سوپراستارها در دام نقش‌های تکراری / امین زندگانی، شریفی‌نیا، یکتا ناصر و... از دستمزد بازیگرها گفتند

وقتی صحبت از ساخت فیلمی با حضور چهره‌های سینما می‌شود، همراه مضمون چند موضوع و اینکه چه کسی می‌خواهد فیلم را کارگردانی کند، به ذهن خواهد رسید.

اولین موضوع در سینمای ایران شاید این مسئله باشد که تهیه‌کننده برای آوردن فلان بازیگر در فیلمش چقدر می‌خواهد هزینه کند و دستمزد بدهد. دومین موضوع اهمیت کار و حرفه بازیگر است که برای یک تهیه‌کننده سینما مهم به شمار می‌رود. درنهایت ممکن است تهیه‌کننده بدون پرداختن به اینکه کدام بازیگر چهره است و چقدر دستمزد می‌گیرد، بازیگری را به عرصه سینما معرفی کند که با بازی در نقشی تأثیرگذار به یکی از ستاره‌های سینمای ایران در آینده تبدیل شود.

در این سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که عرصه بازیگری در سینما به‌سوی حضور بازیگران جوان و بااستعداد پیش رفته است. به‌طور مثال هدیه تهرانی بازیگر چهره سینما بعد از دوره‌ای کمتر در محافل سینمایی و فیلم‌ها دیده می‌شد یا وقتی کارگردانی به دنبال بازیگری با سن پائین برای نقش فیلمش است، باید مدت‌ها وقت صرف کند تا بازیگر خود را در میان بازیگران حرفه‌ای سینما بیابد. در نتیجه شاهد بوده‌ایم که بازیگران با چهره‌های تازه‌ای وارد عرصه سینما شده‌اند که اتفاقاً همان بازیگران به دلیل کار حرفه‌ای کارگردان در نقش خود موفق ظاهر شدند.

درباره اهمیت سوپراستار بودن بازیگران در عرصه سینما و تأثیر آن بر گیشه و نیز دستمزد بالا با چند بازیگر سینما و تلویزیون به صحبت پرداخته‌ایم. برای تهیه این گزارش به دنبال چهره‌هایی چون صابر ابر، رؤیا تیموریان، مهدی پاکدل، بهنوش بختیاری و پرویز پرستویی هم رفتیم که یا دراین‌باره صحبتی نکردند یا ترجیح دادند از بحث دستمزد، حرفی نزنند.

در این گزارش به دنبال این موضوع هستیم که دستمزد بازیگران را چهره آن‌ها تعیین می‌کند یا توانایی که در حرفه‌ خود دارند و یا سطح توقع تهیه‌کننده سینما از حضور یک بازیگر شاخص در فیلمش حالا با هر مبلغ دستمزدی که تعیین خواهد شد. اگرچه در تمام دنیا سوپراستارهای سینما، چهره‌هایی نام‌آشنا و معتبر برای مخاطبان خود هستند.

پرداختن به این موضوع که آیا حرفه بازیگری هم باید خرید و فروش شود، مهم بوده است. صحبت‌های کوتاه با بازیگران این ذهنیت را خلق خواهد کرد که آیا حرفه بازیگری تنها دادوستد مالی است یا در کنار آن کشف استعدادهای نابی است که کمتر در سینما با آن روبرو بوده‌ایم. و یا کنار گذاشتن چهره بازیگرانی است که دیگر جایگاهی در این سینما ندارند. البته بازیگران قدیمی سینما هم جدی‌تر به این مسئله نگاه کرده‌اند و حضور کمرنگ خود در عرصه سینما را نداشتن وضعیت مناسب فیلمنامه‌ها نامیده‌اند.

امین زندگانی

به‌زودی نسل‌های بعد از ما وارد گردونه هنر بازیگری خواهند شد. اگر مشکلات سینمایی ادامه داشته باشد، این امر موضوع نگران‌کننده‌ای برای آینده سینما خواهد بود که نسل بعد ‌بخواهد مسیر امروز هرکدام از ما را در پیش بگیرند. سود در تولید فیلمنامه‌های ضعیف زمانی به دست می‌آید که عده‌ای از بازیگران چهره ثابت نقش‌های تکراری می‌شوند. به همین دلیل عده‌ای از بازیگران به دنبال دستمزد بالا برای کار خود می‌روند. این موضوع علاوه بر سینما در تلویزیون هم با ساخت سریال‌های سطحی به چشم می‌خورد. به‌هرحال معامله‌های مالی این وسط وجود دارد، اما خیلی از بازیگران گزیده‌کارشده‌اند و تن به هر بازی در سریال و یا فیلم سینمایی نمی‌دهند. برای آن‌ها شرایط و مضمون فیلمنامه اهمیت بیشتری دارد. اینکه کدام بازیگر چه دستمزدی می‌گیرد، بستگی به شرایطی دارد که تهیه‌کننده آن را در قرارداد بازیگر منعقد می‌کند.

یکتا ناصر

من این مسئله را خیلی کلی‌تر می‌بینم. به‌هرحال سوپراستارهای سینما خیلی با این‌گونه مشکلات مواجه هستند و این موضوع حساسی برای اظهارنظر بازیگران است، چرا که فکر می‌کنم باید این موضوع را به شکلی کلی‌تر بررسی کرد. از تهیه‌کننده سینما و بحث بودجه‌های گاهی کلان گرفته تا فیلم‌هایی که با هزینه‌های پائین ساخته می‌شوند، اما تأثیر آن در جشنواره‌های داخلی و خارجی بیشتر از دستمزدی است که بازیگر در انتظار آن است. اگرچه این موضوع باعث سوءتفاهم‌های زیادی هم برای بازیگران خواهد شد. به‌هرحال زمینه حسادت و یا شاید رقابتی هم در میان بازیگران وجود دارد که همین موضوع باعث تحریک رقم بالای دستمزدها برای بازیگران خواهد شد. بیشتر از این نمی‌توانم توضیح دهم. چراکه این موضوع بستگی به شرایط کنونی در سینما دارد.

سیاوش خیرابی

من فکر می‌کنم در شرایط فعلی، فیلم‌ها معطوف به چهره بازیگران نیستند. اکثر فیلم‌هایی که فروش می‌کنند، براساس تجربه و شناخت بازیگران است که کارگردان به آن اهمیت می‌دهد. مثلاً همکار و بازیگر خوب سینما رضا عطاران بازی خوبی از خود ارائه می‌دهد که فیلم‌هایش هم مورد توجه قرار می‌گیرد. البته عرصه بازیگری برای بازیگران همانند همین دلیل احساس می‌کنیم بازی بعضی از بازیگران تکراری شده است. اگر چه مردم هم این ترکیب بازیگران خاص را دوست چرخه ای می‌ماند که در حال گردش است. ممکن است فلان بازیگر در این شرایط بیشتر دیده شود و یا چهره بازیگران دیگر را کمتر ببینیم. اما آنچه واقعیت دارد این مسئله است که فیلم‌های سینمایی براساس چهره حدود 10 بازیگر سینما ساخته می‌شود. به دارند که برای دیدن چهره و بازی آن‌ها به سینما می‌آیند. در کل تعداد فیلم‌های خوب در سال‌های اخیر محدود بوده است. به همین دلیل بازیگران هم در یک فیلم خوش ساخت دیده می‌شوند. من تجربه بازی در چند فیلم و مجموعه تلویزیونی را داشته‌ام، اما همچنان سینما برایم در اولویت قرار دارد و بحث دستمزد بازیگران در سینما هم فکر می‌کنم بستگی به شرایط تهیه کننده و آن پروژه دارد.

ملیکا شریفی‌نیا

خوشحالم که بازی‌های هم نسلان من در این دوره دیده می‌شود. همین که من جایزه نقش مکمل زن را از جشنواره فیلم فجر برای فیلم "اشباح" به کارگردانی داریوش مهرجویی به‌دست آوردم، یعنی بازی‌ام مورد توجه داوران و کسانی بوده که تاییدم کرده‌اند. به نظر من بازیگر پیشکسوت و بازیگر جدید و تازه کار باید در کنار هم باشند. ممکن است شرایط سینما در هر دوره ای تغییر کند، اما بازیگر حرفه و کار خود را نشان می‌دهد. حالا در دوره ای یک فیلم بر حسب اتفاق و با حضور بازیگران چهره به فروش خوبی دست پیدا می‌کند و فیلم دیگری هم با همان بازیگران چهره، ممکن است دیده نشود. شرایط در سینما هر سال یکسان نبوده به ویژه که مردم دوست دارند شاد باشند و فیلم‌های طنز بیشترین طرفداران را در بین مردم دارد. پس گیشه سینما همان استقبال مردم است و سوپراستارها هم متصل به شرایط و نگاه مردم هستند. در واقع چهره شدن بازیگران را مردم انتخاب می‌کنند.

مجید مظفری

دلیل این‌که بازیگرانی همانند من سال‌ها فعالیتی نمی‌کنند، شاید نبودن فیلمنامه‌های جذاب در عرصه سینما باشد. همیشه گفته‌ام که فیلمنامه در انتخاب یک نقش برای من اهمیت ویژه‌ای دارد. اگرچه فیلمنامه‌های زیادی به دستم می‌رسد، اما هیچ‌کدام به دلم نمی‌نشیند. من معتقدم یک فیلم خوب، فیلمنامه خوب، انتخاب بازیگران درست و نیز هدف مشخصی دارد. همان فیلم هم قطعاً می‌تواند در میان طرفداران خود جایگاه ویژه‌ای کسب کند و تبدیل به یک فیلم خوش‌ساخت و پرفروش شود. بازهم امیدوار به حضور آقای حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در آینده هستم.