.svg)
سكوت براي كمانچه كلهر
پارسینه: کمتر شهری در سراسر ایران می‌توان یافت که به‌اندازه نیشابور عبرت انگیز و پرخاطره باشد.
به گزارش قانون، «کمتر شهری در سراسر ایران می‌توان یافت که به‌اندازه نیشابور عبرت انگیز و پرخاطره باشد.» اين را محمد علی اسلامی ندوشن در وصف نيشابور گفته بود و حالا به نظر مي‌رسد به حافظه اين شهر پر از خاطره، خاطره‌اي ديگر هم افزوده شد.خاطراتي كه انگار با اين شهر سر مهر ندارند و همچنان زهر تلخي مي‌فشانند بر حافظه تاريخي شهر و مردماني كه از بطلميوس تا آندره ژيد در وصف آنان سخن گفته اند.داستان سرنوشت و روايتي كه بر اين شهر گذشته ، حكايت غريبي‌است، خاطرات تلخي كه در پاي حمله مغول در آن ها به چشم مي‌خورد تا همين برگ آخري كه لغو كنسرت يكي از مفاخر ايران زمين بود. به راستي چه كسي مي تواند باور كند شهري كه مهد بزرگان بوده و نامش با فرهنگ ايران گره خورده، اينچنين رسم مهمان نوازي از نابغه پرآوازه موسيقي كشور را به جاي نياورد؟ انگار دل شكستن كم‌كم دارد برايمان به رسم تبديل مي‌شود. داريم عادت مي‌كنيم به قدر ندانستن، دل‌شكستن و در نهايت كوچ دادن. فقط يك‌سال زمان لازم بود - از خردادماه ســال 94 تا اردیبهشت ماه ســال 95 - كه برای دومین بار کنسرت کیهان کلهر نوازنده و آهنگساز شهیر ایرانی در کشور خودش لغو شود. نخستین کنسرت
تور ایران کیهان کلهر که قرار بود در سالن سیمرغ شهر نیشابور برگزار شود، بدون هیچ توضیحی به دستور دادستان نیشابور لغو شد. این کنسرت نخستین کنسرت از مجموعه تور ایران کیهان کلهر به همراه گروهش بود که قرار بود طی دو شب در نیشابور برگزار شود اما متاسفانه در آخرین دقایق در حالی که تمامی اعضای گروه در فرودگاه عازم این شــهر بودند، طی تماسی کوتاه اعلام شد که کنسرت لغو شده است.
ماجرا از چه قرار بوده است؟
بعد از سريال لغو زنجيره‌اي كنسرت‌ها در سال گذشته- كنسرت‌هايي كه تمام مجوزهاي لازم براي برگزاري را هم داشته‌اند- دوباره انگار قرار است غم لغو كنسرت‌ها ادامه يابد كه براي برگزاري‌شان هيچ مانع قانوني و دليل قاطعي وجود ندارد. لغوهايي كه امسال هم زهرشان را به كام فرهنگ و هنر اين كشور ريخته‌اند، ازپایین کشــیدن نوازندگان زن از روی کنسرت ناگفته حافظ ناظری گرفته تا لغو تمام کنسرت های پاپ در كرج. اين بار اما داستان كمي متفاوت بود و اوج تراژدي اينجاست كه يك كنسرت موسيقي بي‌كلام سنتي لغو شده است كه نه شعري در كار بوده كه كلمات و مفهومش مشكل داشته باشد نه خبري از نوازندگان زن روي صحنه بوده است.لغو كنسرت كيهان كلهر عجيب‌ترين مورد لغو سريالي كنسرت‌هاست كه حتي نمي توان آن را هم‌رديف لغو‌هاي ديگر دانست. يك منبع آگاه كه از نزديكان كيهان كلهر است و درجريان كامل روند برگزاري كنسرت او بوده، در خصوص مجوزهايي كه براي برگزاري كنسرت كيهان كلهر اخذ شده بوده تا او بتواند در نيشابور كنسرت برگزار كند به « قانون» گفت:«كنسرت كيهان كلهر مجوز ارشاد استان خراسان رضوي،مجوز ارشاد نيشابور، مجوز فرماندار، مجوز شوراي تامين استان -كه در حكمي كه
من ديده بودم حدود 12 نفر زير آن را امضا و موافقت خود را اعلام كرده بودند- اخذ كرده بود. شخص فرماندار هم به صورت قاطع حمايت خود را از برگزاري اين كنسرت اعلام كرده و اجازه تبليغ را هم به ما داده بود. فرمانده نيشابور خيلي زياد پيگير برگزاري اين كنسرت بوده و از اين نظر بسيار قدردان او هستيم. بعد از لغو كنسرت، رئيس ارشاد نيشابور شخصا رفته و سعي كرده بود كه دادستان را مجاب كند كه اين كنسرت بي كلام است، نوازنده زن ندارد و در حقيقت مانعي براي برگزاري آن نيست اما موفق نشد از لغو كنسرت جلوگيري كند. او نامه‌اي به رئيس ارشاد نوشته و علتي را ذكر كرده و در جواب هم از سوي رئيس ارشاد جوابيه‌اي دريافت كرد اما در نهايت اين نامه‌نگاري‌ها هم راه به جايي نبرد.رئيس كل ارشاد رضوي هم فرستاده ويژه‌اي براي جلب نظر موافقت دادستان نيشابور فرستاد اما باز هم افاقه‌اي نكرد.البته گويا موضوع شخص آقاي كلهر نبوده‌اند چون او را به نام كيوان كلهر خطاب مي‌كردند يعني موضوع فقط اين بوده كه نبايد در آن شهر كنسرتي برگزار شود». او در خصوص اينكه بعد از لغو كنسرت كيهان كلهر موضع مسئولان ارشاد استان كه به گفته شما از حاميان برگزاري اين كنسرت
بوده‌اندچه بوده، به «قانون» گفت طي تماس‌هايي با ما ابراز تاسف و ناراحتي كردند و به ما گفتند كه ما تمامي تلاش‌مان را كرديم اما نشد.باز هم مي‌گويم كه فرماندار و رئيس ارشاد به گروه كلهر اعلام كرده بودند كه ما تلاش مي‌كنيم بدون هيچ مشكلي اين كنسرت برگزار شود. او درخصوص اينكه علت لغو كنسرت از نظر دادستان چه بوده است هم به «قانون» گفت كه هيچ علت مشخصي ذكر نشده و فقط اعلام شد كه دادستان خواسته است كنسرت برگزار نشود.
مجوز به چه درد مي خورد؟
هر كنسرتي كه مي‌خواهد برگزار شود براي اجازه برگزاري و اجرا نيازمند اخذ مجوزهايي‌است كه به برگزاركنند‌گان آن كنسرت اجازه فعاليت را بدهد اما نكته‌اي كه در ماجراي لغو كنسرت‌ها بيش از هرچيز ديگري به چشم مي‌آيد اين است كه در اين سال‌ها كنسرت‌هايي لغو مي‌شوند كه عموما هيچ مانعي از نظر مجوز بر سر راه برگزاري آن‌ها نبوده و كنسرت كيهان كلهر هم يكي از همان‌هاست.
گويا ديگر صرف داشتن «مجوز» براي برگزاري كنسرت كافي نيست و لغو کنسرت‌هاي مجوزدار در ایران كم كم دارد به امری طبیعی تبدیل می شود. تلخ‌تر اينكه شرايط به نحوي شده است كه انگار ديگر خود هنرمندان هم
پذیرفته‌اند که گرفتن مجوز یک کنسرت اصلاً و ابداً به معنای روی صحنه بردن آن کنسرت نیست و حتي دستور مقامات ارشاد هم ضمانت اجرا ندارد.حال سوالي مطرح مي‌شود كه اگر مجوز براي برگزاري كنسرت كافي نيست پس براي برگزاري كنسرت‌ها چه مرحله‌اي بايد طي شود؟يااينكه آيا مسئولاني كه به كنسرت‌ها «مجوز» اجرا مي دهند شرايط را بررسي نمي‌كنند كه همواره كنسرت‌ها توسط نهاد‌ها يا افرادي غيرزيرمجموعه وزارت ارشاد لغو مي‌شوند! مدير كل سابق دفتر موسيقي وزارت ارشاد به «قانون» مي‌گويد كه واقعيت اين است كه از سال 1372 به بعد هيچ روش و مبناي دقيقي براي برگزاري كنسرت‌ها وجود ندارد. در آن سال ها كنسرت‌ها بدون شيوه‌نامه خاصي برگزار مي‌شد كه با توجه به اينكه در آن مقطع زماني ما نهايت 100 كنسرت در سال داشتيم موضوع خيلي عجيبي نبود اما امروز ه در سال حدود 1000 كنسرت برگزار مي‌شود و خلاء وجود شيوه‌نامه و اساسنامه‌اي كه براي برگزاري كنسرت‌ها مرجعي قابل اتكا باشد بسيار محسوس است.
پيروز ارجمند راه حل اين مشكلات را در تصويب شيوه‌نامه‌اي مي داند كه به گفته او از سال 93 تا كنون در دفتر وزارت ارشاد خاك مي‌خورد و معاون هنري اين وزارتخانه هنوز آن را ابلاغ نكرده است. ارجمند مي‌گويد:« سال ٩٣ در مورد برگزاري كنسرت‌ها با همكاري وزارت كشور، دفتر موسيقي و نيروي انتظامي شيوه‌نامه‌اي تدوين شد و قرار بود خردادماه همان سال ابلاغ شود ولي تا امروز كه شاهد لغو كنسرت كيهان كلهر بوده‌ايم از تصويب اين شيوه‌نامه خبري نيست. 8 ماه كار كارشناسي انجام شد و سرانجام تمام مشكلاتي كه در كنسرت‌ها مشاهده مي‌شد در تنظيم شيوه‌نامه‌اي مورد بررسي قرار گرفت. حاصل اين شيوه‌نامه امضاي تفاهمنامه‌اي ميان وزارت كشور، نيروي انتظامي و دفتر موسيقي با شخص وزير بود. اگر اين شيوه‌نامه ابلاغ مي‌شد ما كمتر شاهد لغو كنسرت‌ها مي‌بوديم و تعلل معاونت هنري باعث مي‌شود كه در آينده باز هم شاهد لغو كنسرت ها باشيم. در حقيقت اگر شيوه‌نامه ابلاغ مي‌شد و مبناي قانوني براي لغو كنسرت وجود نداشت، دادستان هم بدون دليل قانوني نمي توانست دستور لغو كنسرت را بدهد. من اين كاهلي را از وزارت ارشاد مي بينم كه شيوه‌نامه‌اي كه بسياري از مشكلات را
مي‌توانست حل كند را هنوز نهايي و ابلاغ نكرده است. تنها نكته‌اي كه آقاي دادستان مي تواند براي لغو كنسرت قانوني بي‌كلام سنتي اعلام كند عدم رعايت كامل موازين پوشش اسلامي در برگزاري كنسرت است كه اين قضيه(عدم رعايت حدود كامل پوشش) در هر مكاني و حتي سطح شهر هم ممكن است اتفاق بيفتد».
نامه فرزندان شاهد و 200 هنرمند نیشابوری به رئیس‌جمهور
بعد از انتشار خبر لغو كنسرت كیهان كلهر در شهر نیشابور، بیش از 200 نفر از هنرمندان این شهر نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشتند و از لغو پی‌درپی برنامه‌های فرهنگی و اعمال سلیقه‌های شخصی در این شهر گلایه كردند.
آن‌ها در این نامه نوشته‌اند كه لغو نخستین اجرای مهم‌ترین چهر‌ه بین‌المللی موسیقی ایران، كیهان كلهر اتفاقی عجیب است.
در بخشي از این نامه خطاب به رئیس‌جمهور آمده است: «رأی به شما، رأی به بازگشت حاكمیت قانون بود. رأی به شما، رأی به حقوقدانی است كه تعهد به اجرای بدون تنازل قانون اساسی داشته و یكی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی‌اش، اجرای حقوق شهروندی بوده است. حال، چشم امید مردمان به تدبیر شما دوخته شده. لغو پی‌درپی برنامه‌های پربار فرهنگی، انبوهی از اندوه را بر شانه‌های خسته جماعتی آوار كرده كه دغدغه‌ای جز تعالی و پیشرفت كشورشان ندارند. عمق این جراحت زمانی بیشتر می‌شود كه برنامه‌های مزبور، دارای مجوزهای گوناگونی بوده كه پس از سختگیری‌های فراوان و طاقت‌فرسا و اعمال سلیقه‌های شخصی صادر شده‌اند».
واكنش كانون همبستگی فرزندان شاهد نیشابور
علاوه بر هنرمندان نیشابوری و با وجود اینكه بنا بر گمانه هايي دادستان شهر نیشابور دلیل لغو كنسرت را به خاطر فرزندان شهدا و جانبازان اعلام كرده بود، كانون همبستگی فرزندان شاهد نیشابور درباره لغو كنسرت موسیقی با درخواست خانواده شهدای این شهر نیز بیانیه‌ای صادر كرد:«به استحضار می‌رسانیم ما فرزندان شهدا با اجرای برنامه‌هایی كه موجب شادی و نشاط مردم عزیز در چارچوب قانون و اصول فقهی مقام معظم رهبری باشد مخالفتی نداشته و هیچ درخواستی از طرف خانواده شهدا در اعتراض به برگزاری كنسرت فوق‌الذكر در نیشابور به این كانون نداشته‌ایم. به‌همین منظور حق این كانون می‌دانیم به مسئول محترمی كه این مطلب را بیان داشته‌اند اعلام كنیم تا از شأن و جایگاه خانواده شهدا در بیان تصمیمات‌شان استفاده نكرده و نگاه مثبت مردم شریف را نسبت به خادمین ولایت و ملت منفی نكنند».
لغو بي دليل قانوني نيست
حميد جنتي، حقوقدان - کنسرت نیشابور کیهان کلهر، آهنگساز و نوازنده برجسته کمانچه با توجه به اينكه تمام مجوزهای لازم برای برگزاری این کنسرت، اعم از مجوز شورای تأمین استان، اداره اماکن و وزارت ارشاد گرفته شده بود و صورت‌جلسه شورای تأمین مبنی بر موافقت با برگزاری این کنسرت به رویت اعضای گروه رسیده بود، بنابر تصمیم‌های جدید دادستان نیشابور، لغو شد. همان‌طور كه مي‌دانيم دادستان به عنوان مدعي‌العموم مي‌تواند اگر خطري مشاهده كرد دستور صادر كند اما در اينجا فقط موضوع كنسرت مطرح نيست چون ممكن است مسائلي پيش رو باشد. همان‌طور كه مي‌دانيم طبق قانون مقام قضايي اگر خطري را مشاهده كند و بداند كه ممكن است در مكان مورد نظر جرمي رخ دهد مي‌تواند دستور جلوگيري از برگزاري آن مراسم را صادر كند. البته بايد در اينجا مطرح كرد كه اجرا شدن كنسرتي كه مجوز دارد جرم نيست. به طور مثال ممكن است در مكاني كه مراسم مي‌خواهد تشكيل شود مي‌خواهند فردي را بكشند يا اتفاق ناگوارپيش آيد، در اين حالت دادستان مي‌تواند دستور پيشگيري را صادر كند. به طور كلي دادستان بايد حقوق عمومي را حفظ كند و از سوي ديگر بايد به ياد داشته باشيم كه امنيت شهر هم در
دست او است. اما بحث مهم اين است كه آيا كنسرتي كه مجوز دارد مي‌تواند جزو اين مصاديق محسوب شود يا خير؟ كه بايد گفت خير، مگر اينكه دادستان توضيحات لازم و دليل لغو كنسرت را مطرح كرده باشد چون با خواست شخصي نمي‌توان دستور لغو را داد. اگر لغو كنسرت بي‌جهت و از روي مسائلي باشد كه دليل و علتي ندارد قانوني نيست. پس بايد گفت دادستاني مي‌تواند براي پيشگيري از يك حادثه غير قابل جبران دستور لغو دهد اما اگر بي دليل باشد قانوني نيست.
ارسال نظر