سخنرانی ای که خیلی دیر ایراد شد

خبرآنلاین نوشت:

اگر بشار اسد موارد مطروحه در سخنرانی سوم را در سخنرانی اول اعلام می کرد، وضعیت سوریه امروز کمی متفاوت تر بود.

محمدعلی سبحانی

11 سال از روی کار آمدن بشار اسد در سوریه می گذرد. زمانی که اسد پسر در سوریه قدرت را در دست گرفت، قول داد شیوه ای متفاوت از پدر را در پیش گیرد و با باز نمودن فضای سیاسی در کشورش راه را برای مشارکت بیشتر مردم در تصمیم گیری های سیاسی هموار کند. اما وعده های اسد جوان خیلی زود به وادی فراموش سپرده شد.

هرچند او اصلاحاتی را در حوزۀ اقتصاد به منظور زدودن بقایای اقتصاد سوسیالیستی صورت داد، اما توجه به وضعیت کنونی اقتصاد سوریه و همچنین میزان بالای فقر در این کشور، اصلاحات به جایی نرسید و امروز حتی سایۀ حزب بعث بر اقتصاد این کشور همچنان هویداست. وضعیت امروز بشار اسد را باید با در نظرگرفتن همین عوامل مورد بررسی قرار داد.

بشار اسد جوان که با آغاز ناآرامی ها در کشورش خیلی دیر عدم تحقق وعده هایش را به یاد آورد از ماه مارس (آغاز بحران) تاکنون سه سخنرانی ایراد کرده است.اما سخنرانی های بشار اسد نیز جای بحث و تأمل دارد. شاید در آغاز بحران، رییس جمهور سوریه تصور نمی کرد که مردم اینچنین در مقابل سرکوب نیروهای امنیتی مقاومت کنند، لذا در اظهارنظرهای اولیه او از امتیازدهی چندانی خبری نیست.

در حالی که سخنرانی سوم او در هفتۀ پیش با انعطاف و امتیازدهی بیشتر همراه بود. نکتۀ مهم و قابل توجه اینجاست که اگر بشار اسد موارد مطروحه در سخنرانی سوم را در سخنرانی اول اعلام می کرد، وضعیت سوریه امروز کمی متفاوت تر بود. در آن زمان تعداد 1750 نفر شهروند سوری هنوز کشته نشده بودند و میزان تلفات نیز چندان بالا نبود.

شاید آمار کشته شدگان در چنین وضعیتی چندان اهمیتی نداشته باشد، اما فراموش نکنیم که جدای از عقوبت الهی، مردم نیز آن را از یاد نخواهند برد.بیش از چهار ماه از آغاز ناآرامی های سوریه می گذرد و جای تأسف دارد که بشار اسد در سومین سخنرانی خود حاضر به واگذاری امتیازات می شود. بدون شک اگر در همان سخنرانی اول، وعده های خود را محقق می کرد، اوضاع تا به این حد وخیم نمی شد.

حضور مردم بعد از سخنرانی سوم بشار اسد در خیابانها و حتی انبوه تظاهرکنندگان در شهر دمشق برای اولین بار، حاکی از آنست که وعده های بشار اسد دیگر کارساز نیست و آنگونه که او تصور می کند، مردم به این سادگی حاضر به بازگشت به خانه هایشان نیستند.مطالبات مرمی و همچنین نحوۀ برخورد نیروهای امنیتی فاصله میان مردم و حکومت را آنقدر زیاد کرده است که سخت می توان بارو کرد که دو طرف بتوانند به این زودی ها با یکدیگر کنار بیایند.

هرچند بخشی از مردم معتقدند که شخص بشار رهبری باید رهبری اصلاحات را برعهده گیرد اما رهبری اصلاحات نیز خود کاری دشواری است چرا که نیازمند اعتمادسازی در میان همه طرفهاست. شاید برگزاری گفتگوهای ملی که طی چند روز اخیر شاهد آن بودیم، گامی برای ایجاد همین اعتمادسازی بود اما با توجه به سطح بسیار پائین مشارکت معارضین در آن به سختی می توان نام آن را گفتگوی ملی نهاد.

متأسفانه اعتماد میان مردم و حکومت از بین رفته و معارضین نیز به دلیل همزمانی خشونت ها با گفتگوی ملی بدان اعتقادی ندارند و وعده های بشار مبنی بر دستگیری مجرمین و قاتلین را در حد حرف می دانند.حجم مطالبات و خواسته های مردم و حتی خواسته های حکومت آنقدر زیاد است که به سختی می توان دورنمایی مثبتی را برای گفتگوهای ملی در سوریه پیش بینی کرد.
سفیر اسبق ایران در لبنان