ابهام در جزئیات قرارداد خودرویی ایدرو با فرانسوی‌ها

تحریریه پارسینه: قراردادهای خودرویی جدید بازهم برای وزیر صنعت،معدن و تجارت دردسرسازشد.نعمت زاده این قراردادها را محرمانه می‌داند اما دراین بین سه ماه پیش اعضای کمیسیون صنایع مجلس در یک جلسه مشترک با این وزیر دولت یازدهم خواستار ارائه متن این قرارداد حداقل بین بهارستانی‌ها و یا کمیسیون صنایع شدند تا جزئیات آن مورد بررسی قرار بگیرد.

پس ازاین جلسه سکوت وزارتخانه صنعت،معدن و تجارت را فرا گرفت. پس از چندی نیز ایدرو اعلام کرد متن قرارداد ایران با فرانسوی ها در بخش خودروی کشور در اختیار کمیسیون تخصصی قرار گرفته و نعمت زاده نیز مستمر با بهارستانیها در این خصوص ارتباط دارد.

اما این روزها خبر می‌رسد نمایندگان مجلس همچنان نسبت به جزئیات قرارداد خودرویی ایران با فرانسویها بی خبرند تا جاییکه آخرین نشست خودرویی وزیر را همان سه ماه پیش می‌دانند و تاکید دارند که در آن جلسه نیز به جمع بندی دراین خصوص با نعم زاده نرسیده اند!

به گفته فولادگر یک عضو کمیسیون صنایع مجلس، در جلسه سه ماه پیش کمیسیون صنایع با نعمت زاده، توضیحات وزیر صنعت برای نمایندگان مجلس قانع کننده نبود و قرار شد در جلسات بعدی این موضوع بیشتر ارزیابی شود اما متأسفانه تاکنون هنوز خبری از برگزاری جلسه دیگر برای بررسی قراردادهای جدید خودرویی نیست.

به اذعان فولادگر، در جلسه سه ماه پیش اعضای کمیسیون صنایع با وزیر صنعت مباحث زیادی مطرح شد اما توضیحات وزیر برای نمایندگان قانع کننده نبود حتی به وزیر گفته شد اگر می‌گویید قرارداد محرمانه هست و امکان تکثیر آنها نیست لااقل تعدادی را منتشر کرده و در اختیار نمایندگان قرار دهید.

براساس اظهارات این نماینده مجلس، در آن جلسه نمایندگان حتی به جمع بندی نهایی برای تنظیم دستور جلسه هم نرسیدند. تا کنون نیز بنده هنوز حتی یک برگ از این قراردادهای جدید را ندیده ام و همچنان منتظریم وزیر صنعت توضیحات قانع کننده‌ای را در مورد قراردادهای خودرویی مطرح کند تا ابهامات نمایندگان برطرف شود.

این درحالی است که چندی است از گوشه و کنار خبرهایی از مذاکره ایران خودرو و سایپا با رنو به گوش می‌رسد اما همین خبرها صراحتا توسط وزیرصنعت،معدن و تجارت یار دیرینه خودروسازان رد می‌شود تا جایی که این وزیر دولت یازدهم ایران خودرو و سایپا را به باد تمجید می‌گیرد و تاکید دارد خودروسازان حرف او و دولت را گوش می‌دهند! " خوشبختانه با توجه به اینکه به حرف‌هایمان در این بخش توجه شده، توانسته‌ایم کار را جلو ببریم."

به گفته نعمت زاده، قرار است سازمان گسترش وارد مذاکره با رنو شود، بنابراین ایران‌خودرو و سایپا درست است که مذاکراتی را انجام داده‌اند اما نه قرادادی امضا کرده‌اند و نه قراردادی خواهند بست. ما به این جمع‌بندی رسیدیم که آرای مختلف می‌تواند به ضرر کشور تمام شود، به همین دلیل ایدرو را که سهامدار این دو خودروساز نیز هست را با رنو وارد مذاکره کردیم که هم برای تولید داخل و سرمایه‌گذاری مشترک و نیز در صورت لزوم برای واردات اقدام کنند.

نگین‌خودرو نیز بخش خصوصی است که از سال‌ها قبل فعال بوده و واردات را انجام می‌داده است. قرار بر این شده که نگین‌خودرو نیز زیر نظر مشارکت ایدرو و رنو کار خود را انجام دهد و با حفظ استقلال سهام عمده آن زیرمجموعه کار تلقی می‌شود.

این درحالی است که رنو در مهرماه امسال ۸ ماه بعد از اجرای برجام، توافق‌نامه جدید خود را با سازمان گسترش و نوسازی صنایع (ایدرو) به امضا رسانده که در قرارداد کنونی، این شرکت قرار است به تولید مستقل در ایران بپردازد.

سابقه حضور رنو در صنعت خودروی ایران به پیش از انقلاب بازمی‌گردد، به دورانی که فرانسوی‌ها با «ژیان» به ایران آمدند و این خودروی کوچک و کم حجم و خاطره انگیز، مقدمه ساز حضور سایر خودروسازان فرانسوی در ایران شد. رنو که به گفته کارشناسان، در انتخاب بازارهای جهانی، بسیار حساس است، با محصولی به نام «رنو۵» قدم به ایران گذاشت. خودرویی که برای بسیاری از مشتریان ایرانی خاطره‌انگیز است. این خودرو در سال ۱۳۵۵ شمسی توسط شرکت سایپا وارد ایران شد و از سال ۱۳۵۶ شمسی، مونتاژ آن در دو مدل سه درب و ۵ درب آغاز شد.

هرچند فعالیت رنو پیش از انقلاب بیشتر در راستای محک زدن بازار ایران صورت گرفت و بنابراین این شرکت چندان به دنبال همکاری مشترک با خودروسازان ایرانی نبود، اما پس از انقلاب رنو تمایل خود برای آغاز همکاری‌های مشترک را اعلام کرد. این شرکت فرانسوی قصد داشت محصول جدیدی را در ایران مونتاژ کند، اما بنا به دلایلی موفق نشد و همکاری رنو و خودروسازی ایران تا مدت‌ها به تولید رنو ۵ منحصر شد.

در سال ۱۳۷۷ سایپا خط تولید رنو را به پارس خودرو فروخت و این خودروساز با اعمال کمترین تغییرات، «سپند» را در سال ۱۳۷۸ عرضه کرد. نمونه فیس‌لیفت شده سپند با طرح سپرها، جلوپنجره، چراغ‌های عقب، آینه بغل‌ها، غربیلک فرمان و تودوزی متفاوت با نام «سپند۲» عرضه شد. اما به‌دلیل ظاهر نه چندان زیبای این خودرو در میان ایرانیان جایگاهی را به دست نیاورد.

در سال ۱۳۸۳ مدیریت جدید پارس خودرو تصمیم گرفت که تغییر و تحولاتی را در تولید سپند به وجود بیاورد. براین اساس این شرکت خودروی «پی‌کی» را به بازار خودروی ایران عرضه کرد. این خودرو دارای موتور پراید و بدنه آن مربوط به رنو (سپند) بود. بیشتر اسکلت و قطعات به‌کار رفته در این خودرو مانند شاسی، موتور، گیربکس، چرخ‌ها، رادیاتور و... مربوط به پراید است. تولید این خودروی کم مصرف و مناسب سفرهای شهری تا ابتدای سال ۱۳۸۶ ادامه یافت و دلیل توقف تولید این خودرو غیر استاندارد بودن آن عنوان شد.

هرچند PK تیراژ چندانی نداشت و خودروی به روزی محسوب نمی‌شد، اما به هر حال مقدمات همکاری با رنو را فراهم آورده بود و حتی پارس خودرو قصد داشت روی پلت‌فرم آن اصلاحاتی را انجام دهد و محصولی جدید بسازد اما این اتفاق هیچگاه رخ نداد و رنو و خودروسازی ایران تا اوایل دهه هشتاد که پای پلت‌فرم مشترک X۹۰ به میان آمد، منتظر آغاز مشارکتی برد-برد و ریشه‌ای ماندند. قرارداد تولید براساس پلت‌فرم مشترک X۹۰ بین رنو و ایران خودرو، سایپا و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران امضا و شرکت رنو-پارس تاسیس شد.

اگرچه قرارداد پلت‌فرم مشترک X۹۰ حواشی زیادی داشت و این حاشیه‌ها اجازه نداد پروژه سر وقت آغاز شود اما به اعتقاد کارشناسان، تولید ال‌۹۰ در ایران، نقش زیادی در انتقال دانش فنی روز به قطعه‌سازان ایرانی ایفا کرد و صنعت خودروی کشور از مزایای آن منتفع شد. نتیجه قرارداد پلت‌فرم مشترک X۹۰، تولید خودرویی به نام‌ «تندر-۹۰» بود، محصولی که در زمره خودروهای باکیفیت تولید داخل به شمار می‌رود.

بر این اساس رنو در حالی بعد از لغو تحریم‌های بین‌المللی به دنبال امضای قرارداد جدید به‌منظور تولید در ایران بود که این برند در حوزه‌های مختلف فعالیت خود را به صورت جدی آغاز کرد. بعد از لغو تحریم‌ها نیز تولید خودروی ساندرو که جزو تعهدات این شرکت بود، آغاز شد.

در حال حاضر نیز «ساندرو استپ‌وی» که نسخه جدید «ساندرو» است به‌منظور تولید در پارس خودرو رونمایی شده است. این شرکت از سال گذشته بعد از امضای برجام «کپچر» را به‌منظور تولید در ایران‌خودرو در نظر گرفته است که قرار است این خودرو نیز تولید داخل شود.از سوی دیگر، شرکت نگین خودرو که محصولات رنو را به ایران وارد می‌کند، بعد از اجرای برجام خودروهای متنوعی را برای بازار ایران در نظر گرفته است. خودروهایی چون «سیمبل»، «تالیسمان»، «سفران»، «فلوئنس»، «کولیوس»، «داستر» و «اسکالا» که به‌دلیل تنوع، نظر بسیاری از مشتریان را به خود جلب کرده است.

همچنین رنو در حالی سعی دارد محدوده‌های قیمتی مختلف در ایران را پوشش دهد که استراتژی خود برای فعالیت در ایران را تولید مستقل قرارداده است. براین اساس این شرکت به امضای تفاهم‌نامه با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران پرداخته و قرار است در قالب شرکت جوینت ونچر به تولید دو محصول سیمبل و داستر جدید در سال ۲۰۱۸ بپردازد.

هر چند سیمبل و داستر در حال‌حاضر به ایران وارد می‌شوند اما این شرکت قصد دارد مدل‌های جدید این خودرو را در سال ۲۰۱۸ در ایران تولید کند. در پایان باید اشاره کرد که یکی از محصولات رنو که در بازار ایران توجه بسیاری از خودروسازان را به خود جلب کرده، خودروی کوچک و ارزان‌قیمت «کوئید» است که تاکنون تکلیف تولید آن در ایران مشخص نشده است و خبرها حکایت از آن دارد که رنو این خودرو را به صورت مستقل تولید خواهد کرد.

اما در این بین اعلام جزییات همکاری با رنو در کشور با سیاست استقلال رنو کمی متفاوت است و آنطور که نعمت زاده به آن اشاره دارد پای سایپا و ایران خودرو به این قرارداد باز خواهد شد.

با این حال اگرچه این بار قراراست موازی کاری از سوی ایران خودرو و سایپا برای حضور خودروسازیها در کشور صورت نگیرد اما همچنان ابهاماتی در قرارداد وجود دارد که قطعا سکوت نعمت زاده در مقابل بهارستان نشینان برای ارسال این قرارداد به مجلس بر ابهامات موجود افزوده است.