چرا سلاح‌های القاعده و داعش روسی است؟

ماجرا به پروژه انقلاب جهانی دولت نوپای لنین باز می‌گردد. دولت شوروی می‌خواست سلاح‌هایی بسازد که بسیار ارزانتر از نمونه‌های غربی باشند و آموزش کاربرد، تعمیر و نگهداری آنها به سادگی صورت گیرد تا هم امکان تولید بسیار انبوه آنها میسر شود و هم گروه‌های چریکی و انقلابی چپگرا در سراسر جهان که منابع مالی زیادی در اختیار ندارند بتوانند به آسانی به آنها مجهز شده و در مدت کوتاهی کاربرد و تعمیر آنها را بیاموزند.

شوروی‌ها می‌خواستند در هر زمان که امکانش فراهم شود از طریق احزاب کمونیست و اقشار فقیر متمایل به این احزاب، حکومت‌های غیر کمونیست را در سراسر جهان ساقط نمایند. در هر کشوری که انقلاب یا کودتای کمونیستی به پیروزی می‌رسید، زرادخانه‌ها به سرعت توسط انبوهی از سلاح‌های ارزان و کارامد روسی انباشته می‌شد. حزب کمونیست در هر کشوری که به قدرت می‌رسید به هیچ قیمتی نباید سرنگون می‌شد. این قانون بی چون و چرای دولت شوروی بود.

قیمت یک تفنگ خودکار کلاشنیکف روسی یک دهم یک تفنگ خودکار ام-۱۶ آمریکایی است. راکت اندازهای دستی RPG روسی با قیمتی پایین، دوام بالا و کاربردی آسان قدرت آتش بسیار نیرومندی برای گروه‌های شبه نظامی فقیر فراهم می‌کردند. تیربارهای سنگین دوشکای روسی با قیمتی برابر و یا کمتر از یک سلاح انفرادی سبک غربی توانایی نابودی خودروها، تاسیسات غیر مستحکم شهری و هلیکوپترها را در اختیار گروه‌های چریکی می‌گذاشتند. تانک‌های روسی تی-۵۵ و تی-۶۲ به گونه‌ای ساخته می‌شدند که علاوه بر قیمت بسیار پایین‌تر نسبت به مشابه غربی، نگهداری و کاربرد آنها به راحتی برای گروه‌های شبه نظامی یا مردمی میسر باشد، در حالی که تانک‌های غربی چنین قابلیتی ندارند. این امر سبب شده که بسیاری از کشورهای جهان سوم بتوانند سلاح‌های سبک و نیمه سنگین روسی را در کشور‌های خود مونتاژ کنند.

پس از فروپاشی شوروی بازار سیاه بسیار گسترده‌ای توسط گروه‌های مافیایی و بازیگران غیر دولتی برای تجارت جهانی سلاح‌های سبک، نیمه سنگین و حتی در مواردی سلاح‌های سنگین روسی به راه افتاد.

سوال جالبی برای تامل است که اگر سلاح روسی با این ویژگی‌های منحصر به فردش موجود نبود و گروه‌هایی چون داعش، القاعده، طالبان و بوکوحرام مجبور بودند سلاح غربی تهیه کنند چه تفاوت‌هایی در رونق، گستردگی و اقتصاد سیاسی نبرد شبه نظامی در خاورمیانه و آفریقا پدید می‌آمد؟