چرا دولت بودجه را دیر نوشت؟ / نفت، گره سفت بودجه ۹۵

قانون های توسعه ای کشور بیش از یک دهه است که دولت ها را ملزم کرده،لایحه بودجه کل کشور را نیمه دوم آذرماه روانه مجلس کنند تا مجلس فرصت کافی برای بررسی آنها داشته باشند.در 8 سال دولت محمود احمدی نژاد این اتفاق نیفتاد.شاید به جز لایحه بودجه سال 85 ، بقیه بودجه ها آنقدر تاخیر داشت که تصویب آن حتی به سال بعد موکول می شد و این بی انظباطی مالی، مشکلات بزرگی برای اقتصادایران بوجود آورده بود.

یکی از مطالبات مردم از دولت آقای روحانی،ارایه بودجه سر موعد مقرر به مجلس بود که در دو بودجه گذشته،این هدف محقق شد، اما بودجه امسال به اما و اگر تبدیل شده است.خیلی واضح است که دلیل این امر کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهانی است.قیمت نفت در بودجه سال جاری 53 دلار در هر بشکه پیش بینی شده و قرار بود دولت بر مبنای عملکرد امسال، قیمت نفت بودجه 95 را براساس دو سناریو نفت 43 یا 45 دلاری روانه مجلس کند.اما ظاهرا این فقط پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده و اختلاف نظر بر سر این نرخ در بودجه عامل تاخیر در ارایه بودجه 95 بوده است.

اختلافی با منشا بازار جهانی

آنچه محمدباقر نوبخت می گوید،عملکرد بودجه سال جاری نشان می دهد که میانگین فروش نفش نفت در شش ماهه نخست امسال طبق پیش بینی های بودجه بوده است ، به همین دلیل در آغاز تدوین بودجه سال 95، بودجه ریزان منابع نفتی قیمت های امسال را مبنای پیش بینی قرار دادند.اما بخت با دولت یار نبود و قیمت نفت رو به کاهش گذاشت تاجایی که به قیمت های11 سال قبل هم رسید.حالا دولتی که با انبوهی از مطالبات باقی مانده از دولت دهم از جمله پروزه های نیمه تمام ، بدهی ها و از همه مهمتر سیاست غلط پرداخت یارانه یارانه نقدی دست و پنجه نرم می کند با شوک کاهش بهای نفت هم روبرو شده تا کار سخت راهبری اقتصاد سخت تر شود.

برخی از اعضای هیات دولت از جمله وزیر اقتصاد به استناد عملکرد فروش نفت و برنامه افزایش 500 هزار بشکه نفتی که قرار است به زودی به میزان تولیدات ایران اضافه شود ، معتقدند که بهای نفت در بودجه 95 باید بین 45 تا 50 دلار باشد. این در حالی است که بودجه ریزان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور معتقدند این عدد باید 35 دلار باشد.مبنای پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ، قیمت نفت برنت در بازار جهانی است که هم اکنون به 35 دلار در هر بشکه رسیده و این موضوع کار را برای کشورهای نفت خیز سخت کرده است. البته سرانجام انچه در دولت مصوب شد نفت 40 دلاری بود که روز گذشته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور آن را اعلام کرد.

حالا با نفت 40 دلاری و افزایش تولید روزانه نفت ، ایران هم به جمع کشورهایی می پیوندد که سیاست تولید بیشتر به قیمت از دست ندادن مشتری ها ، را در بازار جهانی دنبال خواهد کرد.اما جای این سئوال باقی است که ایا سال اینده می توان انتظار جهش اقتصادی برای ایران داشت؟

مسلما با حجم مطالبات معوق ، بدهی ها و البته میراث یارانه نقدی پاسخ این سئوال سخت خواهد بود. به ویژه اینکه عملا هزینه های جاری پولی هم برای توسعه زیربناها نمی گذارد، به جز چشم دوختن به سرمایه گذاران خارجی.