آیا عربستان و قطر به سمت رویارویی نظامی پیش می‌روند؟

به گزارش «پارسینه» ، در چند روز اخیر با احتمال استقرار سامانه دفاعی «اس-۴۰۰» روسی در قطر، مجددا تنش‌های بین ریاض و دوحه در حد تهدید به حمله نظامی بالاگرفته است. روزنامه فرانسوی «لوموند» روز جمعه گزارش داد که پادشاه عربستان در نامه‌ای به رئیس جمهوری فرانسه هشدار داده است، در صورتی که قطر به سامانه ضد موشکی اس ۴۰۰ دست پیدا کند، علیه این کشور اقدام نظامی خواهد کرد. در همین حال، اسپوتنیک به نقل از آلکسی کندراتیف، معاون رئیس کمیته شورای فدراسیون در امور دفاع و امنیت روسیه، اعلام کرد «موضع عربستان سعودی بر قصد روسیه جهت فروش سیستم پدافند هوایی اس-۴۰۰ به قطر تأثیری نخواهد گذاشت».

از لحاظ توان نظامی ارتش قطر در مقایسه با ارتش عربستان سعودی قدرت نظامی قابل توجه ای محسوب نمی‌شود. خرید‌های تسلیحاتی گسترده، مدرن و هدفمند عربستان طی چند سال اخیر ارقام سرسام آوری را شامل شده است. این کشور به لحاظ توان عددی و حجمی همراه با پتانسیل جمعیتی در صورت مواجه نظامی با قطر با مشکل آنچنانی روبرو نخواهد شد. تنها در یک سال پیش ریاض با اختصاص نزدیک ۷۰ میلیارد دلار به عبارتی بیش از ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی را به خرید تسلیحاتی و بودجه دفاعی اختصاص داده است. ارتش این کشور تقریبا به زرادخانه‌ای از تسلیحات پیشرفته غربی تبدیل شده است که از لحاظ حجم و فناوری تقریبا موازنه قدرت در منطقه را نیز به کل تحت تاثیر قرار داده است.

پایگاه خبری "الخلیج آنلاین" در مقایسه توانمندی‌های نظامی عربستان و قطر این گونه توضیح می دهد:

به گزارش خبرگزاری خاورمیانه از لحاظ پیمان‌های نظامی، توافقاتی بین قطر و بریتانیا پیرامون خرید جنگنده‌های یورو فایتر تایفون و ایجاد مقر نظامی بریتانیا در این کشور صورت گرفته است. دوحه چند ماهه گذشته خبر خرید جنگنده‌های نوع تایفون را اعلام کرده بود. این امیر نشین همچنین میزبان مقر فرماندهی نیرو‌های آمریکایی در منطقه خاورمیانه و شاخ آفریقا موسوم به ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، و پایگاه نظامی ترکیه است. رقابت آشکار قطر با عربستان و امارات موجب شده تا این کشور در واگذاری سرزمین خود به ارتش‌های مختلف برای کسب امنیت در سایه آن‌ها گوی سبقت را از سایر کشور‌های خلیج فارس برباید. مسئله قرارداد‌های دفاعی و نظامی قطر با آمریکا، ترکیه و انگلستان، همه و همه جنگ عربستان و امارات با این کشور را ناممکن‌تر از پیش نشان می‌دهد.

از لحاظ پرستیژ و حقوق بین الملل برای اینکه جنگ مشروعیت داشته باشد یک کشور باید امنیت و صلح جهانی را تهدید کند و شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز براساس صدور قطعنامه‌ای آن کشور را ذیل بند هفت قرار دهد. حمله آمریکا و همپیمانانش به افغانستان در سال ۲۰۰۱ یک نمونه موفق از این حیث است. اما در خصوص مسئله قطر در مجموع بسیار بعید است حتی یک رای مثبت از میان اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل برای حمله به این کشور صادر شود؛ زیرا این کشور کوچک ولی ثروتمند به دلیل وجهه بین المللی، صادرات گاز و نفت، سرمایه‌گذاری بیش از ۳۳۰ میلیارد دلاری خارج از مرزهایش، کمک‌های مالی سخاوتمندانه به سازمان ملل در بخش‌های حمایتی و فعالیت‌های انسان دوستانه (زنان، کودکان)، روابط گسترده ای با قدرت‌های جهانی دارد.

مسئله دوم خود محمد بن سلمان شاهزاده نوگرای عربستان است. وی در چند سال اخیر با انجام اصلاحات گسترده و فعالیت‌های بین المللی وجهه یک اصلاح‌طلب آرام، صلح‌جو و مدرن قائل به هنجارهای جهانی را از خود به نمایش گذاشته است. در چنین شرایطی به ویژه در کنار جنگ یمن و حضور نظامی در بحرین اگر به فرض جنگ با قطر آغاز شود، شاهزاده سعودی برای حفظ این انگاره‌های خودساخته که با هزینه‌های گزاف همراه بوده با مشکلات اساسی و عدیده‌ای مواجه خواهد شد.

آخرین وضعیت برای یک حمله نظامی، فارغ از تهدید و توان، مسئله رسیدن تنش به اوج و حالت فوق العاده است. هنوز در ادبیات سیاسی و مواجهه مسئولین دوکشور در منطقه چنین شرایط و وضعیتی به وجود نیامده است.