او که غدیر را دریا کرد

شیر دادن من به فرزندم ، عبدالحسین ، با شیر دادن به دیگر فرزندانم فرق داشت. زیرا هر گاه می خواستم به وی شیر دهم ، گویی نیرویی مرا وا می داشت که وضو سازم و ، با وضو ، سینه در دهانش بگذارم.این سخنان ، از مادر علامه ای است که شیعه به او کم بدهکار نیست.او که برای نوشتن "الغدیرش"به عراق، هندوستان، پاکستان، مغرب، مصر و کشورهای دیگر دنیا مسافرت کرد و خود درباره نگارش این کتاب گفت : من برای نوشتن الغدیر، ۱۰٬۰۰۰ کتاب را از بای بسم الله تا تای تمت خوانده‌ام و به ۱۰۰٬۰۰۰ کتاب مراجعه مکرر داشتم.
****
حاج شیخ عبدالحسین نجفی تبریزی را امروزی ها - اگر بشناسند - با نام علامه ی امینی می شناسند.متولد سال 1320 قمری که به شمسی می شود حدودا 1280.در قریه ی سردها از توابع سراب.البته برخی ها محل تولد او را تبریز دانسته اند. پدر علامه امینى حجت الاسلام حاج میرزا احمد امینـى خـود از عالمـان نامـى و معروف منطقه بـود. جد او نیز (مولى نجف على) مشهور به (امیـن الشرع) (متوفى 1340 هـ . ق) نیز از فاضلان و متقیان بـوده و علاقه شـدیـدى به گردآورى کلمات ائمه اطهار (علیهم السلام) داشت.این خاندان به امینى از همیـن لقب (امین الشرع) نیاى آنان بوده است.
تحصیلات مقدماتی را در تبریز گذراند و در 16 سالگی برای ادامه ی تحصیلات (حوزوی) به نجف رفت.نجف - شهر حوزه و علم - با اساتیدی چون آیة الله سید محمدبن محمدباقر الحسینی فیروزآبادی، آیة الله سید ابوتراب بن ابوالقاسم خوانساری، آیة الله میرزا علی بن عبدالحسین ایروانی و آیة الله میرزا ابوالحسن بن عبدالحسین مشکینی.در کنار این بزرگان ، می توان از اساتیدی چون : سید محمد مولانا ، سید مرتضی خسرو شاهی ، شیخ حسین ، سیـد محمـد فیـروز آبادی ، سیـد ابـو تـراب خوانساری نیز یاد کرد که نقش بارزی در شکوفایی استعدادهای علامه در ایام جوانی داشتند.
البته علامه در میانه ی تحصیل خود ، به تبریز نیز بازگشت و بنا به نقل آیت الله سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی ، از شاگردانش ، کتاب شهدالفضیله را در این شهر تالیف نمود.شهدا الفضیله یا شهدای راه فضیلت ، کتابی است که در آن ، خوانندگان با زندگي و احوال و نقش علمي و فرهنگي و تاريخي حدود 130 تن از علما و مجتهدان بزرگ شيعه كه از قرن چهارم تا قرن چهاردهم مي‌زيسته‌اند، آشنا مي‌شوند.علامه در ابتدای کتاب خود ، آن را اینگونه معرفی می کند : « اين كتاب تاريخ و سرگذشت عالمان شهيد ماست كه خون خود را در راه پايدار ماندن حقايق ديني ريختند... و چون آن گروه از عالمان ما شيعه كه در خلال سده اول و دوم و سوم هجري شهيد شده‌اند، شرح حالشان در كتاب‌ها و فرهنگ‌هاي بسياري گردآوري شده است، من اين كتاب را با ذكر شهداي سده چهارم آغاز كردم.» نخستين چاپ شهداءالفضيله به زبان عربي حدود 74 سال قبل (سال 1355 ق)‌ در نجف انجام شد و مراجع و علماي بزرگي براي تشويق نويسنده جوان آن، تقديرنامه فرستادند و او را در همان زمان با لقب «علامه» ياد كردند.این کتاب ، بعد ها توسط آقای جلال الدین فارسی ترجمه شد و توسط انتشارات روزبه به چاپ رسید.در همان تبریز هم بود که کتاب دیگر خود ، یعنی تفسیر فاتحه الکتاب را نگاشت.
بازگشت به نجف و ادامه ی تحصیلات توسط علامه منجر شد به نائل آمدن ایشان به مرتبه والای اجتهاد و دریافت اجازه ی اجتهاد از علما و مجتهدین بزرگ آن عصر چون : آیت الله سید ابوالحسن موسوی اصفهانی، آیت الله شیخ علی اصغر ملکی تبریزی، آیت الله شیخ محمد محسن (آقا بزرگ) تهرانی.
در همین ایام است که کتاب گرانسنگ الغدیر به رشته ی تحریر در می آید : الغدير، نوشته علامه اميني، همچون دائره المعارفي سترگ، انبوهي از موضوعات و مباحث تاريخي، تفسيري، حديثي، ادبي، فقهي و... را در خود جاي داده است. موضوع محوري در اين كتاب، اما، چنانكه از نام آن (الغدير في الكتاب و السنه و الادب) نيز پيداست، عبارت است از: اثباتِ واقعيت تاريخيِ ماجرايِ غدير ( اعلام خلافت و جانشيني علي ‌ع‌ به فرمان الهي توسط پيامبر اكرم‌ص در اجتماع انبوه مسلمانان.) مو‌لف طي بحثي دراز دامن و مستند، به بررسيِ «سند» و «دلالتِ» حديث غدير پرداخته و با ارائه ليستي بلند از صدها تن راويان (و مو‌لفان و سرايندگانِ) غدير در طول 14 قرن تاريخ اسلام، «تواتر» يعني قطعيتِ صدورِ اين حديث از زبان پيامبر در غدير خم را ثابت كرده است. سپس با بررسيِ مفاد حديث غدير، دلالت واضح آن بر «خلافت و امارت علي عليه السلام (پس از پيامبر) بر امت اسلام» را مُدَلَّل ساخته است.علامه برای نگارش این کتاب سختی ها و مرارت های زیادی را تحمل نمود و به مناطق مختلفی سفر کرد.البته او در این راه از عنایت مولا علی ع نیز بی بهره نبود و کم نیستند روایاتی که کرامات امیرالمومنین (ع) به صاحب الغدیر را بیان می کنند.
علامه تحقیقات پیرامون الغدیر را از کتابخانه ی عمومی شوشتری ها ( تنها کتابخانه ی عمومی وقت در نجف ) آغاز می نماید.از کتابدار آنجا می خواهد که ساعات کاری کم کتابخانه را برای وی اجرا نکند و هر گاه کتابخانه تعطیل شد ، برود و امینی را با لقمه ای نان ، جرعه ای آب و دریای کتب تنها بگذارد تا او بتواند جرعه ای در وصف مولایش امیر المومنین بخواند و بنویسد.
علامه اميني روز جمعه 12 تير ماه 1349 هنگام اذان ظهر بعد از حدود دو سال بيماري در آستانه 70 سالگي به ملكوت اعلي پيوست. خرین سخنانی كه در لحظه‌‌های آخر زندگی بر لبان آن مرد بزرگ جاری شد، این بود: که" اللهم هذه سکرات الموت قد حلّت فاقبل الیّ بوجهک الکریم، و اعنّی علی نفسی بما تعین به الصالحین علی انفسهم ... "؛ «خداوندا! این سكرات مرگ است كه به سویم می‌آید. پس به سوی من نظری كن و مرا با آن چه صالحان را كمك می‌كنی، كمك نما.»بامداد روز شنبه 13 تیر ماه، پیكر علامه از خیابان شاهپور تا سه راه بوذر جمهری و از آن جا تا مسجد ارك تشییع شد. مردم همانند كسی كه عزیزترین كس خود را از دست داده باشند، در تشییع پیكر امین خود شركت كردند به گونه‌ای كه: «میدان‌ها و خیابان‌ها پر بود از جمعیت؛ همه سیاهپوش و غرق در تجلیل علم.».پيكر وي در تهران تشييع و سپس به نجف اشرف حمل و در آنجا بعد از طواف بر گرد مزار مولاي متقيان در كتابخانه عمومي كه خود تأسيس كرده بود (مكتبه الامام اميرالمؤمنين) به خاك سپرده شد.
آری این روزگار مردی است که تلاش کرد برای اثبات حقانیت تشیع و در وصف او از ورح الله خمینی تا محمود طالقانی و از استاد جلال الدینهمایی تا علامه محمود حکیمی و جلال الدین همایی و حتی مهدی اخوان ثالث گفته اند و سروده اند.ای کاش در راه امینی و امینی ها باشیم و غدیر را پاس داریم :
اميني ‌وار مرداني كه در اكرام حق كوشند
جز اين در زندگي‌شان نيست عشقي يا مرامي خوش...
(مهدي اخوان ثالث)
منابع:
1.ویژه نامه ی ایام روزنامه ی جام جم ، (ويژه تاريخ معاصر) - پنجشنبه 13 تير 1387 - شماره 38
2.دریای موج خیز ، زمانه و کارنامه ی علامه امینی ، علی ابوالحسنی ( منذر ) ، نشر همشهری ، 1386
3.دانشنامه ی رشد
4.دانشنامه ی آزاد ویکی پدیا
5.دانشنامه ی حوزه
6. سایت اینترنتی تبیان
7. سایت موسسه ی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
8.سایت کتابخانه ی سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی

منبع: فردا نیوز