بنادر ایران نادیده گرفته شدند؟

تحریریه پارسینه: سال ۹۲ بود که دولت افغانستان، ایران و هند، برای امضای یک موافقتنامه سه جانبه، به منظور استفاده از بندر چابهار به توافق رسیده اند. سال ۹۳ نیز قراردادی بین ایران و هندوستان برای توسعه بندر چابهار امضا شد.

چندی پیش نیز صحبت‌هایی در خصوص مذاکره با عمان برای توسعه این بندر به گوش رسید که نشان می‌دهد توسعه بندر چابهار اکنون بشدت مورد توجه طرف های هندی و کشورهای آسیای میانه قرار گرفته است.

عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان به تشریح آخرین وضعیت روابط تجاری ایران و عمان پرداخت و از مذاکره برای اجرای پروژه مشترک میان ایران و عمان در زمینه تاسیس بندر به ارزش ۲۵۰ میلیون دلار در چابهار خبر داد. در سال گذشته بیش از ۱۰ هیات تجاری بین دو کشور ایران و عمان رفت و آمد داشتند که دستاوردهای مثبتی به همراه داشت.

در چند سال اخیر ٣ قرارداد اصلی برای توسعه بندر چابهار امضا شده است. نخستین قرارداد، پروژه ساخت اسکله در این بندر از سوی سازمان است، همچنین ٢ قرارداد با کشور هند منعقد شده که نخست برای سرمایه گذاری جهت تامین تجهیزات بندر با اعتباری حدود ٨٥ میلیون دلار است که بر اساس آن قرار است با این سرمایه گذاری هندی‌ها ١٠ سال بهره برداری بندر را در اختیار داشته باشند، همچنین مقرر شده که برای تکمیل ساخت و ساز بندر چابهار حدود ١٥٠ میلیون دلار فاینانس پیش بینی شود.

شهریور ماه سال جاری نیز محمد سعیدنژاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با بیان این که برای تکمیل ساخت و ساز بندر چابهار حدود ١٥٠ میلیون دلار فاینانس پیش بینی شده است، گفت: توسعه بندر چابهار از سیاست‌های مهم سازمان بنادر و دریانوردی است. بنابراین در حال حاضر بندر چابهار مورد توجه مسئولان و کشورها قرار گرفته و نسبت به دیگر بنادر نیز به توسعه چشمگیری دست یافته است.

ایران دارای ۱۵ بندر بزرگ است که هر کدام مناطقی ویژه برای اقتصاد کشور محسوب می‌شوند. این بنادرشامل، بندر امام خمینی، بندر نوشهر، بندر شهید باهنر، بندر خارک، بندر عسلویه، بندر شهید رجایی، بندر امیرآباد، بندر چابهار، بندر ابادان، بندر نکا، بندر بوشهر، بندر خرمشهر، بندر انزلی، بندر لنگه، بندر گز می‌شوند. اکثر این بنادر ایران پایگاه‌های مهم تجاری به شمار می روند که بخش بزرگی از واردات و صادرات کشور از طریق این بنادر صورت می‌گیرد. این بنادر در کنار فعالیت‌های تجاری مکان های مهمی برای تولید به حساب می‌آیند.

گفتنی‌ست تعداد بسیاری از بنادر هنوز توسعه نیافته باقی مانده‌اند، این در حالی است که کارشناسان معتقدند که از سال‌های گذشته تاکنون سرمایه‌‌گذاری بر روی توسعه برخی بنادر از جمله بندر چابهار متمرکز شده است. به طوری که تا کنون ۳ کشور به سمت توسعه بندر چابهار سوق پیدا کرده اند.

البته بندر چابهار درجنوب شرق ایران از اهمیت خاصی برای هندوستان در انتقال کالاهای خود به افغانستان و کشورهای آسیای میانه برخوردار است. چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستان و بلوچستان ایران و تنها بندر اقیانوسی این کشور است که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. همچنین لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است. اما با این وجود بنادر دیگر نیز از لحاظ جاذبه می‌توانند همچون این بندر خوش بدرخشند اما هنوز در نگاه مسئولان جلوه نداده اند.

سوال اصلی که در این میان مطرح می‌شود این است که چرا تمام سرمایه گذاران بر روی یک بندر سرمایه گذاری می‌کنند و توسعه دیگر بنادر به همین میزان مورد توجه قرار نگرفته است؟

در این میان، کارشناسان احتمال می‌دهند که ضعف مذاکرات اقتصادی دیده ‌می‌شود، به دلیل اینکه پروژه‌های مشخص و مدونی برای ارئه به سرمایه گذاران در بخش راه به چشم نمی‌خورد. آنها معتقدند که تمام توجهات نباید به یک سو معطوف شود زیرا در حال حاضر بنادر در کشور هستند که توان بالایی دارند و باید به توسعه آنها نیز فکر کرد.

از سوی دیگر بندر چابهار توسط رسانه‌ها پر رنگ شده و به دلیل وجود تبلیغات زیاد، برخی‌کشورها به سمت توسعه این بندر رفته و در این منطقه سرمایه گذاری می‌کنند. بنابراین ضعف اطلاع رسانی بخش راه درسرمایه‌گذاری خارجی و همچنین نبود دیپلماسی مشخص و طرح های مدون برای سرمایه گذاری نیز به خوبی مشاهده می‌شود.