با صنایع دستی و سوغات دزفول آشنا شوید

شهرستان دزفول در جنوب غربی کشور و در منطقه جلگه‌ای خوزستان قرار دارد. شهر دزفول نیز دومین شهر بزرگ خوزستان بعد از اهواز است که در شمال این استان قرار گرفته است. این شهر از سمت شمال به استان لرستان، از سمت به غرب به شهرستان اندیمشک و شوش، از مشرق به شهرستان مسجد سلیمان و استان چهارمحال بختیاری و از سمت جنوب به شهرستان شوشتر و اهواز محدود می‌شود.

مردم دزفول مردمانی بسیار خونگرم و میهمان نواز و از جمله شادترین مردم کشور هستند. در بین تمامی شهرستان‌های استان خوزستان، صنایع دستی دزفول جایگاه ویژه‌ای دارد. دزفول از سوغات و صنایع دستی‌های متعددی برخوردار است که می‌توانند ره توشه سفر گردشگران و بازدیدکنندگان به این شهر باشند.

ساخت و تولید صنایع دستی در دزفول، پیشینه‌ای بسیار طولانی دارد. سابقه‌ای که طبق گفته گریشمن، به ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد. امروزه نیز حتی نام خانوادگی بسیاری از مردم دزفول، از حرفه‌ها و پیشه‌های صنایع دستی آن اقتباس شده است. سالهاست که درون بازار قدیم این شهر، راسته‌های بسیاری به فروش صنایع دستی و سوغات دزفول می‌پردازند که این خود نشان از قدمت و غنای این هنر در بین دزفولیان دارد. در این مطلب به معرفی معروف‌ترین صنایع دستی دزفول می‌پردازیم.

کپو بافی

یکی از زیبا‌ترین و معروف‌ترین صنایع دستی‌های دزفول که امروزه در بسیاری از کارگاه‌های آموزشی این شهر، تولید آن به جوانان جویای هنر آموزش داده می‌شود، صنعت "کپو بافی" است. کپو بافی در حقیقت از پیچیدن ساقه‌های نو رس و جوان نخل، دور تا دور ساقه‌های کرتک شکل می‌گیرد. هنرمندان این صنعت، بعد از اینکه کالای مورد نظر را از این طریق تولید کردند، دست به تزئین آن به وسیله کاموا‌های الوان رنگ و وارنگ می‌زنند.

مهمترین مرکز تولید محصولات کپو در خوزستان، منطقه شهیون دزفول است. این کپو‌ها به شکل‌های مختلفی همچون سینی، کاسه‌های حصیری، سبد‌های درب دار و سبد‌های بدون درب تولید و روانه بازار می‌شوند. در گویش محلی مردم دزفول هم به ظرفی که از شاخ و برگ خرما و کرتک ساخته شود، کپو می‌گویند. برای تهیه این محصولات ارزشمند می‌توانید سری به بازار قدیمی شهر دزفول بزنید، جایی که مرغوب‌ترین کپو‌های ایران یافت می‌شود.

صنعت خراطی

مهمترین مرکز تولید محصولات خراطی در کل کشور، شهرستان دزفول در استان خوزستان است. صنعت خراطی از قدمت زیادی در این منطقه برخوردار است. کیفیت این محصولات در دزفول شهرت جهانی پیدا کرده است به طوری که تولید کنندگان محصولات خراطی در این شهر، از سازمان جهانی یونسکو مهر اصالت دریافت کرده اند.

محصولات خراطی از چوی به نام "جغ" تهیه می‌شوند. محصولاتی همچون گلدان‌های تزئینی، قلیان‌های تزئینی، مبلمان و دیگر ظروف هنری زیبا. برای تهیه این محصولات با ارزش هم می‌توانید سری به بازار قدیم شهر دزفول بزنید. آثار خراطی این شهرستان، به وفور در این بازار یافت می‌شود.

ساخت قلم نی

یکی از معروف‌ترین صنایع دستی و سوغات دزفول قلم نی‌های آن است. سال‌های سال است که خوشنویسان کشور، بهترین قلم نی را قلم نی دزفول معرفی می‌کنند. تنها قلمی که رنگ دانه دارد، تنها قلمی که صیقلی و ارتجاعی است، تنها قلیمی که جنس آن از چوب نیست، تنها قلمی که از الیاف نخ مانند فشرده ساخته شده است و تنها قلمی که با جذب رنگ استحکام خودش را از دست نمی‌دهد، این‌ها همه ویژگی‌های قلم نی دزفول است که شهرتی جهانی هم پیدا کرده است.

قدمت ساخت قلم نی در شهرستان دزفول بیش از هزار سال تخمین زده شده است. تمام مراحل تولید قلم نی دزفول، دارای نکات و اصولیست که این اصول از فرآیند کشت تا برداشت قلم نی، فقط در اختیار تعداد انگشت شماری از خانواده‌های دزفولی است. حدود ۴ هکتار از مزارع دزفول، به کشت قلم نی اختصاص داده شده است. بخش عمده‌ای از بازار قلم نی ایران، سایر کشور‌های اسلامی و حتی اروپا در اختیار شهرستان دزفول است.

خوراکی‌های دزفول

خوراکی‌های سوغات دزفول دارای تنوع فراوانی هستند، اما به طور مختصر از بین آن‌ها می‌توان به انواع کلوچه‌های خرمایی، کلوچه شکری، کلوچه نمکی، لوزی شکری، نان شیر، معجون کنجد، ارده، شیره (سیلون)، نان کنجدی، قرص نعناع و … اشاره کرد. شاید باورش برایتان دشوار باشد که دزفول در تولیدات مرکبات هم شهرت جهانی دارد. پرتقال و نارنج دزفول، زبان زد خاص و عام است.

شاید تا الآن تصور می‌کردید که کلوچه فقط سوغات خطه شمالی کشور است. ولی بدانید که بسیاری از گردشگرانی که به شهر دزفول سفر می‌کنند، سراغ کلوچه‌های خوشمزه و تازه مخلی دزفول را در بازار قدیم این شهر می‌گیرند. البته طعم این کلوچه ها، با کلوچه‌های شمال کشور زمین تا آسمان متفاوت است. چراکه در پخت آن از موادی مثل زیره سبز هم استفاه می‌شود.

اما شهرستان دزفول صنایع دستی و سوغاتی‌های دیگری هم دارد. صنایعی همچون ورشو سازی، مسگری، نمد مالی، گیوه بافی و جاجیم بافی از دیگر هنر‌های این خطه از کشور هستند. دزفول غذا‌های بسیار خوشمزه و منحصر به فردی هم دارد که با سفر به این شهر می‌توانید طعم زندگی با آن‌ها را تجربه کنید!

منبع: الی گشت