گوناگون

وقت خداحافظی فانتوم های پیر رسیده است

پارسینه: جنگنده چند منظوره فانتوم اف_4 یکی از محبوب ترین و خوشنام ترین شکارچیان آسمان محسوب می شود که به پایان عمر عملیاتی خود رسیده است.

به گزارش پارسینه ،فانتوم ۲ از سال ۱۹۶۰ وارد خدمت در نیروی دریایی ایالات متحده گردید و کمی بعد نیروی هوایی و نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده هم استفاده از آن را آغاز کردند. شرکت مک‌دانل داگلاس این هواپیما را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دریایی ایالات متحده می‌ساخت سرعت فانتوم به عنوان یک جنگنده بزرگ به بیش از ۲٫۲ ماخ می‌رسد، در عین حال توانایی حمل ۸۴۸۰ کیلوگرم سلاح و مهمات از جمله موشک، راکت و بمب را در ۹ جایگاه خارجی دارا می‌باشد.
اف-۴ مانند دیگر رهگیرهای زمان خود بدون توپ مسلسل داخلی طراحی شده بود اما در مدل‌های بعدی، توپ گاتلینگ ۲۰م‌م ام۶۱ والکان در آن جاسازی شد. این جنگنده در ابتدای خدمت خود توانست ۱۵ رکورد جهانی هنگام پرواز همچون حداکثر سرعت و حداکثر ارتفاع پرواز را به خود اختصاص دهد.

فانتوم به طور گسترده در جنگ ویتنام مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یک جنگنده برتری هوایی (و در اواخر جنگ شناسایی و بمب‌افکن) به خوبی ایفای نقش نمود. فانتوم آخرین جنگنده نیروی هوایی آمریکا بود که خلبانان تک‌خال زیادی در قرن بیستم داشت. در جنگ ویتنام، یک خلبان از نیروی هوایی آمریکاو یک خلبان از نیروی دریایی آمریکا هرکدام به پنج پیروزی در نبرد هوایی دست یافتند و به عنوان خلبان تک‌خال رسیدند.
این هواپیما در طی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ستون فقرات نیروی هوایی آمریکا را تشکیل می‌داد. این هواپیما به‌تدریج با هواپیماهایی جدیدتری همچون اف۱۵ و اف۱۶ در نیروی هوایی آمریکا، اف-۱۴ تام‌کت و اف-۱۸ هورنت در نیروی دریایی آمریکا جایگزین شد. در سال ۱۹۹۱ در جنگ خلیج فارس از فانتوم اف-۴ برای شناسایی، شکار رادارها و موشک‌های زمین‌به‌هوا و نیز تحت‌فشار قرار دادن جنگنده‌های عراقی استفاده شد تا اینکه در سال ۱۹۹۶ میلادی رسماً بازنشسته شد.
شبح های امریکایی در خدمت ایران
نیروی هوایی ایران در ابتدا تصمیم داشت جهت دور کردن میگ های نیروی هوایی شوروی، جنگنده اف-۱۱۱ را از کارخانه جنرال داینامیکس خریداری نماید؛ ولی با شکست پروژه این هواپیما، آمریکا تصمیم گرفت که جنگنده فانتوم را که در جنگ ویتنام امتحان خوبی پس داده بود را به ایران بفروشد. گفتنی است این هواپیما نیز در نبرد با جنگنده پیشرفته میگ-۲۵ روس ها ناکام ماند و ایران مجبور شد از شرکت گرومن هواپیمای جنگندهٔ تام‌کت را خریداری نماید.

پرواز زیبای فانتوم ها بر فراز ایران
بعد از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ و قطع رابطه ایران و آمریکا، این احتمال وجود دارد که این جنگنده با قطعات اصلی و مادر تجهیز نشده باشد. در طول جنگ ایران و عراق نیز ایران قطعات یدکی این جنگنده را از طرق مختلفی تأمین می‌کرد تا بتواند به هر ترتیبی شده کوسه های خود را سرپا نگه دارد که تا امروز موفق به انجام چنین کاری شده است.
چرا باید با فانتوم خداحافظی کرد
اندازه بزرگ: خلبانان اف ۴ بطور مکرر در وضعیت هایی دچار می شدند که قادر به دیدن جت‌های کوچک میگ ۲۱ در فواصل دور نبودند در حالی که خلبانان میگ آنها را می دیدند.

۲. دید ضعیف خلبان: برای به حداقل رساندن نیروی پسا در هواپیما اف ۴ و تمام هواپیماهای جنگی قبل از آن دارای سرپوش کابین (کانوپی) حبابی نبودند. دید رو به پایین و دید کناری ضعیف بوده و دید عقب سری اصلا وجود نداشت.

۳. مانورپذیری: اف ۴ می توانست با شتاب گرانش ۷ جی دور بزند، اما بسرعت انرژی خود را از دست می داد و سرعت و ارتفاع آن کاهش می یافت.

۴. عملکرد انتقالی: توانایی اف ۴ در تغییر وضعیت مانور خود (غلت زدن سریع در شتاب گرانش بالا) ضعیف بود.

۵. هزینه: تدارک و نگهداری اف ۴ گران تمام می شد.

عدم وجود توپ زیر دماغه: در مدلهای اولیه اف ۴ توپ زیر دماغه وجود نداشت در نتیجه در نبردهای نزدیک خلبان بی دفاع بود.

۶. مقاومت در شرایط نبرد: مانورهای سخت باعث اتمام سریع سوخت اف ۴ می شد.

اما دلیل وجود این همه نقص در هواپیمایی که قرار بود جنگنده برتر نیروی هوایی و دریایی آمریکا باشد، این منطق بود که دوره درگیری های نزدیگ هوایی یا به اصطلاح داگ فایتینگ به پایان رسیده است.

فانتوم حرفی برای گفتن ندارد
بسیاری از دوستداران جنگنده اف_۴ قبول کردند که عمر عملیاتی این جنگنده زیبا و مخوف به پایان رسیده است و رقبای شبح امریکایی بسیار گردن کلفت تر و برتر از آن هستند اگر بخواهیم خیلی گذرا به حریفان شبح امریکایی اشاره کنیم باید به رقبایی مانند تورنادو،اف ۱۱۱،اف_۱۶،سوخو ۲۴،سوخو_۲۵،سوخو ۳۴ و بسیاری از جنگنده های محبوب و پروفروش جهان مانند اف-۱۶ اشاره کرد.درست است که این جنگنده در نیروی هوایی ایران بسیار خوش نام و محبوب است ولی باید پذیرفت که نگهداری و به روز کردن آن بسیار پر هزینه و غیر ممکن است و اف_۴ در مقابل حریفان خود هیچ شانسی برای نجات ندارد و اگر کمک و حمایت زمین نباشد عملا شکار جذابی برای هواپیماهای دشمن خواهد بود.
مجید سلطانی

ارسال نظر

  • علی سام

    بله کاملا درسته ولی باید چه جنگنده هایی جایگزین بشه این رو باید دونست و اینکه به ما میفروشن؟.

  • giddy

    جنگنده های چینی در راهه ، ایران تبدیل شده به یکی از استان های چین
    یونگ ایران شن یو

  • کاپتان چخوف

    مسئولان تو نیروی هوایی پس چه می کنند گزارش رو دیدم دلم لرزید پس ما باید به چه امیدی آسمون کشورمون رو امن نگه داریم

  • ناشناس

    مگه ما سوخو 24 نداریم پس چه نگرانی داره

  • شهید طهرانی مقدم

    فقط سیستم موشکی میتونه امنیت مارو حفظ کنه وگرنه هواپیما پر هزینه است

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار