بازسازی چهره فسیل ده هزار ساله یک مرد با استفاده از DNA سالم و پرینتر سه بعدی

به گزارش « پارسینه »، بشر در طول حیات صد‌ها هزارساله خود در مسیر تکامل و تطابق با شرایط محیط پیرامونی‌اش به حدی تغییر کرده تا به شکل امروزی خود رسیده‌است. این تکامل میسر نبود مگر به خاطر بودن یک جهش‌های ژنتیکی خاص که در هزاران نسل از بشر یکی بعد از دیگری رخ داده است و ما را از فرم انسان اولیه به قالب انسان مدرن امروزی رسانید.

یکی از شواهد این تحولات ژنتیکی بشر، فسیل‌های انسانی متعددی‌اند که در نقاط مختلف جهان از آفریقا گرفته تا اروپا و آسیا کشف شده‌اند. مرد چدار «Cheddar Man» هم یکی از این فسیل‌ها است که در اوایل قرن بیستم در اروپا کشف شد و بسیار مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. اساتید و دانشمندان دانشگاه لندن توانسته‌اند با کمک علم ژنتیک، چهره واقعی این فسیل انسانی را مجددا بازسازی کنند.

داستان از آنجا شروع شد که در سال ۱۹۰۳ باستان شناسان بریتانیایی یک فسیل انسانی را در یک غار در شهر چدار جورج سامرست بریتانیا کشف کردند. این فسیل را بر اساس نام منطقه، مرد چداری نامگذاری شد. از آن زمان تا کنون بحث زیادی درباره منشاء این فسیل، قدمت آن و مسائل دیگری مطرح شد. این بحث‌ها بیش از یک قرن ادامه پیدا کرد تا این که مدتی پیش گروهی از دانشمندان متشکل از کارشناسان تکامل و متخصصان DNA در همکاری با گروهی از مدل‌سازان و اساتید دانشگاه لندن توانستند تصویری از چهره واقعی این فسیل به شکلی زیبا باز آفرینی کنند.

پروفسور ایان بارنز رهبر تیم تحقیقاتی در بخش ژنتیک باستانی در موزه تاریخ طبیعی لندن به خبرنگاران گفت: «فسیل این مرد ده هزار ساله یکی از قدیمی‌ترین فسیل‌های انسانی است که به دلیل محیط قرار گرفتنش، DNA آن سالم همچنان قابل استخراج بوده و ما توانسته‌ایم اطلاعات بسیاری را درباره چهره او و دیگر ویژگی‌های جسمی و سلامتی او دست یابیم.»

روش بکار رفته در بازسازی چهره مرد چداری، بسیار پیچیده، پیشرفته و مبتنی بر فناوری‌های روز علمی است. به زبان عادی و ساده می‌توان گفت دانشمندان با سوراخ کردن استخوان این فسیل، پودر‌های استخوانی نسبتا سالمی به دست آوردند که کارشناسان توانستند اطلاعات ژنتیکی کافی برای بازسازی چهره را از آن‌ها استخراج کنند. پس از این مرحله سایر اساتید و کارشناسان با کمک این اطلاعات بدست آمده و با به کارگیری تکنولوژی پرینت سه بعدی توانستند چهره و ساختار کامل سر او را به شکل خارق العاده‌ای بازسازی کنند.

پروفسور کریس، رئیس مرکز تحقیقات ریشه‌های انسانی در موزه تاریخ طبیعی لندن در ادامه گفت: «طبق این اطلاعات ژنتیکی، مرد چداری قبل از مرگ بیش از چهل سال سن داشته و هرگز تصور نمی‌کرده که ده هزار سال بعد کسانی بتوانند ژنوم کامل او را کشف و چهره‌اش را بازسازی کنند. این مرد را می‌توان قدیمی‌ترین فرد بریتانیایی شناخته شده تا این زمان نامید.»

چهره مرد چداری بر یک اساس علمی و تجربی بازسازی شده است یعنی همان طور که فرم چهره ما انسان‌ها بر اساس کد‌های ژنتیکی از پدر و مادر خود به ارث می‌بریم شکل گرفته است. در نتیجه با دانستن کد‌های ژنتیکی هر شخص، بدون دیدن او می‌توان گفت که او چه شکلی بوده، چه رنگ پوست و مویی داشته و ساختار چهره او چگونه در کل چگونه بوده است. در خصوث فسیل این مرد نیز دانشمندان از همین اطلاعات کمک گرفته و دریافتند که او پوست تیره‌ای داشته است. اما نکته جالب بسیاری از جهش‌های ژنتیکی که انسان امروزی بریتانیایی را شکل داده است هنوز در او رخ نداده بودند.

این فسیل همان طور که گفته شد از قدیمی‌ترین فسیل‌های است که به دلیل وضعیت خوب آن دانشمندان به اطلاعات ژنتیکی آن دسترسی پیدا کرده‌اند. البته شانس و احتمال هم در اینجا کاملا به کمک دانشمندان آمده‌است زیرا پس از گذشت چند هزار سال که بافت‌های طبیعی از بین رفته و به فسیل تبدیل می‌شوند و در اکثر موارد نمی‌توان از این دسته فسیل‌ها اطلاعات مفیدی را استخراج کرد، البته محققان ژنتیک و تکامل همیشه راه‌هایی برای حدس زدن این اطلاعات و کامل کردن حلقه‌های گم شده ژنتیکی دارند و شاید روزی بتوان در خصوص فسیل‌های چند میلیون ساله نیز به اطلاعات ژنتیکی کاملی دست یابند.