سرطان کابوس نیست، از ما درباره آن سؤال کنید!

سرطان بیماری است که نام آن در گذشته با واژه­هایی مانند مرگ، رنج و درد گره خورده بود؛ اما امروزه با پیشرفتهای صورت گرفته در تشخیص و درمان به موقع این بیماری، بسیاری از انواع سرطان­ها به بیماری­های قابل بهبود یا کنترل تبدیل شده­اند. درمان سرطان با استفاده از روشهای درمانی مختلف انجام می­شود. روشهایی مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، هورمون درمانی، ژن درمانی .

شیمی درمانی یکی از روشهای درمانی شایع است که به طور معمول در درمان انوع سرطانها کاربرد دارد. این روش درمانی با ایجاد اختلال در تولید و تکثیر سلولهای سرطانی یا انهدام این سلولها، به درمان و کنترل بیماری کمک می­کند. داروهای شیمی درمانی به موازات حمله به سلولهای بیمار به درجاتی سلولهای سالم بدن را نیز تحت تاثیر قرار می­هند. به همین دلیل در طی درمان با این داروها بیماران عوارض جانبی مانند: تهوع ، استفراغ ، ريزش مو ، خستگي ، افزايش احتمال ايجاد خونمردگي و خونريزي و ابتلاء به عفونت را تجربه می­کنند.

داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی یا تزریقی به کار برده می­شوند. این داروها معمولا در طی یک دوره زمانی منظم مورد استفاده قرار می­گیرند و در فواصل این دوره­ها، بیمار دارویی دریافت نمی­کند. در طی دوره­ای که بیمار دارو دریافت نمیکند، سلولهای سالم بدن فرصت می­یابند تا ترمیم و بازسازی شوند.

بسته به وضعیت سلامت بیمار، نوع داروی دریافتی و نظر پزشک معالج تزریق این داروها می­تواند به صورت سرپایی (در مراکز درمان سرطان) یا همراه با بستری شدن در بیمارستان انجام شود.
قبل از شروع شيمي­درماني، بیماران و خانواده آنان نگران عوارض جانبي اين داروها هستند. بسیاری از عوارض ناراحت کننده شیمی درمانی، موقتی بوده و بعد از اتمام دوره درمان، این عوارض نیز بهبود می­یابند. برخی از عوارض نیز قابل پیشگیری بوده و با انجام فعالیتهای خود-مراقبتی توسط بیماران می­توان از بروز آنها پیشگیری نمود.

در صورتی که بیماران و خانواده آنان آموزشهای لازم در مورد نحوه برخورد با این مشکلات را دریافت کنند، ضمن کاهش اضطراب و نگرانی آنها، بیمار به راحتی و با حداقل مشکلات دوره درمان را پشت سر می­گذارد.

به یاری خداوند مهربان، قصد داریم که در طی سلسله مباحثی اطلاعات لازم در مورد نحوه خود-مراقبتی به منظور پیشگیری و کنترل عوارض ناشی از شیمی درمانی را به بیماران و خانواده محترم آنان ارائه دهیم.

پس اگر در مورد عوارض شيمي­درماني سؤالی داريد ، تنها نخواهيد ماند !

فاطمه حشمتی نبوی
کارشناس ارشد پرستاری، پرستار مشاور و پژوهشگر در زمینه آموزش خود-مراقبتی در سرطان