موزه لوور ابوظبی؛ بنای قدرت نرم امارات روی فرهنگ دیگران

به گزارش خبرنگار «پارسینه» ، موزه لوور ابوظبی سه روز پس از افتتاحیه رسمی با حضور امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، روز گذشته درهای خود را برای بازدید عموم گشود. نکته جالب و مهم موزه لوور ابوظبی قرار گرفتن فرهنگ‌های مختلف و گاه بسیار متفاوت، کنار یکدیگر است.

رادیو فرانسه در توصیف این موزه می گوید بازدیدکننده موزه لوور ابوظبی در ساعاتی که در این موزه می گذراند، از خاورمیانه امروز به خاورمیانه قدیم می‌رود، از ترکیه دوران عثمانی به اروپای قرون وسطی و بعد به قرون متأخر، سپس سری به ژاپن و چین می زند و از هندوستان با راه ابریشم به ایران و یمن و خاورمیانه بازمی گردد.

در اولین روز از بازدید عمومی، هزاران بازدیدکننده اماراتی، شهروندان دیگر کشورهای عربی، کشورهای آسیایی حتی ایران و همچنین اروپایی به موزه لوور ابوظبی آمدند.

موزه لوور ابوظبی در منطقه حفاظت شده سعدیه که به منطقه فرهنگی پایتخت معروف است، قرار دارد. با این حال پذیرش این تعداد بازدیدکننده که نشانگر استقبال عمومی از موزه لوور ابوظبی است، تحت تدابیر شدید امنیتی صورت گرفت.

بازدیدکنندگان پس از بازرسی خودروهایشان در همان چندصدمتری موزه توسط پلیس، با اتوبوس به ورودی موزه منتقل شده و برای ورود به داخل ساختمان موزه نیز از چندین محل بازرسی می گذشتند.

علاوه بر این، چشم انداز زیبای ساختمان سفید موزه با گنبد فولادی‌اش در حاشیه خلیج فارس، که نور و آب را به هم پیوند می‌دهد، از همان ابتدا نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کرد. همچنین موسیقی، رقص و آواز یک گروه آفریقایی، فضای محوطه بیرونی موزه لوور ابوظبی را شاد کرده بود.

موزه لوور ابوظبی که با همکاری اداره گردشگری و فرهنگ ابوظبی و همچنین دوازده سازمان و موسسه فرانسوی بنا شده، قرار است از زمان بازگشایی به مدت ۱۰ سال از موزه‌هایی در فرانسه که با آنها همکاری می‌کنند، آثاری را برای نمایش به امانت بگیرد، به عنوان نمونه، موزه اورسی پاریس، خودنگاره (اتوپرتره) ون گوگ را برای نخستین سال این همکاری مشترک به موزه لوور ابوظبی فرستاده است.

همچنین «زن آبی» یک پیکره چینی مربوط به قرن هشتم میلادی از موزه ملی هنرهای آسیایی فرانسه و نیز یک جعبه مربوط به دوره قرون وسطی از موزه کلونی پاریس به موزه لوور ابوظبی آمده است. موزه «که برانلی» نیز یک نمکدان نادر از جنس عاج را به ابوظبی فرستاده است.

همچنین در این موزه 28 اثر از موزه های خاورمیانه از جمله اردن، عربستان سعودی، عمان و خود امارات متحده عربی به نمایش در آمده است.

موزه لوور ابوظبی این آثار را برای تکمیل و توسعه وجه جهانی خود به امانت گرفته است. در میان این آثار یک ابزار سنگی مربوط به دوران پیشاتاریخ دیده می‌شود که عمر آن به 350 سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد. همچنین سنگ قبری از عربستان سعودی آمده که مربوط به شهر مکه است و عمر آن به سده های 700 تا 900 میلادی می‌رسد.

آثاری از افغانستان، هند و پاکستان نیز در این موزه به نمایش درآمده که پیکره واحد هنر و فرهنگ این مناطق را به خوبی نمایش می دهد.

ایران نیز گرچه در مراسم افتتاحیه رسمی موزه لوور ابوظبی هیچ نماینده‌ای نداشت، اما نامش با چندین اثر درخشان در این موزه زنده است.

عکس: لوور ابوظبی/ دستبند شیر طلایی، متعلق به سده هفتم یا هشتم پیش از میلاد، کشف شده از دژ زیویه در استان کردستان

از جمله آثار ایرانی حاضر در نمایشگاه دائمی موزه لوور ابوظبی می توان به «کماندار هخامنشی» اشاره کرد که متعلق به 510 سال پیش از میلاد است. همچنین یک گلدان ایرانی مربوط به تمدن بین‌النهرین در همان ابتدای نمایشگاه موزه، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند. قدمت این اثر تا 5 هزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده شده است.

آثاری از لرستان، فارس، شوش و کاشان متعلق به دوره های مختلف تاریخ ایران به ویژه دوره ایلخانی نیز در این موزه به نمایش درآمده است.

شیده امیرمعزی از ایرانیان ساکن دوبی که در روز اول بازدید عمومی به موزه لوور ابوظبی آمده بود، در کنار یکی از همین آثار ایرانی به بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه گفت: «از سال ۲۰۰۷ که خبر تأسیس این موزه اعلام شد، ما همواره اخبار آن را پیگیری می‌کردیم و بعد از ۱۰ سال که بالاخره افتتاح شد برای‌مان جذاب بود که این موزه را ببینیم. علاوه بر این من و خانواده‌ام قبلا چندین بار موزه لوور پاریس را هم دیده‌ایم و همین جذابیت بازدید از موزه لوور ابوظبی را برای‌مان بیشتر می‌کرد.»

او که به سختی توانسته بود از میان تعداد زیاد درخواست‌کنندگان اینترنتی، بلیت موزه را تهیه کند، اضافه کرد که این موزه «بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند برای این منطقه توریست‌های بسیاری را جذب کند».

با این حال، به گفته این بازدیدکننده ایرانی، با وجود تفاوت‌ میان لوور ابوظبی و لوور پاریس، به ویژه در زمینه سبک معماری هر دو موزه، اماراتی‌ها با راه‌اندازی موزه لوور ابوظبی، دست به «کار بسیار شجاعانه‌ای» زده‌اند.

به گفته او، این اقدام می‌تواند درنگاه کشورهای مختلف به امارات تأثیرگذار باشد؛ «اینکه امارات فقط یک کشور اداری نیست و می‌توان در آن فعالیت‌های بزرگ فرهنگی هم انجام داد، همچنان که پیش از این نیز اقدامات دیگری از جمله تأسیس شعبه سوربون در ابوظبی انجام شده است».

از نفت تا فناوری و فرهنگ

امارات متحده عربی خود به لحاظ تاریخی و فرهنگی چیز چندانی برای عرضه کردند ندارد و اگر نفت نبود شاید اوضاعی به مراتب بدتر از یمن داشت. با این وجود، آنها قدر این موهبت طبیعی را دانسته و با درآمدهای سرشار آن تلاش می کنند برای خود در زمینه های گوناگون اعتبار ایجاد کرده تا در فردای بدون نفت هم حرفی برای گفتن داشته باشند.

دوبی طی سال های اخیر با سرمایه گذاری گسترده داخلی و جذب سرمایه های خارجی توانسته است به مرکز مالی و تجاری منطقه خاورمیانه تبدیل شود، اما خود را به این حوزه محدود نکرد و اکنون برای ورود به حوزه فناوری های پیشرفته آماده شده است.

بهمن ماه سال گذشته، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، نخست وزیر امارات و حاکم دوبی، از سیستم روادید تازه ای برای جذب نخبگان سراسر جهان پرده برداشت و گفت: «ما از مغزهای برجسته 200 کشور برای زندگی در کشورمان استقبال می کنیم. امارات متحده عربی سرزمین فرصت ها و بهترین محیط برای تبدیل رویاها به واقعیت و آزاد کردن توانایی های استثنایی و استعداد افراد است».

اکنون با گشایش موزه لوور ابوظبی، این کشور می تواند به مرکزی فرهنگی در منطقه هم بدل شود. دور از انتظار نخواهد بود اگر در سال های آینده شاهد برگزاری مهم ترین رخدادهای فرهنگی جهان در این امارت باشیم و همچون همیشه حسرت از دست رفتن و نادیده گرفتن داشته های خود را بخوریم و با تکیه به درآمدهای نفتی، موقتا روزگذار بگذرانیم.