میزان تحمل جنگل‌ها در برابر تخریب‌ها دائمی نیست!

تحریریه پارسینه: جنگل به تنهایی یکی از عناصر زیست کره خاکی است و با تولید اکسیژن امکان حیات را برای جانوران و حیوانات فراهم می‌کند و به‌این‌ ترتیب سبب تکمیل چرخه محیط‌زیست می‌شود.

حال اگر در نظر داشته باشیم که بصورت مداوم و مستمر و به دلایل گوناگون از حجم و انبوه درختان چه در عمق جنگل ها و حواشی آن کاسته می شود ، و فرصت بازتولید به طبیعت داده نمی شود ، باید انتظار داشت که در آینده ای نه چندان دور عرصه جنگل ها نیز تبدیل به تپه ها و اراضی بایر گشته و یا تبدیل به شنزارهایی تهدید کننده حیات گردند.

براساس اعلام رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در ۵ ماهه اول سال جاری هزار و ۱۳۵ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور در سطحی برابر ۱۱ هزار و ۴۸۶ هکتار رخ داده است.

خداکرم جلالی، معاون وزیر جهاد کشاورزی گفته: ۹۵ درصد آتش‌سوزی‌هایی که در جنگل‌ها و مراتع کشور صورت می‌گیرد غیر عمد تشخیص داده می‌شود… و آتش‌سوزی‌های صورت گرفته در جنگل‌های کشور بیشتر به‌ خاطر بی‌احتیاطی چوپانان، گردشگران و افرادی که نیاز به روشن کردن آتش دارند ایجاد می‌شود.

براساس اسناد و مدارک موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هجدهم میلادی دارای جنگل‌های بسیار و گوناگون بود. پهنه جنگل‌های موجود در ایران با مرزهای کنونی در زمان هخامنشیان به بیش از ۱۶ میلیون هکتار می‌رسید. رقمی که امروز کمتر از ۶.۵ میلیون هکتار است. از بین بردن جنگل‌های ایران در زمان حمله مغول آغاز شده و در سه سده گذشته به بالاترین میزان خود رسیده است. در زمان قاجار نزدیک به ۱۳۰ هزار تن ذغال چوب از بریدن درختان جنگلی ایران تولید شده، به خارج از کشور صادر شد.

اما بررسي آمار حريق‌های رخ داده در ايران نشان می‌دهد که روند وقوع آتش‌سوزی در عرصه‌های طبيعی کشور همواره با نوساناتی همراه بوده است، اما روند وقوع آن با ميزان بارش در کشور ارتباط مستقيم دارد.

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در این باره گفت: سالانه یک درصد از جنگل‌های دنیا یعنی حدود ۴۰ میلیون هکتار جنگل دچار آتش‌سوزی می‌شود و میزان جنگل‌سوزی‌های ایران برابر یک بیست و پنجم متوسط جهانی است.

برخي کارشناسان بر اين اعتقادند که استانداران به مسئله اطفای حريق در عرصه‌های طبيعی توجه چندانی ندارند و فقط در شرايطی همکاری مناسب با اداره‌های منابع طبيعی خواهند داشت که بتوانند از آن‌ها امتيازهای ويژه بگيرند.

آقای جلالی همچنین در خصوص قاچاق چوب گفت: «در سه سال گذشته ۵۹۸ تن ذغال کشف شده است، همچنین رقمی بالغ بر ۶ هزار و ۱۷۴ تن مجموع کشفیاتی بوده که به‌صورت چوب، هیزم، ذغال و خار و خاشاک از دست متخلفان کشف شده است.»

به نظر می رسد با تداوم تجاوزهای مستمر به حریم جنگل ها و مراتع ، بیشه ها و بوته زارها و حتی به حریم رودخانه ها ، دریاچه ها و آبگیرهای طبیعی ، عناصر تشکیل دهنده حیات پیرامونی انسان در مناطقی از کشور به شدت تحت فشار و در معرض نیستی قرار گرفته است. همچنین این تهدیدات جدی در حقیقت عناصر تعدیل کننده بلایا و رویدادهای تلخ طبیعی را نیز هدف قرار داده است.

تهدیدات و تجاوزات به عناصر اصلی طبیعت شامل آب ، خاک (جنگل و درخت) و هوا به حدی است که طبق برآوردهای کارشناسی توسط صاحب نظران محیط زیست ، با تداوم روند کنونی در کمتر از چند دهه دیگر چیزی بنام جنگل در کشور وجود نخواهد داشت.