پوستتان دیگر روشن و شفاف نیست؟ شاید مشکل از کبد باشد

این عضو با وزنی بین یک تا یک و نیم کیلوگرم، 500 وظیفه متفاوت حیاتی را بر عهده دارد. وظایف این عضو مهم طیف گسترده‌ای از متابولیسم درشت‌مغذیها یعنی قندها، چربیها و پروتئین‌ها، ذخیره‌سازی مواد معدنی و ویتامین های گوناگون را دربرمی‌گیرد.

تولید صفرا برای هضم چربیها و خنثی سازی آمونیاک که ماده‌ای بسیار سمی و مضر است، از دیگر وظایفی است که کبد برعهده دارد. تا حدودی با نقش کلیدی این عضو آشنا شدید. بیماری‌‌های کبدی بسیار متفاوت هستند که از مشهورترین آنها می‌توان به هپاتیت، سیروز کبدی، کبد چرب و انسداد مجاری صفراوی اشاره کرد. هر کدام از این بیماری‌ها قادرند علائمی را روی پوست باقی بگذارند.

کم کاری کبد ممنوع

اگر کبد در یکی از عملکردهای خود (تامین انرژی، نیازهای دارویی، دفع سموم و...) کوتاهی کند، بیماری‌های مختلفی ممکن است به وجود آید. به عنوان مثال بعد از خوردن گوشت، اسید اوریک در بدن ترشح می‌شود؛ وظیفه کبد این است که حدود 95درصد آن را به اوره تبدیل کند تا از طریق کلیه دفع شود اما اگر به هر دلیلی کبد در این کار کوتاهی کند، میزان زیادی از اسیداوریک وارد خون شده و فرد در معرض ابتلا به نقرس قرار می‌گیرد یا سنگ‌های اسیداوریکی در بدنش تشکیل می‌شود.
ممکن است کبد از نظر بافت‌شناسی و فیزیولوژیکی مشکلی نداشته باشد اما کوچک‌ترین نقص در عملکردش می‌تواند پیامدهای خطرآفرینی را برای فرد به همراه داشته باشد. برای همین توصیه می‌شود در حفظ سلامتی این بخش از بدن بکوشید. در کل بیماری‌های کبدی می‌توانند با بروز برخی عوارض پوستی در بیماران همراه باشد. در مورد هورمون‌ها، متابولیسم چربی و کلسترول، اگر کبد به درستی عمل نکند ممکن است عواقبش به پوست فرد هم سرایت کند و آکنه و جوش‌های پوستی ایجاد شود.
سیروز کبدی (اصطلاحی پزشکی است که برای توصیف تخریب تدریجی کبد، در نتیجه وارد آمدن آسیب مزمن به این اندام به کار می‌رود) نیز یکسری عارضه‌های پوستی را در افراد ایجاد می‌کند.
بیماران سیروزی چرا سیاه می‌شوند؟

افرادی که به بیماری سیروزی مبتلا هستند به دلیل سوختگی خون رنگ پوست‌شان تیره و متمایل به سیاه می‌شود اما چطور خون دچار سوختگی می‌شود؟ عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت B و C به‌طور فعال تولید مثل می‌کنند و به دلیل ضعف سیستم ایمنی باعث تخریب سلول‌های کبدی می‌شوند.

از تخریب سلول‌های کبدی سمومی ترشح می‌شود که قادرند خون را هم دچار اختلال کنند. این اختلال‌ها باعث خفگی خون و تیرگی آن شده که به آن خون سوخته می‌گویند. تیرگی خون به مرور زمان روی پوست رسوب می‌کند که سیاهی پوست در این افراد ناشی از این فرآیند است.
چرا کبد چرب می‌شود؟

خیلی از اوقات شنیده‌اید که می‌گویند فرد کبدش چرب است اما تا به حال شده از خود بپرسید که این چربی به چه معناست؟ وقتی پای چربی‌های اشباع شده (بدترین نوع چربی) مثل روغن پالم که در روغن نباتی‌ها موجود است به برنامه غذایی افراد باز شود، باید منتظر عواقب آن هم باشیم. این چربی‌ها به مرور راه مویرگ‌هایی را که وظیفه‌شان خونرسانی به سلول‌های کبدی است، مسدود می‌کنند؛ در نتیجه سلول‌های کبدی دچار کم‌خونی و سپس مرگ می‌شوند و جای این سلول‌ها چربی‌ها قرار می‌گیرند.

بعد از طی این فرآیند می‌توان گفت کبد فرد چرب است که البته انواع مختلفی دارد (کبد نوع 1، نوع 2، نوع 3 و نوع 4). چربی کبد تاثیر زیادی روی پوست نمی‌گذارد، فقط ممکن است گاهی اوقات باعث ورم و باز شدن منافذ پوستی شود.

ترشح صفرا یکی از مهم‌ترین عملکردهای کبد است که در تمیزسازی کبد و جذب چربی غذا از روده نقش بسیار مهمی دارد. صفرا از طریق مجاری صفراوی به کیسه‌ صفرا می‌ریزد و از آنجا به لوزالمعده و روده‌ کوچک وارد می‌شود. اما کوچک‌ترین اختلال در مسیر حرکت صفرا ممکن است باعث افزایش سطح صفرا در جریان خون شود. به همین دلیل اگر با زردی پوست و زردی چشم‌ها (قسمت سفیدی چشم) مواجه شدید، بدانید که در مسیر صفرای شما اختلالاتی ایجاد شده است.

همچنین نشانه‌ دیگر آن خارش گسترده و شدید پوست است. اگر این مشکل به موقع تشخیص و درمان نشود، این زردی پوست به مرور زمان تغییر حالت و رنگ داده و به تیرگی و لک منجر می‌شود. شاید برخی از خانم‌ها و آقایان با این لکه‌های تیره رنگ بیشتر در ناحیه پوست سینه و کتف برخورد کرده باشند که ناشی از بروز این مشکل است.

منشا لکه‌های بارداری از کجاست؟

تا اینجا به اختلال عملکرد کبد اشاره کردیم اما بعضی از عوامل مثل قرص‌های ضدحاملگی یا دوران حاملگی هم ممکن است روی کبد اثرات بدی بگذارند؛ تغییرات هورمونی در دوران بارداری و مصرف قرص‌های ضدبارداری که هورمونی هستند، فشار مضاعفی به کبد وارد می‌کنند.
این فشارها رسوباتی ایجاد می‌کنند که مانع ترشح صفرا می‌شوند؛ همین موضوع باعث می‌شود به مرور لکه‌هایی روی پوست ظاهر ‌شود. به همین دلیل برخی از خانم‌ها ممکن است در دوران بارداری با این لکه‌ها مواجه شوند.

تغذیه مناسب فراموش نشود!

بیماری‌های کبد در پزشکی حدود 14 هزار صفحه است که به‌طور خلاصه با برخی از عمده‌ترین آنها تا حدودی آشنا شدید اما چه کار کنیم تا کبدمان دچار مشکل نشود؟! اولین نکته‌ای که باید رعایت کنیم، تغذیه مناسب است. از آنجایی که کبد قادر به از بین بردن همه سموم بدن نیست، برخی از مواد غذایی به راحتی قابل هضم و تجزیه نیستند و کبد را دچار مشکل خواهند کرد.
از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنید

• توصیه می‌شود از خوردن غذاهای سرخ شده با روغن زیاد یا غذاهایی که چربی بالایی دارند، خودداری کنید.

• برخی از غذاها با یکدیگر سازگاری ندارند، به همین دلیل بهتر است باهم خورده نشوند. به عنوان مثال ماست به همراه تخم مرغ نباید خورده شود؛ اشتباهی که خیلی از افراد انجام می‌دهند. حتی خوردن ماست با ترشی و همچنین تخم‌مرغ با ترشی توصیه نمی‌شود. کبد برای هضم و آنالیز این مواد انرژی زیادی را صرف می‌کند اما درنهایت ممکن است یکسری مواد زائد وارد کبد و سپس خون شوند و لکه‌های پوستی را ایجاد کنند.

• پنیرهای شور یا پنیرهایی که مدت زیادی است در یخچال مانده‌اند را بهتر است دور بیندازید و از خوردن آنها صرف‌نظر کنید.

• غذاهای خیلی شیرین و به‌طور کلی شیرینی‌ها باید از برنامه غذایی حذف شوند.

• افرادی که مشکل کم خونی ندارند بهتر است در خوردن پسته که باعث غلیظ شدن خون می‌شود، خودداری کنند.

• بهتر است پسته به همراه آب انار خورده شود.

• بعضی از گوشت‌های گاو و شتر مصرف زیادشان توصیه نمی‌شود- احشام پیر - چون خون را رقیق می‌کنند.

توصیه می‌شود که اگر فرد طبع گرمی دارد، پس از خوردن گوشت شتر آب انار، کاهو یا سکنجبین بخورد که طبع گرمش را خنثی کند. گوشت گاو سردی است و بهتر است بعد از آن سیر، آویشن‌و... مصرف شود. گوشت گاو نباید به همراه ماست خورده شود زیرا باعث چرب شدن کبد می‌شود.