آشنایی با مساجد صورتی جهان

مسجد، عبادتگاه مشترکی میان تمام مسلمانان دنیاست که بدون در نظر گرفتن فرقه‌ی خاص آن‌ها که شیعه باشند یا سنی، همه در آن به عبادت پروردگار می‌پردازند. بنایی که در تصور عامه مردم معمولا با رنگ آبی به نشانه‌ی آرامش و با یک معماری خاص ساخته می‌شود.

این نوع زیارتگاه در اقصی نقاط مسلمان‌نشین دنیا در طرح‌ها و با استفاده از رنگ‌های مختلف ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر، حتی مساجد از نظر زیبایی، قدمت و بزرگی با عناوینی، چون مسجد جامع، یا مسجد اعظم در ایران رتبه‌بندی می‌شوند.

آئینه‌کاری، سقف‌های گنبدی شکل، طاق و شبستان‌های پی در پی و تو در تو همگی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این سبک زیبای معماری هستند. به اندازه‌ای که در بسیاری از کشور‌های دنیا، مساجد برای مسلمانان و غیرمسلمانان به صورت قطب گردشگری درآمده و هرکسی را با هر دینی به خود جذب می‌کند.

اما استفاده از رنگ در مساجد چیزی فراتر از ساخت یک بنا با کاربرد یکسان در سرتاسر دنیاست. استفاده از رنگ «صورتی» نیز از این قاعده مستثنی نیست. صورتی یکی از رنگ‌هایی است که در ساخت برخی مساجد به عنوان یک رنگ آرامش‌بخش و به نشانه‌ی صلح و عشق به کار رفته است.

مسجد «پوترا» در مالزی

از جمله این مساجد می‌توان به مسجد «پوترا» در مالزی اشاره کرد که در گذر از مقابل دریاچه زیبای «پوتراجایا»، به طور حتم برجسته‌ترین چشم‌اندازی است که به عنوان یکی از مدرن‌ترین مساجد جهان اسلام می‌تواند مدنظر قرار گیرد.

نمای داخلی این مسجد با بهره‌گیری معماری اصیل ایرانی در دوره صفویه و به ویژه ورودی اصلی مسجد که شبیه دروازه‌های ورودی ساختمان‌های دولتی در ایران باستان است، طراحی و اجرا شده است. خطوط و نقوش اسلامی در تزئین محراب این مسجد بسیار چشمگیر و خیره‌کننده است.

کلنگ مسجد جامع «پوترا جایا» که به مسجد «پوترا» شهرت دارد، در سال ۱۹۹۷ میلادی زده شد و پس از دو سال به بهره‌برداری رسید.

گنبد صورتی‌رنگ گرانیتی این مسجد زیبایی خاصی به آن داده و شبستان اصلی مسجد ظرفیت بیش از ۱۵ هزار نمازگزار را دارد. همچنین دیوار‌های شبستان زیرین مسجد با الهام از مسجد «سلطان حسن» در کازابلانکا مراکش طراحی و اجرا شده است. این مسجد از یک شبستان اصلی، اتاق‌های آموزش ویژه طلاب و دانشجویان علوم دینی و صحن اصلی تشکیل شده است.

شبستان اصلی این مسجد باشکوه که روی ۱۲ ستون برافراشته شده، با ارتفاع ۷۶.۲ متر، دارای ۹ گنبد است که مرتفع‌ترین گنبد آن ۵۰ متر ارتفاع دارد. از سوی دیگر در معماری مناره مسجد، از مناره مسجد «شیخ عمر» در بغداد الهام گرفته شده که این مناره زیبا و صورتی رنگ با ارتفاع ۱۱۶ متر، بلندترین به شمار می‌آید.

ورودی اصلی این بنای مذهبی زیبا و ارزشمند که برای ساخت آن ۸۰ میلیون دلار هزینه شده است، یک نوع الگوبرداری از دروازه‌های عمومی شهری در ایران دوره اسلامی است و حتی روی محراب و منبر آن خطوط ایلامی به چشم می‌خورد.

مسجد پوترا در مرکز شهر پوتراجایا و کنار کاخ نخست‌وزیری مالزی قرار دارد. این شهر که به عنوان پایتخت سیاسی مالزی معرفی شده، در ۳۵ کیلومتری شمال کوالالامپور واقع شده است.

مسجد «ماگیندانائو در فیلیپین

مسجد «ماگیندانائو» در فلیپین نیز از زمره مساجد صورتی در دنیاست که به نظر می‌رسد با توجه به استفاده از این رنگ، علاوه‌بر جنبه مذهبی، جنبه گردشگری نیز پیدا کرده است. این مسجد که در سال ۲۰۱۴ کامل شد، جزو دارایی‌های شهردار فلیپین بوده است. این مسجد توسط کارگران مسیحی ساخته شد تا نشان‌دهنده وحدت بین مذاهب باشد.

رنگ مورد استفاده در این مسجد به عنوان نماد «صلح و عشق» استفاده شده است.

مسجد «نصیرالملک» در شیراز

یکی دیگر از مساجد صورتی دنیا، در نزدیکی ما ایرانی قرار دارد؛ مسجد «نصیرالملک» در شیراز. مسجدی که در فرهنگ عامه به «مسجد صورتی» مشهور است، چون شیشه‌های رنگی بزرگ و کاشی‌های صورتی در طراحی داخلی آن استفاده شده است.

مسجد نصیرالملک به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد شیراز در محله «گودعربان» که در قدیم به محله «اسحق بیگ» معروف بوده، در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی شاه چراغ و در کوچه‌ی نصیر الملک قرار دارد.

این مسجد صورتی توسط معمار میرزا محمد حسن و محمدرضا و به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک ساخته شد. ساخت مسجد در تاریخ ۱۲۹۴ هجری آغاز و در تاریخ ۱۳۰۵ هجری به پایان برسید.

مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی به طول انجامید. مرمت، حفظ و نگهداری این بنای باشکوه و ارزشمند با رعایت استاندارد‌های بین‌المللی مرمت آثار تاریخی از سال‌ها پیش توسط موقوفه نصیرالملک به تولیت آقای محمود قوام آغاز شده و همچنان ادامه دارد.

از سوی دیگر، در بحث روانشناسی رنگ‌ها توجه به مواردی که برای رنگ صورتی استفاده می‌شود، قابل تامل است. استفاده از این رنگ بردباری و صبوری را به انسان القا می‌کند و افراد را به مهربانی و محبت تشویق می‌کند. این رنگ که از ترکیب رنگ قرمز و سفید به دست می‌آید، آرام‌بخش و تسکین‌دهنده است.