کلیسای مریم مقدس چالدران

کلیسای مریم مقدس که به آن کلیسای سور سور هم گفته می‌شود، یکی از دیدنی‌ترین بنا‌های تاریخی ایران است که برای دیدنش باید به آذربایجان غربی، شهرستان چالدران و روستای بارون بروید.



از قدیمی‌های روستا که بپرسید، می‌گویند نام کلیسای مریم مقدس در ابتدا «کلیسای زور زور» بوده که به خاطر آنکه در دوره‌ای تحت نظر هوانس یرز نقاش معروف به زورزورتسی، قرار داشته، به این نام معروف شده است.



کلیسای مریم مقدس در کنار سد بارون در ۲۰ کیلومتری ماکو و ۱۲ کیلومتری شمال غرب قره کلیسا قرار دارد. بنای کلیسا به شکل صلیب است و گنبدی ۱۶ ضلعی با ۴ نورگیر دارد. به غیر از نورگیر‌های ساق گنبد ۴ نورگیر در ۴ دیوار بنا شده است. تنها ورودی کلیسا از سمت غربی آن است.

این کلیسا آنقدر کوچک است که بیشتر به یک نمازخانه یا عبادتگاه شخصی شبیه‌است. تاریخ کلیسای سورسور وقتی مهم می‌شود که بدانیم قدمت آن به قرن ۱۴ میلادی می‌رسد و در سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۴ میلادی توسط اسقف بسداچی زاکاریا ساخته شده است. به همین دلیل هم هست که کلیسای زورزور یا همان سور سور، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.

کلیسای مریم مقدس آنقدر کوچک است که بیشتر به یک نمازخانه یا عبادتگاه شخصی شبیه‌است

کلیسای سورسور با سنگ‌های تراشیده شده در حجم‌های مختلف ساخته و تزئین شده است و نمای ساده‌ای دارد. اما پنجره‌ها و نورگیر‌ها که با ستون‌های کاذبی به قوسی جناغی منتهی می‌شوند، تزییناتی روی خود دارند. سنگ‌های این بنا به شیوه‌ای تراشیده شده اند که هر دو بلوک سنگ، در هم چفت می‌شوند.

درباره این کلیسا، یک نکته جالب دیگر هم وجود دارد. این کلیسا، از محل خود جا به جا شده است! این اتفاق در سال ۱۳۶۷ افتاد و دلیلش آن بود که در جریان احیای زمین‌های دشت ماکو احتمال تخریب ساختمان کلیسا وجود داشت. در آن زمان سازمان میراث فرهنگی با هماهنگی خلیفه‌گری ارمنیان آذربایجان کلیسا را به مکانی امن منتقل کرد. کار جا به جایی کلیسا ۲۵ روز طول کشید و سنگ به سنگ این بنا درست به همان شکلی که از اول ساخته شده بود، منتقل شد. این بار، اما ۶۰۰ متر دورتر و روی یک برآمدگی صخره‌ای که در حدود ۱۱۰ متر مرتفع‌تر از محل اولیه کلیسا بود. پس از پایان عملیات جابه‌جایی هم لوح سنگی که تهیه شده بود بر دیوار کلیسا نصب شد.

منبع: تبیان