قطار تجارت ایران و روسیه در کدام ایستگاه متوقف است؟!

تحریریه پارسینه ،در روابط میان ایران و روسیه طی چند قرن گذشته عنصر بین المللی به گونه ای پیوسته برجسته بوده است عواملی از قبیل جغرافیای استراتژیک، تمایلات استراتژیک ایران و روسیه و پیوند ژئوپلتیک روابط ایران و روسیه با مناسبات قدرت های جهانی علت اهمیت عنصر بین المللی در روابط دو کشور است.

جایگاه جغرافیایی ایران و ویژگی های گوناگون جغرافیایی این کشور، به همراه شرایط و مقتضیات محیط های پیرامونی ایران از جمله آسیای مرکزی و قفقاز، ترکیب جغرافیایی روابط دوجانبه را ماهیتی بین المللی بخشیده است.

به گزارش «پارسینه»، روسیه بطور پیوسته از قرن هیجدهم به بعد خواستار نقش بین المللی بوده و توانسته است این نقش را کمابیش بازی کند. اگرچه درجه و شدت نقش بین المللی روسیه متغیر و تابعی از سامان قدرت آن بوده اما تمایل استراتژیک به ایفای نقش بین المللی در سیاست خارجی روسیه همواره پایدار مانده است که در این زمینه به عنوان مصداق ملموس میتوان به موضوع بحران سوریه اشاره کرد که علی رغم هجمه های سنگین ابرقدرتهای غربی و دول عربی بدلیل ایفای نقش فعال روسیه با همکاری ایران نتوانستند به نیات شوم خود دست پیدا کنند.

در نتیجه ایفای چنین نقشی با در نظر گرفتن جغرافیای ایران و نزدیکی جغرافیای روسیه با آن، مستلزم توجه به ایران به عنوان موضوعی بین المللی برای طراحان و مجریان سیاست خارجی روسیه بوده است.

از سوی دیگر تمایل استراتژیک ایران در دوران مورد نظر متمرکز بر حفظ استقلال و تمامیت ارضی و ایفای نقش منظقه ای بوده و با عنایت به جایگاه جغرافیایی و توجه جهانی به این عنصر، ایران در موقعیتی پرچالش قرار گرفته است. این چالش ها به ایران موقعیتی بین المللی بخشیده و موضوع مناسبات با ایران را به موضوعی جهانی تبدیل کرده است.

مشکلات تجاری بین ایران و روسیه از نگاه رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه؛

عسگراولادی، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در خصوص موانع تجاری بین ایران و روسیه می گوید: موضوع ارتقای مناسبات تجاری بین تهران و مسکو همواره از سوی همسایه شمالی مطرح می‌شود اما برنامه عملیاتی وجود ندارد، در عین حال مشکلات بانکی ناشی از تحریم در واقع مانع جدی بر سر راه تجارت دو کشور محسوب می‌شود.

عسگراولادی از پیشنهاد جایگزین کردن روبل و ریال به جای دلار در مناسبات تجاری بین ایران و روسیه حرف زده و گفته است: روبل به عنوان پول روسیه با کاهش ارزش مواجه شده و خریداران کالا در این کشور مایلند که با پول خود معامله داشته باشند و پیشنهاد تنظیم قرارداد دوجانبه برای ریال و روبل مطرح شده اما تاکنون این پیشنهاد شکل اجرایی به خود نگرفته است.

به گفته وی، مساله حمل ونقل همواره به عنوان مشکل مهم در تجارت ایران و روسیه نقش آفرین بوده و سخن تجار کشور حاکی است که حمل و نقل ریلی امروز در خدمت تجارت قرار ندارد.

عسگراولادی با اشاره به مشکلات ترابری هوایی و ناکافی بودن خدمات این بخش در توسعه تجارت، ضعف حمل‌ونقل دریایی را یادآور شده و اظهار امیدواری کرده است، در شرایط پساتحریم در این بخش‌ها برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد.

وی یادآور شد: امروز برای برخی کشورهای منطقه پروازهای گردشگری روزانه دایر شده اما تجار برای فعالیت تجاری و صادراتی خود در روسیه از این امکان بی‌بهره هستند.

عسگراولادی خاطرنشان کرد: تعرفه سنگین روسیه بر واردات کالاهای کشورمان، مانع از توسعه مناسبات بین دو کشور می‌شود و این درحالی است که این تعرفه برای کالاهای برخی کشورهای همسایه این کشور (مشترک المنافع) بین صفر تا پنج درصد اعلام شده است.

وی افزود: شرایط همکاری‌های تجاری با تعرفه پنج تا ۲۰ درصدی برای کالای ایرانی وارداتی به این کشور، مطلوب نیست و تجار ایرانی باید از راه‌های غیرمتعارف این مشکل را برطرف سازند.

به گفته رئیس اتاق مشترک ایران - روسیه، حجم مبادلات تجاری تهران - مسکو سال‌هاست که از سطح دو میلیارد دلار فراتر نرفته اما برخی کشورها با روسیه تا سطح ۴۰ میلیارد دلار مبادله تجاری دارند.

به هر صورت به نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده که بخشهای خصوصی، نیمه دولتی و دولتی که در حوزه‌های تولید و صادرات فعالیت می‌کنند، ضمن بررسی و مطالعه جوانب مختلف امکان صادرات کالا به روسیه، بصورت کاملا متمرکز وارد مرحله عملیاتی شوند.

سیاستهای اقتصادی اخیر روسیه در زمینه ایجاد محدودیت برای کالاهای وارداتی از اروپا و ترکیه، فضای جدیدی را برای کالاهای ایرانی ایجاد نمود که انتظار می‌رود طرفهای ایرانی از این فرصت در جهت منافع اقتصادی کشور استفاده کرده و جایگاهی درخور و شایسته برای خود در بازار بزرگ مصرفی روسیه کسب کنند.

بررسی نیازها و تولیدات روسیه و ایران این نتیجه را به ذهن متبادر می‌نماید که دو کشور با استفاده از ظرفیتهای اقتصادی خود می توانند مکمل توسعه اقتصادی یکدیگر باشند و با تکیه بر مزیت‌های نسبی خود اقدام به تامین نیاز طرف مقابل نماید.

مضاف بر آن فارغ از روابط دو جانبه که ایران برای گسترش روابط با روسیه باید اقتصاد خود را براساس نرم ها و موازین سازمان تجارت جهانی تطبیق دهد و برای عضویت در این نهاد بین المللی کوشش کند، تحولات منطقه ای در آسیای مرکزی و قفقاز و خاورمیانه، که به افزایش اهمیت حضور و کنشگری ایران منجر شده است روسیه را ملزم کرده است که برای تأمین منافع خود حداقل در کوتاه مدت یا میان مدت به بهبود و تعمیق روابط با ایران مبادرت ورزد و این فرصت خوبی برای ایران فراهم می کند تا در راستای تأمین منافع خود به همکاری گسترده تر با این کشور مبادرت ورزد.