین خاطر اگر قرار است که برای حفظ وجهه رئیس جمهور، شریعتمداری و نوبخت و سیف قربانی شوند، باید افرادی به جای آنها گمارده شوند که تامینکننده این منافع باشند. به همین خاطر اصلاح طلبان از اخبار رایزنیهای واعظی با طیف خاص اصولگرایان نگرانند.»
روحانی بدقولی کرد
روزنامه اعتماد هم از دیگر روزنامههای زنجیرهای است که موضوع ناکارآمدی دولت دوازدهم را بدون درنظر گرفتن سهم اصلاح طلبان در دستور کار خود قرار داده است. این روزنامه در مصاحبهای با سعید حجاریان به نقل از او مینویسد: «جایگاه رییسجمهور نزد حامیان خود به دلیل تحقق نیافتن وعدههای اقتصادی و همچنین عدم توانایی در رفع حصر و برخی دیگر از مسائل افول کرده است. در میان احزاب و چهرهها نیز عبور از روحانی محتمل است؛ چرا که هر یک از متحدان امروزین وی تئوری بقای خاص خود را دارند و ممکن است در یک نقطه عطف به موضع عدم دفاع برسند.»
سیاستگذاریهای مخرب قوای مقننه و مجریه
علاوه بر چهرههای سیاسی و رسانههای اصلاح طلب که این روزها گلایههای خود از عملکرد کابینه را علنی کرده اند و با دنبال کردن برنامه تغییر تیم اقتصادی به دنبال فرار از مسئولیت خود در ناکارآمدی دولت هستند، اقتصاددانهایی هم هستند که با شدت و ضعف از روحانی حمایت میکردند، اما در حال حاضر ناکارآمدی دولت را فریاد میزنند.
یکی از این افراد فرشاد مومنی است که در طول یکسال گذشته گفته بود دولت برنامهای ندارد و کابینه دوازدهم را از این جهت که اقتصاددان ندارد مورد انتقاد قرار داده بود. او با اشاره به اینکه چرا باید وقتی کارهای نادرست و یا جهت گیریهای نادرست را مجریها و سیاست گذاریها و قوه مقننه انجام میدهد، هزینههای آن را فرودستان و تولید کنندگان باید بپردازند، میگوید: سیاستهای گذاری مخرب برنامه تعدیل ساختاری باعث بهم ریختگیهای بی شمار و اسرافها واتلافهای غیر متعارفی در اقتصاد ایران شده، به گونهای که، اوائل سال گذشته، وزیر راه و شهرسازی فرمودند: که، طرز قاعده گذاری در بازار مسکن و طرز اجرا، کار را به جایی رسانده که ما بی سابقهترین اسراف در تخصیص منابع روبه رو شدیم.
مومنی ادامه میدهد: وقتی چنین خطاهای فاحشی در نظام قاعده گذاری و اجرایی کشور پدید میآید، از منظر اسلامی ما باید مشخص کنیم که به حساب و کتاب حکومت گران خاطی چگونه باید رسیده شود؟ و سهم آنها در این خطاهایی که کرده اند چیست؟ در حالی که بیشمار مساله را میتوان در این زمینه را مطرح کرد، مثلا درآمدهای حاصل از نفت و گاز از نظر اسلامی، مشاعاً به همه افراد کشور تعلق دارد. در اینجا بحث بر سر این است که ما یک نوسانات خیلی شدید در عرصه سیاست گذاری کشور مشاهده میکنیم که مثلا سهم کالهای سرمایهای و مصرفی، تفاوتهای خیلی فاحش در دورههای مختلف پیدا میکنند، خوب زمانی که در این تفاوتها جهت گیریهای ضد توسعهای و اشتغال زدا وجود دارد، چه کسی باید پاسخگو باشد؟
دولت متشتت است
بهروز هادی زنوز که اعتقاد دارد دولت دوازدهم بسیار متشتت است طی یکسال گذشته انتقاد خود را به اولین لایحه بودجه که دولت به مجلس فرستاد، مطرح کرد. او میگوید مسائلی همچون بیکاری نشان میدهد که دولت برنامهای در بخش اقتصادی ندارد. در حالی که در اولین سال فعالیت دولت دوازدهم بودجهای تدوین شده است که با کسری نهفتهای مواجه است و به یک طبل توخالی شبیه است.
هادی زنوز میگوید طی ۵ سال گذشته بین ۲۵ تا ۳۰ درصد پایه پولی و نقدینگی توسط مقام پولی افزایش پیدا کرده است. در حالی که با توجه به واقعیتهای اقتصادی دولت و بانک مرکزی نمیتواند هم زمان ارز را تک نرخی کند و جلوی کاهش ارزش پول ملی را هم بگیرد. دولت به دنبال جبران کسری بودجه اش است. در حالی که در شرایط کنونی و با کاهش درآمدهای دولت، امکان تامین دلار مورد نیاز وجود ندارد.
در حالی که این اقتصاددان انتقادهایی را به نحوه نگارش بودجه سال ۹۷ وارد میداند، معتقد است یکی از دلایل ناکارآمدی دولت دوازدهم را باید در اختلافهای داخلی میان اعضای آن جست و جو کرد. او میگوید اعضای دولت در مراجعه خود نزد نمایندگان مجلس به دنبال پیدا کردن حامی در خانه ملت هستند تا برای اعتبارات مورد نظرشان رای مجلسیها را به دست آورند. اما باید گفت: وجود چنین موضوعی باعث شده است که عملکرد دولت روحانی قابل دفاع نباشد.
روحانی نماینده خوبی برای مردم نیست
فریبرز رئیس دانا از جمله اقتصاددانهای اصلاح طلبی است که زاویه فکری بسیاری را با روحانی و اطرافیان او احساس میکند. او در مصاحبهای با یک رسانه اصلاح طلب میگوید روحانی منتخب مردم است، اما برای دیگران حق انتخاب شدن قائل نیست و نمیتواند نماینده واقعی مردم باشد.
سایت انتخاب خبر به نقل از رئیس دانا مینویسد: دولت ایران متوجه سلطه دلار نیست، علاقهای هم ندارد بداند، سطحی کاری میکند، به مباحث سطحی میپردازد، برخوردهای سیاسی مقابلهای را به جای روابط اساسی اقتصاد سیاسی مینشاند و از طرف دیگر هم گوش شنوا ندارد که حرفهای کارشناسان خبره و دگر اندیش را بشنود. دل دولت به آن ۴۰-۳۰ نفری که اطرافش را قبضه کرده اند خوش است. همین اطرافیان دولت اصلاً به سلطه گری دلار توجه نکردند و همچنان اقتصاد ایران را وابسته به دلار نگاه داشته اند. دولت حسن روحانی رکورددار وابستگی اقتصاد کشور به دلار است. معاون آقای روحانی بارها گفته است که طرفدار بخش خصوصی است. طرفدار بخش خصوصی بودن هم یعنی طرفدار تجارت آزاد با دلار. شخص آقای روحانی اینگونه فکر میکند، اقتصاددانان دولت قبلی و دولت فعلی و مشاوران آنها همگی در واقع از مدافعان وابستگی اقتصادی کشور به دلار هستند؛ منتهی برخی اقتصاددانان اطراف دولت به دلار بالای ۶۰۰۰ تومان فکر میکنند و برخی دیگر هم به دلار حدود ۴۵۰۰ تومان فکر میکنند، اما همگی این اقتصاد دانها روش یکسانی دارند، و اینکه نمیخواهند از قید سلطه دلار امپریالیستی بیرون بیایند و از طرفی، چون اقتصاد کشور وابسته به دلار نفتی هم هست تقاضا برای تهیه و تأمین دلار مرتب افزایش پیدا میکند.
رئیس دانا در ادامه این مصاحبه به برخی جناحهای اصلاح طلب نیز انتقاد میکند و با اشاره به اقتصاد سیاسی رابطه دولت و مردم میگوید: در واقع دولت روحانی و جناحهای اصلاح طلب و محافظه کار این دولت گمان میکنند که مردم هیچ حقی ندارند و اگر اعتراض مردم از حد بگذارد مقصر خود مردم هستند و نه سیاستهایی که دولت وضع کرده است، و این داستان سالها است که ادامه دارد، سالها است که این دولت خودی و غیر خودی میکند و دیگران را کنار گذاشته است، مخالفین خودش را سرکوب و از صحنه بیرون میکند... بنابراین من راه حلی برای این دولت ندارم، برای اینکه این دولت ما را از خودش نمیداند و ما هم این دولت را دولت خودمان نمیدانیم... رئیس جمهوری که انتخاب میشود، ولی حق انتخاب شدن برای دیگران قائل نیست معیوب است.
دولت بی توجه به مشکلات داخلی
انتقادهای اینکارشناسان از این دولت هرچند طی ماههای اخیر بیشتر شده است، اما بعد از انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور دوازدهم نیز اثراتی از آن دیده میشود. به طوری که انگار این افراد میخواستند فقط روحانی رئیس جمهور شود، ولی بعد از آن انتقادهای خود را نسبت به دولت او علنی کنند.
در این خصوص میتوان به مصاحبه مهدی پازوکی اشاره کرد که از جمله اقتصاددانهایی است که در ابتدای دولت دوازدهم نامهای انتقادی خطاب به روحانی نوشتند و در آن نسبت به مشکلات عدیده اقتصادی هشدار دادند. البته این اقتصاددان تاکید میکند امضا کنندگان این نامه که از جمله چهرههای علمی هستند به دنبال سهم خواهی از دولت نیستند.
این اقتصاددان معتقد است برای رفع این مشکلات نیاز به یک تیم اقتصادی هماهنگ و کارآمد وجود دارد که خارج از فعل و انفعالات سیاسی، مدیر و مدبر باشد و دارای دانش و بینش لازم اقتصادی و دارای تجربه مدیریتی باشد و با دید کارشناسی بر مشکلات اقتصادی فایق بیاید.
پازوکی با اشاره به اینکه رئیسجمهوری باید از فارغالتحصیلان دانشگاههای درجه یک داخلی و خارجی که مدیر و مدبر و دارای دانش و بینش و تجربه مفید مدیریتی هستند، استفاده کند، میگوید این درحالی است که بسیاری از گزینههای پیشنهادی تیم اقتصادی دولت دوازدهم، درحد مدیرکل یک اداره هم نیستند که این مسأله موجب نگرانی اقتصاددانان شده است.
کارآمدی رییس جمهور محبوب وصولگرایان را هم دیدیم 850 میلیارد دلار پول فروش نفت دود شد و رفت هوا هیچ کس هم در اینباره پاسخگو نیست چون طرف خودی بود و هوای خودی ها را داشت و البته ملت هم طبق معمول نخودی 000