لشکر۸ نجف اشرف در عملیات کربلای۵‌، جنگ و گریز در شرق بصره‌

مهدی انصاری

اشاره: پس از پایان عملیات کربلای5، هنگام برنامه‌ریزی برای تهیه گزارش‌های این عملیات، به دلیل شهادت راوی قرارگاه قدس (علی فتحی) در روز ششم عملیات (24/10/1365) و شهادت راوی لشکر14 امام حسین (سیدمحمد اسحاقی) در روز یازدهم عملیات (29/10/1365)، از سه یگان اصلی قرارگاه قدس فقط راوی لشکر8 نجف (مهدی انصاری) حضور داشت (راوی تیپ44 قمر بنی‌هاشم نیز در عملیات کربلای‌‌4 شهید شده بود.) لذا تهیه گزارش عملیات قرارگاه قدس و یگان‌های تابع آن به راوی لشکر8 واگذار شد که وی با استفاده از یادداشت‌ها و نوارهای صوتی که خود و دو راوی شهید تهیه کرده بودند، گزارش قرارگاه قدس را در 240 صفحه تدوین نمود. متن زیر با هدف بیان گوشه‌ای از نقش لشکر8 نجف و فرمانده دلاورش (شهید احمد کاظمی) در عملیات کربلای5، از گزارش مذکور برگزیده شده است.

مقدمه‌

دو هفته پس از توقف عملیات کربلای4 در منطقه ابوالخصیب (غرب خرمشهر)، عملیات گسترده دیگری در منطقه شلمچه آغاز گردید که کربلای5 نام‌گذاری شد و به‌رغم ناامیدی‌های قبل از عملیات و مشکلات و پیچیدگی‌هایی که در این منطقه وجود داشت، سپاه‌پاسداران به یکی از موفق‌ترین عملیات‌های گسترده خود در طول جنگ دست یافت.

لشکر8 نجف در عملیات کربلای4 مأموریت خط‌شکنی و پیشروی داشت و طی شب و روز اول عملیات دو گردان غواص و دو گردان پیاده وارد عملیات کرد. این عملیات که با هدف پیشروی به سمت بصره طراحی شده بود، به‌رغم شکسته شدن خط دشمن در غالب محورها و تلاش بسیار و جانبازی رزمندگان غواص و خط‌شکن، به دلیل هوشیاری دشمن، موفقیتی در پی نداشت و پس از 24 ساعت متوقف شد. در موقعیت بسیار دشوار و پیچیدهِ پس از این عدم‌الفتح، کار بررسی برای انتخاب منطقه‌ای دیگر و طرح‌ریزی عملیات گستردهِ دیگری از 5/10/1365 شروع شد و سرانجام در نیمه شب 11/10/1365، پس از بررسی‌ها و بحث‌های طولانی، منطقه شلمچه برای عملیات انتخاب شد و فرماندهی عالی جنگ (آقای هاشمی رفسنجانی) دستور آمادگی برای عملیات طی یک هفته را صادر کرد و برای جلوگیری از تردید و تزلزل، بر کار آماده‌سازی و عملیات در این منطقه، به عنوان یک تکلیف تأکید نمود. *‌

1) مأموریت‌و طرح مانور

با‌قطعی‌شدن‌منطقه‌عملیاتی‌،‌قرارگاه‌قدس‌مأموریت‌یافت‌که‌در مرحله‌دوم‌عملیات‌ پس‌از اینکه‌قرارگاه‌کربلا جای پایی‌در منطقه‌پنج‌ ضلعی‌گرفت‌ وارد عمل‌شده‌، به‌طرف‌جنوب‌و غرب‌پیشروی‌نماید.‌منطقه‌مأموریت‌قرارگاه‌قدس‌از‌طرف‌غرب ‌به ‌کانال‌ زوجی‌، از جنوب ‌به ‌اروندرود، از شرق‌ به‌ نهر دوعیجی‌ و‌از‌شمال‌ به‌ اولین‌ دژ غربی‌ کانال ‌پرورش‌ ماهی ‌محدود‌ می‌گردید. ‌یگان‌های ‌زیر برای ‌انجام‌دادن ‌این‌ مأموریت ‌تحت‌ امر قرارگاه ‌قدس‌قرار گرفتند:

"‌لشکرهای 7 ‌ولی‌عصر ،‌ 8‌نجف‌ ، ‌14‌امام‌حسین ‌،‌ 27حضرت ‌رسول‌ ، 32 انصار الحسین‌و تیپ 44 قمربنی‌هاشم‌." ‌

اکثر‌فرماندهان ‌یگان‌های ‌مأمور ‌به ‌قرارگاه ‌قدس ‌موافق‌ عملیات‌ در‌این ‌منطقه ‌نبودند ‌و ‌موفقیتی ‌را ‌‌برای‌ این ‌عملیات ‌پیش‌بینی‌ نمی‌کردند ،‌ ولی ‌با ‌توجه ‌به ‌اینکه ‌فرماندهی‌ عالی‌جنگ‌، به اجرای این عملیات به عنوان"تکلیف" تأکید نمود، خود را ملزم‌به‌آماده‌سازی‌و اجرای عملیات‌می‌دانستند و اقدامات مناسبی در جهت آماده‌سازی نیرو، امکانات و منطقه عملیاتی انجام دادند.

فرمانده ‌لشکر8 نجف‌ (احمد کاظمی) در صحبتی ‌با فرمانده‌ قرارگاه‌ قدس (عزیز جعفری)‌، گفت‌: ‌

هنگامی که فرمانده ‌قرارگاه‌ قدس‌از فرمانده ‌لشکر نجف ‌و فرمانده لشکر امام حسین تقاضا کرد که در امر خط‌شکنی در آغاز عملیات شرکت کنند، برادر خرازی با بیان اینکه ما در کربلای4 انهدامی زیاد داشتیم، نپذیرفت و برادر کاظمی ‌نیز گفت‌:

با‌ توجه ‌به ‌شروع ‌مأموریت‌ قرارگاه ‌قدس‌ در دومین‌ مرحله‌ عملیات، ‌تعیین ‌مأموریت‌ قطعی‌ یگان‌ها ممکن‌ نبود لذا طی چند جلسه به بررسی طرح‌های مختلف پرداخته شد و در آخرین روز قبل از عملیات ‌(18/10/1365) در جلسه‌ای ‌با حضور فرماندهان ‌دو لشکر نجف و امام حسین، فرمانده ‌قرارگاه ‌قدس ‌ضمن ‌پیش‌بینی‌ وضعیت‌های‌ مختلف‌، مأموریت‌ این ‌دو یگان‌ را چنین‌مشخص‌کرد: ‌