درخشش هنر ایرانی در دبی

بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه امسال نیز چون سال‌های گذشته، صحنه قدرتنمایی هنر ایران بود؛ حراجی که بزرگترین حراج آثار هنری در خاورمیانه است و هنرمندان ایرانی امسال نیز دست بالا را در آن داشتند.

در کریستیز ۲۰۱۷، بیش از ۴۰ درصد فروش کلی به آثار هنرمندان ایرانی اختصاص یافت و از میان ۲۵ اثری که بالای ۱۰۰ هزار دلار به فروش رسیدند هم ۱۴ اثر متعلق به هنرمندان ایران بود. در این دوره ۱۶۲ اثر از هنرمندان ایران، عرب و ترک چکش خوردند که در مجموع ۸,۰۷۹,۳۷۵ دلار فروش داشتند. فروش کلی این حراج نسبت به سه دوره گذشته این رویداد، رشدی بالغ بر ۲ میلیون دلار را نشان می‌دهد.رکورددار این دوره حراج محمود سعید هنرمند فقید مصری بود که اثرش به قیمت ۶۸۵۵۰۰ دلار چکش خورد. جایگاه دوم نیز به هنرمند عراقی محمود صبری رسید که اثرش ۵۴۷۵۰۰ دلار چکش خورد.

تمامی رکوردهای بعدی حراج به هنرمندان ایرانی اختصاص یافت. جایگاه سوم، بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه به صورت مشترک به منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و حسین زنده‌رودی تعلق گرفت که آثارشان به قیمت ۳۹۱۵۰۰ دلار چکش خورد. جایگاه بعدی حراج به شاعر و نقاش ایرانی سهراب سپهری اختصاص یافت که اثرش به قیمت ۲۹۵۵۰۰ دلار فروخته شد. علی بنی‌صدر در جایگاه پنجم قرار گرفت و اثر «نور» این هنرمند به قیمت ۲۵۹۵۰۰ دلار چکش خورد. اثری دیگر از حسین زنده‌رودی با عنوان «SAHON FASSAHAH» نیز با قیمت ۲۴۱۵۰۰ دلار در جایگاه ششم قرار گرفت تا از میان هفت اثری که بالای ۲۰۰ هزار دلار چکش خوردند پنج اثر از هنرمندان ایرانی قرار داشته باشد.

در میان ۲۵ اثری که در این دوره از حراج بالای ۱۰۰ هزار دلار چکش خوردند ۱۴ اثر به هنرمندان ایرانی اختصاص داشت. سه اثر حسین زنده رودی، سه اثر از فرهاد مشیری، دو اثر از سهراب سپهری، دو اثر از علی بنی‌صدر و منیر شاهرودی فرمانفرمائیان، پرویز تناولی، محمد احصایی و کوروش شیشه‌گران هرکدام با یک اثر در میان هنرمندانی قرار گرفتند که آثارشان بالای ۱۰۰ هزار دلار فروش رفت.

این اتفاق در حالی رخ داد که در بیست و یک دوره گذشته حراج کریستیز هیچ‌گاه این تعداد اثر هنرمندان ایرانی بالای ۱۰۰ هزار دلار فروش نداشته است. فروش بیست و دومین حراج کریستیز دوبی رشد قابل توجهی نسبت به چند دوره اخیر این حراج را نشان می‌دهد. حراج کریستیز در دوره بیست و یکم به فروش کلی ۶,۳۶۴,۸۷۵ دلار دست یافته بود و در این دوره نزدیک به ۲ میلیون دلار رشد داشت و در مجموع به فروش کلی ۸,۰۷۹,۳۷۵ دلار دست یافت. اما چیزی که در این میان برای هنر ایران قابل توجه است اختصاص بیش از ۴۰ درصد فروش کلی این دوره حراج به هنرمندان ایرانی بود که در مجموع آثار هنرمندان ایرانی ۳,۵۲۹,۵۰۰ دلار فروش رفت.

در حراج ۱۸ مارس کریستیز دوبی، سه اثر از حسین زنده‌رودی به قیمت‌های ۳۹۱۵۰۰ دلار، ۲۴۱۵۰۰ دلار و ۱۶۲۵۰۰ دلار به فروش رسید. اثر «نقاشی در شیشه» منیر شاهرودی فرمانفرمائیان نیز ۳۹۱۵۰۰ دلار چکش خورد.دو نقاشی بدون عنوان سهراب سپهری که در دهه ۶۰ میلادی به تصویر در آمده‌اند در این دوره حراج به قیمت‌های ۲۹۵۵۰۰ دلار و ۱۶۲۵۰۰ دلار فروش رفتند. از علی بنی صدر نیز اثر «نور» به قیمت ۲۵۹۵۰۰ دلار و تابلو «خورشید / پسر» ۱۰۰ هزار دلار چکش خورد.

تابلو «فیگور» کوروش شیشه‌گران نیز در حراج بیست و دوم کریستیز به قیمت ۱۶۲۵۰۰چکش خورد و سه اثر فرهاد مشیری با قیمت‌های ۱۵۰ هزار دلار، ۱۳۷۵۰۰ دلار و ۱۰۰ هزار دلار فروش رفتند.پرویز تناولی هنرمند معاصر ایران در این دوره از کریستیز خاورمیانه پنج مجسمه از سری مجسمه‌های «هیچ» داشت که چهار اثرکوچک او به صورت یک مجموعه با قیمت ۱۴۳۷۵۰ دلار فروش رفت و اثری بعدی او با عنوان «هیچ و صندلی» با قیمت ۷۵هزار دلار چکش خورد. اثر محمد احصایی با عنوان «عشق» نیز در این دوره حراج به قیمت ۱۰۰ هزار دلار فروش رفت.

اثری از رضا درخشانی از سری مجموعه «شکار» به قیمت ۸۱۲۵۰، اثری بدون عنوان نصرالله افجه‌ای به قیمت ۶۲۵۰۰ دلار، تابلو نقاشی بدون عنوان حسین کاظمی و مجسمه‌ای از بهمن دادخواه هر دو به قیمت ۵۰ هزار دلار چکش خوردند.دو اثر چشم‌انداز ۵ و چشم‌انداز ۸ از سیراک ملکونیان و تابلو «گروه کر» طلا مدنی نیز هر سه به قیمت ۴۳۷۵۰ دلار به فروش رسیدند.

اثر بدون عنوان ابوالقاسم سعیدی نیز ۳۷۵۰۰ دلار چکش خورد. اثری از مجموعه «سلف پرتره‌های» مارکو گریگوریان به همراه اثر بدون عنوان ناصر عصار و تابلو بدون عنوان فریده لاشایی نیز هرکدام ۳۲۵۰۰ دلار به فروش رفتند.

اثر «بی نهایت ۶» مهرداد محبعلی به قیمت ۳۰ هزار دلار، نقاشی از سری «استیل لایف» منوچهر یکتایی با قیمت ۲۷۵۰۰ دلار، اثر تیمو نصیری با قیمت ۲۵ هزار دلار و اثر روشنک امین الهی ۲۰ هزار دلار چکش خوردند.

آثار محمد بزرگی ۱۷۵۰۰ دلار، شیرین علی آبادی ۱۶۲۵۰ دلار و عکسی از شیرین قدیریان به قیمت ۱۰ هزار دلار آثاری بودند که از هنرمندان ایرانی در بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه به فروش رسیدند.

با وجود رشد خیره‌کننده دو میلیون دلاری فروش، حراج بیست و دوم کریستیز دوبی را می‌شود به سه دلیل پرنوسان‌ترین دوره این حراج حتی در تمامی دو دهه برپایی آن دانست؛ اول اینکه میزان فروش، بیانگر دور شدن بازار هنر منطقه از هیجانات و توجه به خود اثر هنری حکایت داشت، دوم اینکه در این دوره از کریستیز ۱۶۲ اثر ارائه شد که ۱۱۰ اثر به فروش رسید و ۵۲ اثر فروخته نشدند؛ در این میان خروج چهار اثر هنرمندان عرب که در زمره گران قیمت‌ترین برآوردهای حراجی محسوب می‌شدند از نکات قابل توجه حراجی بیست و دوم بود، این چهار اثر عبارت بودند از: اثر اسماعیل شموت هنرمند فلسطینی با عنوان «ادیسه‌ای از مردم» که با قیمت پایه ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار دلار، اثر بدون عنوان فائق حسن هنرمند عراقی با قیمت ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار، اثر حامد اوایس مصری با قیمت پایه ۲۰۰ تا۲۵۰ هزار دلار و عبدالناصر قارم از عربستان با کمینه و بیشینه ۴۰ تا ۶۰ هزار دلار که در دقایق پایانی از فهرست حراج خارج شدند.

در بیست و دومین حراج کریستیز دوبی، ۵۲ اثر به فروش نرسید که سهم هنرمندان ایرانی نیز ۱۶ اثر بود.