اجباری بودن غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج

به گزارش پارسینه، دکتر اشرف سماوات افزود: خدمات ژنتیک زمان ازدواج در بستر طرح تحول سلامت به صورت یک راهبرد، سازماندهی و پارسال به همه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شد و دانشگاه‌ها بر همین اساس به سرعت در حال گسترش پوشش خدمات ژنتیک در شهر‌های تحت پوشش خود هستند.

رئیس اداره ژنتیک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نقش مشاوره‌های ژنتیک را در گسترش پوشش خدمات ژنتیک زمان ازدواج، بسیار مهم و اساسی دانست و افزود: از سال ۱۳۹۰ به صورت مقدماتی و از سال ۱۳۹۴ به صورت جدی، تکمیل زیرساخت‌های مورد نیاز خدمات ژنتیک زمان ازدواج را در دانشگاه‌های علوم پزشکی آغاز کردیم و خوشبختانه مشاوره‌های ژنتیک که از دوران گذشته و از سال ۱۳۷۶ در کشور سازماندهی شده بود، برای اهداف بزرگ برنامه تحول نظام سلامت، دوباره سازماندهی شد.

وی گفت: وزارت بهداشت، خدمات ژنتیک شامل مشاوره و تشخیص ژنتیک را به صورت کمی و کیفی گسترش داده تا بتواند خدمات ژنتیک بسیاری را که در بستر تحول سلامت ایجاد شده را حمایت کند. اعتقاد داریم که تا پایان برنامه ششم توسعه باید بتوانیم به هدف مشخص شده در برنامه تحول سلامت و برنامه عملیاتی دانشگاه‌های علوم پزشکی مبنی بر کاهش ۵۰ درصدی بیماری‌های ژنتیک اولویت دار، دست پیدا کنیم تا در یک بازه زمانی ۱۰ ساله، این بیماری‌ها ۸۰ تا ۹۰ درصد کاهش پیدا کند.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت با بیان اینکه در زمان ازدواج، به زوجین خدمات ژنتیک ارائه می‌شود، افزود: پوشش این خدمات با سرعت در حال افزایش است و وزارت بهداشت در این راستا، بر تقویت این پوشش، نظارت دارد و آموزش‌های استانداردی را به صورت حضوری و غیرحضوری به دانشگاه‌های علوم پزشکی ارائه می‌کند.

دکتر سماوات تأکید کرد: هیچ گونه اجباری در انجام مشاوره‌های ژنتیک وجود ندارد، اما بر اساس قانون، غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج، اجباری است تا افراد ضمن آگاهی از موقعیت خود نسبت به ادامه روند مراحل ازدواج اقدام کنند، اما مشاوره‌های ژنتیک به صورت اختیاری به افرادی ارائه می‌شود که در غربالگری به آن‌ها اطلاعات و آگاهی‌های لازم رسانده شده است.

وی یادآور شد: برای اینکه به ازدواج‌های مردم آسیب وارد نشود، به آن‌ها اجازه می‌دهیم که قبل از ازدواج یا پیش از بارداری، به مشاوره‌های ژنتیک مراجعه کنند. خوشبختانه در حال حاضر وضعیت ژنتیک قابل مقایسه با دهه‌های گذشته نیست و پیشرفت‌های قابل توجهی کرده است. زمانی به خانواده‌ها می‌گفتیم که شما راهی برای ازدواج و زندگی مشترک ندارید، زیرا با مشکل ژنتیکی مواجه بودند، اما در حال حاضر، چندین راه را برای داشتن ازدواج و فرزند سالم به زوجین پیشنهاد می‌شود که این کمک و حمایت بزرگی برای آن‌ها بوده و اگر خانواده‌ای بخواهد فرزند سالمی داشته باشد، مانعی برای آن وجود ندارد.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت درخصوص هزینه‌های خدمات ژنتیک و پوشش بیمه برای این خدمات، گفت: تنها برخی از خدمات ژنتیک تحت پوشش بیمه قرار داشته و مابقی از این شرایط برخوردار نیستند. البته در هیچ کجای دنیا از جمله ایران، پوشش یکباره خدمات ژنتیک قابل انجام نیست و این توقع بسیار زیادی است.

سماوات افزود: برای افزایش پوشش بیمه خدمات ژنتیک، ابتدا باید اولویت‌ها را مشخص و از انجام آزمایش‌های بی مورد پرهیز کرده و به حداقل رسانیم تا بیمه‌ها از این راه، منتفع شوند و منابع صرفه جویی شده را به پوشش خدمات مورد نیاز بیماری‌های در اولویت، اختصاص دهند.

وی گفت: براساس ماده ۷۵ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت بهداشت ملزم به غربالگری ژنتیکی در زمان ازدواج شده و درصورت نیاز، باید مشاوره‌های ژنتیک انجام شود. در این راستا هزینه زوجین بی بضاعت توسط نهاد‌های حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی تقبل می‌شود، بنابراین افراد بی بضاعت نیز در این زمینه حمایت خواهند شد.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت گفت: خیریه‌ها می‌توانند بدون دخالت فنی و با رعایت استاندارد‌های وزارت بهداشت، خدمت، ارجاع و سطح بندی، به وزارت بهداشت و مردم در کاهش بیماری‌های ژنتیکی و معلولیت کمک کنند.

دکتر سماوات با بیان اینکه غربالگری ژنتیک زمان ازدواج، به تنهایی هرگز نمی‌تواند معلولیت‌ها را کاهش دهد، افزود: غربالگری‌های ژنتیک باید در دوران مختلف زندگی مانند زمان ازدواج، حاملگی، نوزادی، کودکی و میانسالی انجام شود تا بیماری‌های ژنتیکی کاهش پیدا کنند.