نگاه نگران اسرائیل به سوریه

النهار/

دیپلماسی ایرانی/ترجمه: سید علی موسوی خلخالی /

کسانی که اوضاع امریکا را از نزدیک تعقیب می‌کنند و کاملا بر مواضع اوباما و نتانیاهو واقفند، این گونه برداشت می‌کنند که تقریبا مطمئنند که سوریه بی‌ثبات خواهد شد و این بی‌ثباتی گسترش خواهد یافت و به مراحل پیچیده‌ای خواهد رسید. خود ناظران امریکایی از واشنگتن می‌گویند که تنها اختلافی که در حال حاضر میان باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل وجود دارد بر سر تشکیل کشور مستقل فلسطینی بر اساس مرزهای اشغالی ۱۹۶۷ است که به اعتقاد اوباما به رغم سختی‌ها و گره‌های بسیاری که در این راه وجود دارد، کاری شدنی است.

همچنین تاکید دارند که میان اسرائیل و امریکا بر سر بحران سوریه توافقی حاصل شده است. اما درباره موضع شخصی اوباما در برابر بشار اسد می‌گویند که وی از نخستین روز آغاز تظاهرات در سوریه تلاش کرد که با رئیس جمهوری سوریه، خانواده‌اش و معاونان نزدیکش و حتی حلقه بسیار نزدیک به او تماس بگیرد. یعنی همان کسانی که در تمامی امور امنیتی، اقتصادی، اجتماعی، امور خارجه و روابط میان سوریه با اعراب و جهان تصمیم‌گیر هستند. پیامی که او خواسته همواره به آنها برساند این بوده است که یا اصلاحات جدی در کشور و نظامتان پیش بگیرید یا این که از قدرت کنار بروید.ادامه…

گفته می‌شود که اوباما تلاش کرد با طایفه‌ای که بشار اسد به آن وابسته است و بزرگترین طایفه حامی نظام محسوب می‌شود، تماس برقرار کند. طایفه‌ای که در سوریه اکثریت سیاسی محسوب می‌شود و در دنیای عرب در اقلیت است. پیامی که می‌خواست به آنها بدهد این بود که لازم است هر چه بیشتر به رئیس جمهوری سوریه فشار بیاورید تا برنامه اصلاحات جدی و واقعی را به اجرا بگذارد. اگر به این پاسخ جواب نداد لازم است از او بخواهید که از قدرت کنار برود و با باز شدن این فضا افرادی که از باب اکثریت جایگاه مهمی در اختیار دارند جانشین او شوند.

برخی نیز می‌گویند که باراک اوباما از طریق تنگنای موجود در سوریه تلاش می‌کرد پیامش را به مردم سوریه برساند، چه کسانی که برای سرنگونی نظام تظاهرات می‌کردند و چه کسانی که خواستار اصلاحات بودند. این پیام این بود، او و امریکا بر این اعتقادند که در صورتی که بنا باشد بشار اسد همچنان اعتنایی به مطالبات مردمش نکند، ناگزیرند که از مخالفان تا زمانی که خواسته‌شان چه تغییر نظام باشد و چه اصلاحات حمایت کنند.

خلاصه باید گفت، ناظران می‌گویند که همه چیز میان اوباما و اسد و هم‌پیمانان امریکا در غرب و اسد تمام شده و او در حال حاضر تنها است. تنها حمایت کاملی که از او می‌شود از ناحیه ایران اسلامی است و با درجه‌ای کمتر از ناحیه جمهوری فدراتیو روسیه و جمهوری خلق چین.

حال پرسش این است که موضع بنیامین نتانیاهو از مواضع اوباما در نهایت چیست؟

کسانی که اوضاع امریکا را از نزدیک تعقیب می‌کنند و کاملا بر مواضع این دو رهبر سیاسی واقفند، این گونه برداشت می‌کنند که تقریبا مطمئنند که سوریه بی‌ثبات خواهد شد و این بی‌ثباتی گسترش خواهد یافت و به مراحل پیچیده‌ای خواهد رسید. در نتیجه آینده بسیار مبهم و حداقل آن در صورت سقوط نظام ناشناخته خواهد بود و کسی دقیقا نمی‌داند در آینده چه خواهد شد و این مسئله‌ای است که اسرائیل با نگرانی بسیار دنبال می‌کند چرا که خطری جدی برای آن محسوب می‌شود. از این رو می‌گویند که مصالح سوریه و اسرائیل که چند دهه است به ویژه با روی کار آمدن نظام اسد هم‌سان شده این روزها به محاق رفته است و نتانیاهو مجبور است به زودی عملیات جستجو برای یافتن بدیلی برای وضعیت سابق را با هم‌پیمانان غربی و امریکایی‌اش آغاز کند.

حقایقی که پیش رو است اولا این است که سوریه بی‌ثبات خواهد شد، جریان صلح متوقف خواهد شد اگر چه با استعفای جورج میچل، نماینده رئیس جمهوری امریکا در پروسه صلح خاورمیانه عملا هم متوقف شده بود، آشتی میان جنبش فتح و حکومت خودگردان فلسطینی از یک سو و حماس از سوی دیگر نیز به زودی به چالش بر خواهد خورد، مسئله به رسمیت شناخته شدن کشور مستقل فلسطینی که این روزها همه فلسطینی‌ها دست به کار شده‌اند تا آن را به نتیجه برسانند نیز به گفته اکثر کسانی که اوضاع خاورمیانه را از نزدیک دنبال می‌کنند، باراک اوباما را بر آن خواهد داشت تا زمانی که حماس و اسلام‌گراهای فلسطینی اسرائیل را به رسمیت نشناخته‌اند و همچنان بر عدم به رسمیت شناختن توافقات امضا شده میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها اصرار دارند، تمام تلاش خود را به کار گیرد تا فلسطینیان را در سازمان ملل ناکام بگذارد. از سویی امریکایی‌ها همه تلاش خود را به کار خواهند گرفت که فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها را پشت میز مذاکره باز گردانند. نتانیاهو به این خواسته تن خواهد داد چرا که اوباما به او گفته است که اگر او نخواهد چیزی به فلسطینی‌ها دهد، او نمی‌تواند از اصلاحات در سوریه و جهان عرب حمایت کند یا اعراب را قانع کند که از مواضعش حمایت کنند. پیش‌بینی می‌شود که نتانیاهو کوتاه بیاید به ویژه این که از آنچه در سوریه می‌گذرد بسیار نگران است. شاید اوباما برای این که او را راضی کند، مجبور شود به تلاش‌های اسرائیل برای دور نگه داشتن ایران از سلاح هسته‌ای مورد ادعای غرب حتی به گزینه نظامی پاسخ مثبت دهد