.svg)
نقد یک نظریه از اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره آزمایش DNA والد
پارسینه: به اعتقاد من , نظریه اداره کل حقوقی قوه قضاییه که در پاسخ استعلام زیر صرفا به استناد قاعده فراش و اقرار قبلی زوج , برخلاف نتیجه آزمایش DNA که حاکی از عدم امکان تولد طفل از صلب وی می باشد دعوای زوج را مسموع ندانسته و او را مکلف به انجام کلیه تکالیف شرعی و قانونی پدر واقعی طفل دانسته است با عنایت به موارد زیر مبنی بر اشتباه است .
1- قاعده فراش از امارات قانونی است و نتیجه آزمایش انجام شده که DNA مثبت ادعای زوج است از امارات قضایی محسوب است و اماره قضایی بر اماره قانونی اولویت دارد. ( در خصوص آزمايش دي.ان.اي دو بحث نفي ولد و ديگري اثبات نسب مطرح است؛ اين آزمايش براي نفي ولد قطعی است.؛ چراكه اگر رابطه پدر و فرزندي وجود نداشته باشد، در اين آزمايش مشخص مي شود فرزند تشابه ژنتيكي با پدر ندارد که قطعا به معناي نفي ولد خواهد بود.)
2- در مورد اقرار نیز برغم که اقرار در امور مدنی در رأس ادله دیگر قرار دارد و تحت شرایطی قاطع دعوی دانسته شده است، اما ، به دلیل احتمال اثبات خلاف آنچه به موجب اقرار بیان شـده و یا عدم تحقق شرایط مورد نـظر مُقِر که با توجه به آن شـرایط، اقـرار کـرده، مواردی را پیشبینی نموده است (مانند فساد اقرار و یا ابتناء آن بر اشتباه و ....) که با حصول آنها اقرار به عمل آمده بیاثر میشود.بنا بر این با هر دلیلی خلاف واقع بودن مفاد اقرار از سوی مقر و یا سایر اشخاص ذینفع اثبات شود مقنن بر چنین اقراری اثر قانونی مترتب نکرده و به مقر اجازه می دهد که از اقرار مذکور برگردد و ملزم به آثار ناشی از آن نباشد.
سؤال :فرزندی با شرایط امکان لحوق به پدر از همسر دائمی متولد شده و پدر برای وی شناسنامه اخذ نموده است. حدود هفت سال رفتار پدر نسبت به فرزند قولاً و عملاً به نحوی بوده است که اقرار و اعتراف به فرزند بودن محسوب میشود، حالیه بعد از چندین سال پدر مشکوک میشود که آیا فرزند از صلب وی می‌باشد یا خیر و اقدام به انجام آزمایش DNA می‌نماید، نتیجه آزمایش حاکی از این می‌باشد که این فرزند نمی‌تواند از صلب این پدر باشد اکنون پدر با استناد نتیجه آزمایش، دعوی نفی ولد را مطرح می‌کند، آیا دعوای نفی او مسموع است؟
نظریه شماره ۱/۹۴/۷ ـ ۸/۱/۱۳۹۴
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه
در فرض مطروحه، با توجه به مواد ۱۱۵۸، ۱۱۶۱ و ۱۱۶۲ قانون مدنی، نظر به اینکه طفل مورد بحث در زمان زوجیت متولد شده و قبلاً هم زوج به ابوت خود و فرزندی طفل اقرار کرده و برای او شناسنامه گرفته و از تاریخ تولد او مطلع بوده است، دعوای نفی ولد از او مسموع نخواهد بود و کلیه تکالیف شرعی و قانونی را در مورد طفل به عهده دارد.
مواد قانونی مرتبط :
از قانون مدنی :
ماده ۱۱۵۸- طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهراست مشروط بر اینکه از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از ششماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.
ماده ۱۱۶۱- در مورد مواد قبل هرگاه شوهرصریحا یا ضمنا اقرار به ابوت خود نموده باشد دعوی نفی ولد از او مسموع نخواهد بود.
ماده ۱۱۶۲- در مورد مواد قبل دعوی نفی ولد باید در مدتی که عادتا پس از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل برای امکان اقامه دعوی کافی می باشد اقامه گردد و در هر حال دعوی مزبور پس از انقضاء دوماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل مسموع نخواهد بود.
پرویز رضایی
دعوی نفی ولد چنانچه متکی به دلبل مسلم و قاطعی مانند آزمایش DNA باشد قطعا پذیرفته است و ارائه چنین نظریه ای از اداره حقوقی قوه قضائیه بسیار بعید و باعث تعجب است.