شرحی بر دعای روز بیست و دوم ماه رمضان/ شب قدر، اوج تفضّل الهی بر بندگان است

 

حجت‌الاسلام والمسلمین «حمیدرضا بصیری» محقق علوم قرآن و حدیث و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، دربارۀ مضامین مطرح شده در دعای روز بیست و دوم ماه مبارک رمضان گفت: فراز‌های این دعا، شباهت بسیار با دعای روز قبل دارد. دست کم مسأله جلب رضایت خداوند و استقرار در بهشت برین، خواسته مشترک این دو روز است که این درس بزرگی در لزوم اصرار بر خواسته‌های مهم و اصلی و عدم یأس از دستیابی به آن خواسته‌ها دارد.

وی با بیان اینکه دست یافتن به اسبابی که انسان را به رضایت خدا برساند؛ دغدغه تمام انبیاء و سالکان الی الله بوده است، اظهار کرد: حضرت موسی (ع) در این باره به خداوند عرضه می‌دارد: "یا رَبِّ أخبِرْنی عن آیَةِ رِضاکَ عن عَبدِکَ؛ پروردگارا مرا به یک نشانه از رضایتت نسبت به بنده‌ات با خبر کن" و یا در نوبتی دیگر از خداوند می‌خواهد: یا رَبِّ، دلّنی على عَمَلٍ إذا أنا عَمِلتُهُ نِلتُ بهِ رِضاکَ؛ پروردگار ا. مرا به عملی که اگر آن را انجام دهم به رضای تو خواهم رسید؛ راهنمایی کن".

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: قاعده کار نیز همین است که باید اسباب خشنودی هر کس را از خود وی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم جویا شد. ما نمی‌توانیم از پیش خود تن به کردار و رفتاری بدهیم و به زعم خود آن‌ها را موجب خشنودی خدا بدانیم! خدا در قرآن درباره بسیاری از این افراد می‌فرماید: "یَحسَبونَ أَنَّهُم یُحسِنونَ صُنعًا؛ گمان می‌کنند که اعمال پسندیده انجام می‌دهند". از مجموعه‌ای از ادله نقلی به دست می‌آید که یکی از موجبات خشنودی خدا، خشنود کردن بندگان اوست؛ البته به شرط آنکه این کار، منجر به خشم و نارضایتی خداوند نشود.

حجت‌الاسلام والمسلمین بصیری به دست آوردن رضایت اهل بیت (ع) را از دیگر موجبات خشنودی خداوند دانست و گفت: چنانکه درباره حضرت زهرا (س) به طور خاص بیان شده است: "ان الله یرضی لرضاها؛ خداوند با رضایت فاطمه علی‌ها سلام راضی خواهد شد". امور دیگری، چون استغفار و حسن خلق و نیز انجام عبادات به ویژه اقامه نماز شب و همچنین داشتن روحیه تولّی و تبرّی نسبت به دوستان و دشمنان خدا از موجبات خرسندی او شمرده شده است.

به گفتۀ وی، آنچه نقداً می‌تواند دو سبب عمده در رضایت خداوند باشد، استفاده از فضل و برکت الهی است. اگر به تفضلات الهی به دیده لطف نگاه نشده و از برکات خداوند به انسان خوشه چینی نشود؛ موجبات ناسپاسی از خداوند و غضب او فراهم شده است. ماه رمضان، بی نظیرترین سفره برکت خداوند بوده و شب‌های قدر، اوج تفضل الهی بر بندگان است. از این جهت در این روز‌ها و شب‌ها، اسباب خشنودی خداوند بسیار فراهم است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: حرف آخر اینکه خداوند ملقب به "سریع الرضا" است، اما از این صفت نباید یک برداشت نادرست کرد! زیرا چنانکه گفته آمد؛ مقدمه کسب رضایت خدا، توجهاتی از طرف بندگان است که متأستفانه ما در انجام آن مقدمات سریع و چابک نبوده و از این روی نمی‌توانیم از "سریع الرضا" بودن خدا بهره کافی و لازم را ببریم. چرا که اگر اشتهایی در دل نباشد؛ لطف صاحبخانه به چه کار آید.
منبع: باشگاه خبرنگاران پویا