۵۰ اخطار طی ۲۱ سال برای ساختمان پلاسکو/ تهران ساختمان‌هایی بدتر از پلاسکو دارد

محمود قدیری ، در آستانه سالگرد حادثه پلاسکو به بیان رشادت‌ آتش نشانان شهید در روز آتش گرفتن ساختمان پلاسکو و فروریختن آن پرداخت و اظهار کرد: شهدای پلاسکو جزو بچه‌های ایثارگر آتش‌نشانی بودند. آنها تمام هم و غم خود را برای نجات مردم در این حادثه گذاشتند و حتی برخی از آنها ساختمان را ترک نمی‌کردند. تمام تلاش آتش‌نشانان این بود که تلفات حادثه به حداقل برسد و بخش زیادی از انرژی آنها صرف تخلیه ساختمان شد.

شهدای پلاسکو جزو بچه‌های ایثارگر آتش‌نشانی بودند. آنها تمام هم و غم خود را برای نجات مردم در این حادثه گذاشتند که برخی از آنها ساختمان را ترک نمی‌کردند. وی افزود: ما می‌دیدیم که بعضی‌ها در طبقه‌های ششم و هفتم بودند و چون آنجا آتش نگرفته بود فکر می کردند اتفاقی نمی‌افتد و در این شرایط دور پنجره‌ها را می‌پوشاندند تا آب وارد واحد آنها نشود و اجناسشان را خراب نکند. از آن طرف بچه‌های آتش‌نشان تلاش می‌کردند که حریق توسعه پیدا نکند و با شهامت و فداکاری اقدام کردند و کار آنها غیر قابل تصور است. آنها علی‌رغم اینکه می‌دانستند وضعیت خطرناک است اما ایثار کردند و تا آخرین لحظه تلاش کردند تا ساکنان را بیرون بیاورند و افراد زیادی را حتی به زور از ساختمان خارج کردند. خیلی‌ها حاضر نبودند این کار را انجام دهند زیرا دنبال خارج کردن مدارک و چک‌هایشان بودند و حتی گاهی به آتش‌نشان‌ها می‌گفتند که شما نمی‌دانید چک چیست.

شهدای آتش نشان پلاسکو اتفاقی تاریخی را رقم زدند

بعد ازحادثه پلاسکو مسئولان و افراد زیادی متوجه اهمیت ایمنی شدند

معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران ادامه داد: این افراد اتفاق تاریخی را رقم زدند و با رشادت‌های خود جان تعداد زیادی از افراد را نجات دادند. بعد از این حادثه مسئولان و افراد زیادی متوجه شدند که ایمنی چقدر اهمیت دارد. امیدواریم شاهد تحول در مسائل ایمنی در جامعه باشیم. مسئله‌ای که چند بعدی است و علاوه بر اینکه از لحاظ قوانین خلاء‌هایی وجود دارد و باید مد نظر قرار بگیرد. مدیران هم باید در پروژه‌ها، ایمنی را بیش از پیش در نظر بگیرند و مردم هم دیدند که رعایت نکردن ایمنی چه اتفاق‌های ناگواری را می‌تواند رقم بزند.

50 اخطار طی 21 سال برای ساختمان پلاسکو داده شده بود

وی با اشاره به وضعیت ایمنی ساختمان پلاسکو پیش از حادثه، تعداد اخطارهایی که در طول سال‌های مختلف در مورد پاساژ پلاسکو داده شده بود را برشمرد و گفت: از حدود سال 74 نزدیک به 50 اخطاریه در مقاطع مختلف داده شده بود و جالب این است در اخطاریه سال 74 نوشته شده بود که اگر در اینجا آتش‌سوزی رخ بدهد فاجعه رخ می‌دهد، این در شرایطی است که آن زمان تراکم کم بوده است. در واقع نزدیک به 21 سال قبل این مسئله پیش‌بینی شده بود که اگر اتفاقی بیفتد فاجعه اسفناکی رخ می‌دهد.

معاون سازمان آتش نشانی اظهار کرد: حتی زمانی به شورای تامین استان نیز نامه‌ای ارسال می‌شود و در پی آن شورای تامین نامه‌ای به بنیاد مستضعفان می‌زند و بنیاد هم به هیئت مدیره شورای پلاسکو این موضوع را اعلام می‌کند که شما بهره بردار هستید و اقدام کنید. آنها هم می‌گویند آتش نشانی می‌خواهد از این کار پول بگیرد. ما هم می گوییم که این طور نیست. در مجموع اگر دقیق بررسی کنید در سه تا چهار سال اخیر 10 اخطار برای مالکان ساختمان پلاسکو ارسال شد و حتی یک سال پیش از وقوع حادثه نیز آنجا مانور برگزار شد. بنابراین بخشی از مشکلات ما به موضوع قانون باز می گردد.

از حدود سال 74 نزدیک به 50 اخطاریه در مقاطع مختلف داده شده بود جالب این است در اخطاریه سال 74 نوشته شده بود که اگر در اینجا آتش‌سوزی رخ بدهد فاجعه رخ می‌دهد این در شرایطی است که آن زمان تراکم کم بوده است. در واقع نزدیک به 21 سال قبل این مسئله پیش‌بینی شده بود که اگر اتفاقی بیفتد فاجعه اسفناکی رخ می‌دهد. در زمینه دانش ایمنی دچار خلاء هستیم

قدیری به ضعف‌هایی در زمینه ارزیابی مقرارت ایمنی ساختمان اشاره کرد و با بیان اینکه کمبود کارشناس و متخصص در این زمینه یکی از مشکلات است گفت: ایمنی موضوعی بین‌ رشته‌ای است و ترکیبی از رشته‌های مختلف مانند عمران،‌ معماری، برق، الکترونیک، مکانیک و رشته‌های دیگر را شامل می‌شود. از این نظر ما متخصص کم داریم. به عنوان مثال یک نفر که مهندس مکانیک است از این جنبه نظارت می‌کند. یکی سازه را مد نظر قرار می‌دهد و یک نفر دیگر هم به طرح هندسی ساختمان توجه می‌کند. بنابراین ما در زمینه دانش هم در کشور دچار خلاء هستیم.

وی اضافه کرد: است: پس از حادثه پلاسکو در تهران بیش از گذشته به موضوع ایمنی توجه شده اما با این حال آنچه امروز اتفاق می‌افتد نسبت به وضعیت کل ساختمان‌هایی که در شهر وجود دارد، چیزی نزدیک به صفر است.

تهران، 7300 ساختمان غیر مسکونی نا ایمن دارد

قدیری در مورد نحوه بررسی ساختمان‌های مشکل دار تهران و اینکه چه تعداد ساختمان پر خطر در تهران شناسایی شده است، گفت: ما در آتش‌نشانی ساختمان‌های پر خطر و میان‌خطر را بر اساس 24 شاخص ارزیابی کردیم که این شاخص‌ها شامل جمعیت،‌طبقات، بافت جمعیتی به معنای اینکه چه تعداد افراد پیر، بیمار و کودک و یا معلول حضور دارند، راه‌های خروج و فرار، سیستم اعلام و اطفای حریق و... است که بر اساس این شاخص‌ها 7300 ساختمان غیر مسکونی نا ایمن در تهران وجود دارد.

تهران ساختمان‌هایی بدتر از پلاسکو دارد

وی تاکید کرد که تعداد ساختمان‌های نا ایمن تهران بیش از آماری است که شناسایی شده و افزود: خیلی از ساختمان‌ها هستند که کاربری غیر قانونی دارند و از اماکن مسکونی برای کارهای دیگر استفاده می‌کنند. بنابراین بر اساس آماری که ما شناسایی کرده‌ایم و قابل رصد بود، 7300 ساختمان نا ایمن داریم که 243 ساختمان در رده خیلی پر خطر قرار می‌گیرند و تردد مردم در این اماکن زیاد است. حتی می‌توانیم بگوییم که ما ساختمان‌هایی نه شبیه پلاسکو؛ بلکه بدتر از آن را داریم.

معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به تعدادی از ساختمان‌های نا ایمن مشهور در تهران اشاره کرد و گفت: پاساژ برنا در منطقه 17،‌ ساختمان اروپا، ساختمان آلومینیوم،‌ پاساژ نبوت و بازار مبل شماره یک از جمله آنها هستند که البته بازار مبل اقداماتی را انجام داد.

وی همچنین به آتش‌سوزی چندی قبل در پاساژ کورش هم اشاره کرد و ادامه داد: ما نسبت به این پاساژ سخت‌گیری زیادی کردیم و اگر سیستم ایمنی در آن نبود خدا می‌داند چه اتفاقی رخ می‌داد.

می‌توانیم بگوییم که ما ساختمان‌هایی نه شبیه پلاسکو بلکه بد تر از آن داریم. بعد از پلاسکو مردم و مسئولان با نامهربانی کمتر با ما برخورد می‌کنند

قدیری با توجه به انتقادهایی که نسبت به عدم توجه به ایمنی از سوی مردم وجود دارد به این نکته هم اشاره کرد که بعد از حادثه پلاسکو توجه بعضی از مردم به موضوع ایمنی تغییر کرده و اظهار کرد: بعد از این حادثه بعضی از مردم تا اندازه‌ای پذیرفتند که حریق موضوعی جدی است و می‌تواند خطرهای زیادی را در پی داشته باشد و پس از آن اگر ما خواستیم جایی وارد شویم لااقل مردم با نامهربانی کمتری با ما رفتار کردند. همچنین مسئولان هم قبلا مقاومت می‌کردند که حالا بهتر شده و همکاری می‌کنند.

به نتیجه رسیدن 60 درصد از اقدامات مربوط به ایمنی حاصل توجه مرجع قضایی است

مسئولان برخی ساختمان‌های دولتی هنوز تبعیت نمی‌کنند و اخطارهایی که دادیم را باور ندارند

وی به نقش مرجع قضایی نیز اشاره کرد و گفت: همچنین مرجع قضایی نیز خود به صورت جدی وارد شده و شاید 60 درصد از اقداماتی که در زمینه ایمن‌سازی به نتیجه می‌رسد حاصل توجه مرجع قضایی و شخص آقای تورک معاون محترم دادستان تهران است که خودش پای کار ایستاده و ساختمان‌هایی را که بررسی می‌کنیم را خود تا آخر پیگیری می‌کند.

پس از پلاسکو اگر ما خواستیم جایی وارد شویم لااقل مردم با نامهربانی کمتری با ما رفتار کردند. همچنین مسئولان هم قبلا مقاومت می‌کردند که حالا بهتر شده و همکاری می‌کنند. قدیری ادامه داد: همگرایی جدی‌تری بعد از پلاسکو ایجاد شده است؛ اما با این حال یک مشکلی که وجود دارد این است که مسئولان برخی ساختمان‌های دولتی هنوز تبعیت نمی‌کنند و اخطارهایی که دادیم را هنوز باور ندارند و فکر می‌کنند اتفاقی برای آن ساختمان‌ها نخواهد افتاد. در گذشته بعضی از مردم مقاومت می‌کردند و می‌گفتند شما می‌خواهید از این کارها درآمدزایی کنید و بحث ایمنی مطرح نیست. ولی وقتی دیدند به خاطر یک آتش‌سوزی 16 آتش‌نشان شهید می‌شوند این حس ایجاد شد که ممکن است خودشان هم مسئول باشند. امیدواریم که این مسائل به فراموشی سپرده نشود و قانونی که به آن اشاره کردم و گفتم در حال نوشته شدن است نهایی شود و به صورت درست اجرا شود.

مقررات ملی ساختمان 90 درصد نا ایمنی‌ها در مقابل زلزله را برطرف می‌کند

محمود قدیری در مورد صدور شناسنامه ایمنی برای در اختیار داشتن اطلاعات ساختمان‌های تهران نیز گفت:‌ در کشور ما دو صنعت قوی وجود دارد، یکی صنعت برگزاری جلسه و دیگری صنعت مستندسازی و تولید انواع شناسنامه‌ها و جمع‌آوری اطلاعات که ما در سال‌های قبل ده‌ها هزار شناسنامه تولید کردیم ولی این اطلاعات تغییر کرد.

به گفته وی، بهتر است ابتدا به وضعیت 500 ساختمانی که در اولویت هستند بپردازیم و ایمن‌سازی را انجام دهیم. اینکه بخواهیم هزینه زیادی را صرف کنیم تا تمام شهر را بشناسیم کارساز نیست؛ زیرا وقتی کار به آخر برسد می‌بینیم شرایط تغییر کرده و شناسنامه‌های اول اعتبار ندارند. ضمن اینکه وقتی هم بخواهیم چنین کاری را انجام بدهیم بسیار ایده‌آل نگاه می‌کنیم و می‌خواهیم تمام ساختمان را از هر نظر بشناسیم. در حالی که به جای این کار اگر بخواهیم 10 فاکتور ایمنی را اجرا کنیم قول می‌دهم 95 درصد مشکلات حل می‌شود.

مقرارت ملی ساختمان در زمان زلزله تهران کارساز است

معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، توجه به مقرارت ملی ساختمان را حتی در زمان زلزله تهران کارساز دانست و گفت: معتقدم اگر همین مقرارات ملی ساختمانی که وجود دارد را اجرایی کنیم 90 درصد ناایمنی‌ها حتی در زمان زلزله برطرف می‌شود.

وی در همین زمینه به مشکلاتی که وجود دارد اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که ما در کشور داریم این است که باید نظام‌های صنفی از سوی دولت برون‌سپاری شود و شکی نیست دولت نباید بزرگ باشد و حق ندارد نظارت را واگذار کند ما در نظام صنفی‌ها نظارت را واگذار کردیم. گرچه میگویند اینطور نیست ولی ببینید که چه کسی بر اصناف نظارت می کند؟ اتحادیه، صنف. چه کسی هیئت مدیره را انتخاب می‌کند؟ خود اعضای صنف. در این شرایط اگر هیئت مدیره سخت بگیرد نمی‌تواند برای دوره بعدی انتخاب شود. بنابراین آنها مجبور هستند که مماشات کنند؛ چرا که هر هیئت مدیره‌ای که سخت بگیرد دفعه بعد رأی نمی‌آورد.

وی معتقد است که آتش‌نشانی ظرفیت نظارتی مناسبی در خود دارد و اگر به این سازمان اجازه داده شود می‌تواند عملکرد مناسبی داشته باشد.

معتقدم اگر همین مقرارات ملی ساختمانی که وجود دارد را اجرایی کنیم 90 درصد ناایمنی‌ها حتی در زمان زلزله برطرف می‌شود. قدیری ادامه داد: ما در تهران 126 ایستگاه آتش‌نشانی مفید داریم و اگر بخواهیم تقسیم کنیم هر ایستگاه 5.5 کیلومتر مربع را می‌تواند تحت پوشش قرار دهد و در این شرایط هر شش ماه یک بار امکان این را دارند که منطقه را بررسی کنند. اما باید این مسئله را هم در نظر داشته باشیم کسی که چنین نظارتی را انجام می‌دهد نیروی آموزش دیده و تخصصی باشد تا مفسده‌ای هنگام نظارت رخ ندهد و برای این کار در کشورهای دیگر تدابیری را در نظر گرفته‌اند. مثلا در نیویورک چند سطح نظارتی وجود دارد. ابتدا آتش‌نشانان موظفند در هفته 9 ساعت کار پیشگیری انجام دهند و اگر این را در 8000 نیروی آتش‌نشانی ضرب کنیم می‌شود، 72 هزار ساعت-نفر کار پیشگیری و ایمنی. همچنین نهادی دیگر در همان آتش‌نشانی به صورت رندوم بر کار این افراد نظارت می‌کند و اگر کسی خلافی انجام داده باشد شدیدا با او برخورد می‌شود و باز هم یک نفر دیگر کارگروه دوم را ارزیابی می‌کند.

معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران تاکید کرد: به خدا ما می‌توانیم نظارت بر ایمنی شهر را به راحتی انجام بدهیم ولی چون تغییر وضعیت در سیستم‌های ما کند انجام می‌شود. این کار هنوز صورت نگرفته است.