چرا انقلاب نارنجی اوکراین از نفس افتاد

زاپوریژا یکی از شهرهای صنعتی عمده اوکراین است

به گزارش پارسینه وبه نقل از بی‌بی‌سی، زاپوریژا یکی از شهرهای صنعتی عمده اوکراین است. این شهر در کرانه شرقی رودخانه بزرگ دنیپر قرار دارد، یعنی جایی که مناطق غربی عمدتا اوکراینی زبان و زراعی به مناطق عمدتا روسی زبان و صنعتی‌تر شرق کشور می رسند.

زاپوریژا شهری روسی زبان است و یکی از نواحی اوکراین بود که در سال ۲۰۱۰، و به موازات گسترش شعارهای ضد روسی و فساد فلج کننده در سرتاسر جامعه، به انقلاب نارنجی کشور پشت کرد.

این شهر در نگاه اول، یک شهر عادی متعلق به دوره اتحاد شوروی است. دودکش های عظیم آن به آسمان زمستان سر کشیده اند و دود سفیدی از آنها بیرون می زند.

مهاجمان قزاق

اما این شهر در تاریخ اوکراین، و نیز در تاریخ وقایع اتحاد شوروی جایگاه ویژه ای دارد. صدها سال پیش اینجا منطقه ای استراتژیک بود. مهاجمان قزاق مستقر در جزیره خورتیتسا از صعب العبور بودن رودخانه های منطقه برای غارت کاروان های کالایی که از آنجا عبور می کردند، بهره می بردند.

بسیاری، این مهاجمان را بنیانگذاران ملت اوکراین می دانند. در دوره اتحاد شوروی یک سد مولد الکتریسیته آبی در این شهر ساخته شد، و با بهره برداری از ذخایر سنگ آهن اطراف، کارخانه های تولید فولاد عظیمی هم ایجاد شدند.

بعد از آن یک کارخانه تولید خودرو هم در اینجا ساخته شد که معادل روسی فولکس واگن های بیتل - یعنی زاپوروژتس "هاچ بک" - را تولید می کرد.

زاپوروژتس اولین خودروی بسیاری از شهروندان اتحاد شوروی بود. در نتیجه بسیاری از مردم اینجا، در عین داشتن نوعی روحیه مستقل، با روسیه احساس نزدیکی می کنند.

روسیه امروزی، به مانند دوره اتحاد شوروی، بزرگترین بازار فروش تولیدات آنهاست. اهالی اینجا روسی صحبت می کنند و بسیاری از آنها بستگانی در آن سوی مرز دارند.

پایان رویای نارنجی

مردم زاپوریژیا در برخورد با انقلاب نارنجی سال ۲۰۰۴، که ملی گرایان اوکراین را به شکلی مسالمت آمیز بر سر کار آورد، محتاطانه عمل کردند.

در سال های پس از انقلاب نارنجی، دولت در تلاش برای ساخت ملتی جدید، تأکید زیادی بر زبان اوکراینی گذاشت و اختلافات زیادی با روسیه پیش آمد.

این امر سوء ظن ها را در میان اهالی زاپوریژا تشدید کرد و فساد روزافزون، باعث ایجاد نوعی حس دلسردی شد.

الکساندر سین، شهردار زاپوریژا می گوید: "بزرگترین عامل دلسردی پس از انقلاب نارنجی این بود که آنها هیچگاه وعده اصلیشان، که مهار فساد بود، را محقق نکردند. علاوه بر آن مردم از جنگ و دعواهای مستمر میان رهبران به تنگ آمدند."

جایگاه اوکراین؟

کارخانه های تولید فولاد شهر همچنان کار می کنند. یکی از آنها بنام دنیپرو اسپتز استال زمانی بصورت پنهانی برای صنایع دفاعی اتحاد شوروی فولاد تولید می کرد، اما حالا آلیاژهای تخصصی خود را به شرکت های نفتی و هوا- فضای سراسر دنیا صادر می کند.

این صنعت، صنعتی پر رونق و آینده دار است و از جایگاه جدید اوکراین در جهان نهایت بهره را می برد.

اما کارگران شاغل در آن گفتند که اقدامات دولت قبلی در اجباری کردن زبان اوکراینی و تأکید بر پیوستن به اتحادیه اروپا در این شهر طرفداران زیادی نداشته است.

یک متالورژیست گفت: "مادامی که ما حرف یکدیگر را می فهمیم زبان اهمیتی ندارد. زبان های اوکراینی و روسی شباهت بسیاری به هم دارند."

یکی از همکاران او هم اضافه کرد: "ما مجبور نیستیم به اتحادیه اروپا بپیوندیم. من فکر می کنم اوکراین می تواند با تکیه بر خودش توسعه پیدا کند."

فضا برای سیاست های افراطی

آنها از دولت جدید به رهبری ویکتور یانوکوویچ هم چندان دل خوشی ندارند. اوکراین از نظر میزان فساد به جمع ثلث پایینی کشورهای جهان پیوسته است.

مسأله خطرناک این است که اگر مردم از احزاب میانه رو دلسرد شوند، ممکن است به سوی افراطی ها بروند.

حزب کمونیست محلی سال گذشته مجسمه ای از استالین نصب کرد، که البته اندکی بعد توسط فعالان راست افراطی منفجر شد. طبیعتا زاپوریژا را نمی توان آینه تمام نمای اوکراین دانست. اما نظرات مردم اینجا دیدگاه های بخش بزرگی از جمعیت کشور را منعکس می کند.

عامل دلسردی آنها سیاستمدارانی هستند که چند سال اخیر را صرف ایجاد هویتی کرده اند که پیوندهای نزدیک بخش زیادی از اوکراین را با روسیه نادیده می گیرد.

مردم خواهان پیوستن به روسیه نیستند. اما در عین حال نمی خواهند به شکلی عجولانه، وارد ائتلاف هایی با اتحادیه اروپا و ناتو شوند.