راه اندازی کامل آزادراه تهران-شمال یک رویا می ماند؟

تحریریه پارسینه: ۱۷ سال از زمانی که قرار بود آزادراه تهران- شمال احداث شود، می گذرد، با این حال این روزها همچنان از پیشرفت ۲ تا ۳ درصدی این پروژه در هر ماه خبر می‌رسد و هنوز هم از این طریق تهران به شمال وصل نشده است. در این میان، توسعه این بزرگراه که به ۴ قطعه تقسیم شده قرار است سرعت بیشتری به خود بگیرد و در این بین خبر از حضور ایرانی ها در توسعه قطعه دو این بزرگراه می‌رسد.

البته بسیاری از کارشناسان همچنان اجرای این پروژه ملی را طبق تعهدات اعلام شده غیر ممکن می دانند و معتقدند افتتاح این پروژه از سال ۱۳۷۳ تا کنون بیشتر از آنکه در قالب مسایل اقتصادی بگنجد در بخش مسایل سیاسی مورد بهره برداری قرار می گیرد. به گفته این کارشناسان هر دولت در پایان کار خود از افتتاح این پروژه و پیگیری ان می‌گوید و پس از پایان دولت بازهم اسن امر مسکوت می ماند. شاید باید اظهارات این کارشناسان را در تاکید مسوولان وزارت راه وشهرسازی بر کمبود منابع مالی برای اجرای پروژه های راهی کشور جستجو کرد.

روز گذشته در حالی خبر برنده شدن چهار پیمانکار ایرانی در مناقصه ساخت قطعه دوم آزادراه تهران- شمال اعلام شد که در عین حال بر نیاز طرح های نیمه تمام شرکت ساخت زیربناهای حمل و نقل کشور به یک بیلیارد و ۴۰۰ هزار میلیارد ریال نیز تاکید شد.

این درحالی است که بزرگراه ۱۲۱ کیلومتری تهران - شمال که از سال ۱۳۵۳ تصمیم به ساخت آن گرفته شد و ۱۷ سال است که از آغاز عملیات احداث آن می گذرد، به چهار قطعه تقسیم شده که تاکنون تنها قطعه چهارم آن در دولت قبل راه اندازی و به بهره برداری رسیده است. قطعه نخست نیز نیمی از مراحل احداث را پشت سرگذاشته و قرار است دولت فعلی در پایان سال ۹۵ آن را کامل کند. اما عملیات اجرایی در قطعه های میانی، یعنی قطعه دوم و سوم بطور کامل انجام نمی شود.

قطعه یک این آزاد راه از تقاطع بزرگراه آزادگان و شهید همت در تهران آغاز و با عبور از مناطق کن ، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک می رسد. قطعه دوم این آزاد راه حدفاصل دو آب شهرستانک - پل زنگوله به طول تقریبی ۲۵ کیلومتر است و تونل های طویل البرز هر یک به طول ۶ هزار و ۴۵۰ متر در مسیر رفت و برگشت در این قطعه قرار دارد.

با اجرای این قطعه طول مسیر جاده فعلی کرج - چالوس حدود پنج کیلومتر کوتاهتر می شود. قطعه سوم آزادراه تهران - شمال نیز به طول حدود ۴۶ کیلومتر حد فاصل پل زنگوله و سه راهی دشت نظیر را در بر می گیرد و دارای دو خط رفت و دو خط برگشت است .

شرکت آزاد راه تهران - شمال برای ساخت این قطعه با شرکت دوو کره جنوبی با سرمایه گذاری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری به توافق رسیده است. قطعه چهار آزاد راه تهران - شمال که تابستان ۱۳۹۴ زیر بار ترافیک رفت از حدفاصل سه راهی مرزن آباد تا چالوس به طول حدود ۲۰ کیلومتر به صورت دو خط رفت و دو خط برگشت است که در قسمت های بلند آن یک خط کندرو نیز وجود دارد.

با اجرای قطعات چهار گانه آزاد راه تهران شمال که جمعا ۱۲۳ کیلومتر می شود فاصله این دو منطقه حداقل ۶۰ کیلومتر کمتر می شود. گفته می‌شود با افتتاح پروژه آزادراه تهران - شمال مدت زمان سفر از سه ساعت و ۴۵ دقیقه به کمتر از ۲ ساعت می‌رسد.

براساس اظهارات معاون وزیر راه و شهرسازی، با افتتاح این پروژه ظرفیت تردد خودرو از این مسیر از ۱۲ هزار دستگاه خودرو به ۳۰ هزار دستگاه می‌رسدکه برآوردها حاکی از آن است که میزان صرفه‌جویی سوخت و سایر هزینه‌ها به ۶۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.

او اضافه کرد: قطعه ۲ را به ۶ قسمت تقسیم کرده‌ایم که در این قطعه بلندترین تونل جاده‌ای کشور به طول ۶ هزار و ۴۰۰ متر واقع شده است که بیش از ۴ هزار متر آن حفاری شده است.

محمد زاده مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل پیشرفت فیزیکی ۴ قطعه آزاد راه تهران - شمال را ۳۲ درصد اعلام کرد و گفت: این پیشرفت فیزیکی در حالی است که در ابتدای سال ۹۴ میزان پیشرفت فیزیکی ۱۸ درصد بود،ضمن اینکه پیشرفت فیزیکی این قطعه امروز به ۷۲ درصد رسیده و در یک سال و نیم گذشته در این قطعه بیش از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی میانگین پیشرفت فیزیکی این پروژه را به طور متوسط ماهانه ۳.۴درصد پیشرفت فیزیکی اعلام کرد و خاطرنشان ساخت: در حالی امروز به این اعداد و ارقام و پیشرفت فیزیکی در این پروژه رسیده‌ایم که در چند سال گذشته میزان پیشرفت فیزیکی آزادهراه تهران - شمال در سال چیزی حدود ۲ درصد بود.

با این حال در حال حاضر اجرای این پروژه با اما و اگرهای زیادی روبروست و هنوز مشخص نیست که این پروژه قرار است با نگاهی اقتصادی و یا سیاسی به بهره برداری برسد.

اما یک چیز کاملا مشخص است که ۱۷ سال از زمانی که تهرانی ها خواب استفاده از این بزرگراه را می دیدند، می گذرد. از سویی دیگر کارشناسان اعتقاد دارند درصورتی که زیرساخت ها و بسترهای لازم در حوزه های توسعه شبکه های حمل و نقل ارتباطی ، بهداشتی ، درمانی ، پذیرایی ، فرهنگی ، اقامتی ، رفاهی ، تفریحی ، گردشگری و انتظامی پیش از بهره برداری از این طرح در این مناطق فراهم شود ، گشایش این آزاد راه می تواند یک فرصت و عامل تحول در منطقه باشد ولی در غیر این صورت عامل تهدید کننده محسوب خواهد شد.

هرچند درسفرهای استانی دولت گذشته ، چالوس به عنوان قطعه ۲۵ آزاد راه تهران - شمال با هدف تامین زیرساخت های آن همزمان با فرآیند اجرای این طرح مصوب و تعیین شد و مسئولان وقت از جمله مسئولان استان مازندران و همچنین دولتمردان وعده دادند که برای توزیع ترافیک خروجی از آزاد راه تهران - شمال سیاست گذاری مناسبی صورت گرفته است ولی تاکنون همه سیاست گذاری های وعده داده شده مسئولان در هاله ای از ابهام باقی مانده است.

بنابراین باید افتتاح این آزادراه در مسیری پیچیده دانست که هنوز هم مشخص نیست چه زمانی قراراست به بهره برداری برسد و در آن زمان وضعیت فرهنگی و توسعه ای مازندران به چگونه خواهد بود؟