"دلار"،"یورو" و "درهم" در سراشیبی

تحریریه پارسینه: بالاخره دولت برای کاهش نرخ ارز دست به دامن پتروشیمی‌ها شد. روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی با برگزاری جلسه ای با مدیران صنعت پتروشیمی خواستار تزریق به موقع ارز به داخل کشور شد تا شاید از این طریق بتوان بازار ارز را سروسامان داد.

در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی دلار مهار نرخ دلار است اما با این حال با توجه به آنکه ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی شامل دلار، یورو و درهم می‌شود، بنابراین پیش بینی‌ها خبراز کاهش نرخ این سه ارز طی روزهای آتی دارد.

براساس هماهنگی پتروشیمی ها با بانک مرکزی، قرار شده که ارز شرکت‌های پتروشیمی به صورت هفتگی و منظم در بازار داخلی عرضه شود. از سوی دیگر با هماهنگی بانک مرکزی در صورتی که در برخی روزها عرضه بانک مرکزی کاهش یافت، عملا شرکت‌های پتروشیمی با افزایش بیشتر عرضه از نوسان‌های شدید قیمت ها در بازار داخلی جلوگیری کنند.

براساس آمارهای موجود، شرکت‌های پتروشیمی در طول ۱۰ هفته گذشته تاکنون حدود ۷۸ درصد از درآمد ارزی خود را در بازار عرضه کرده‌اند اما قرار است از این پس تزریق ارز پتروشیمی ها با بازار به صورت تدریجی و دائم باشد.

به عنوان مثال، یک شرکت پتروشیمی به جای آنکه ۳۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی حاصل از صادرات چند محموله پتروشیمی را در یک روز عرضه کند، با هماهنگی بانک مرکزی این ارز را در چندین نوبت و به صورت هفتگی در بازار عرضه می کند.

همچنین در شرایط فعلی به طور متوسط سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار محصول پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری توسط ایران به بازار جهانی صادر می‌شود که ۸۰ درصد ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمیایی در بازار داخلی عرضه می‌شود.

آنطور که کارشناسان تاکید دارند، هم اکنون حدود ۲۰ درصد از درآمد ارزی شرکت‌های پتروشیمی ایران صرف خرید کاتالیست، مواد افزودنی، قطعات یدکی و تجهیزات از خارج کشور می‌شود و مابقی ۸۰ درصد درآمد ارزی به صورت مستقیم در بازار داخلی تزریق خواهد شد.

از سوی دیگر با توجه به لغو تحریم‌های بانکی، هم اکنون تزریق ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی در بازار داخلی نسبت به دوران تحریم به صورت منظم و هماهنگ تری عرضه می‌شود، با این وجود در طول دو هفته گذشته تاکنون بازار شاهد نوسان‌های شدید و صعودی قیمت انواع ارز بوده است.

در این راستا ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی به منظور بازگشت آرامش به بازار ارز در نشست مشترک با مدیران شرکت‌های پتروشیمی خواستار عرضه هفتگی و متناوب ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی در بازار شده و تاکید کرده است: ادامه این روند و تعامل در بین شرکت‌های پتروشیمی و بانک مرکزی از التهاب‌های مقطعی در بازار جلوگیری خواهد کرد.

به گفته سیف، برخلاف اینکه برخی عنوان می‌کنند عملکرد واحدهای پتروشیمی موجب بروز نوسانات در بازار ارز می شود، معتقدم عملکرد فعالان حوزه پتروشیمی در بازار به ثبات ارز، کمک شایانی کرده است. منطق اقتصادی یک مدیرعامل در یک شرکت صادراتی این است که خود آن مجموعه بر اساس اصول منطقی اقتصادی تصمیم بگیرد و عمل کند. تجربه‌ای که ما طی چند سال گذشته در بحبوحه نوسانات ارزی از نحوه‌ی عملکرد واحدهای پتروشیمی داشته‌ایم، تجربه مثبت همکاری بوده است.

وی تصریح کرد: البته بانک مرکزی در شرایط نوسانات ارزی از شرکت های صادراتی انتظار انضباط بیشتر در نوع اقدامات خود را دارد. چرا که ارز حاصل از صادرات در کشور اکنون به یک عنصر تاثیرگذار در بازار تبدیل شده است. بانک مرکزی در گذشته بخش عمده‌ی ارز کشور را به بازار تزریق می‌کرد و ابتکارعمل بازار را در دست داشت در حالی که این نسبت کاهش یافته و اکنون سهم کلانی از تامین ارز کشور به صادرات غیرنفتی مربوط شده است که در این بخش، پتروشیمی سهم اساسی را به خود اختصاص داده است.

سیف از صنایع پتروشیمی به دلیل ارایه برنامه فعالیت خویش به بانک مرکزی تقدیر کرد و افزود: اگرچه برنامه‌های هفتگی واحدهای پتروشیمی به صورت مرتب ارایه می‌شود، لیکن در برخی موارد نوع فعالیت با برنامه ارسالی همخوانی ندارد و این موضوع موجب بروز بی انضباطی در بازار ارز می شود. مغایرت عملکرد با برنامه ارایه شده، بی‌نظمی و اختلال در بازار ایجاد می‌کند.

بر همین اساس بانک مرکزی درصدد رفع این خلاء اقدام می کند و اراده‌ بانک نیز این است که با در نظر گرفتن میزان عرضه ارز به بازار توسط صادرکنندگان، صرفاً کسری ارز ناشی از عدم حضور واحدهای پتروشیمی را تامین کند.

بنابراین به نظر می رسد تعامل پتروشیمی ها با بانک مرکزی می تواند گره مشکلات این بانک را باز کند اما دراین جلسه سیف نیز به دغدغه های فعالان صنعت پتروشیمی گوش داده و باید دید او برای این فعالان و رفع دغدغه هایشان چه می‌کند؟