وارطان هوانسیان؛ معمار مدرن ایرانی

او از مدافعان سرسخت معماری مدرن در ایران به شمار می‌آمد.

پس از پایان تحصیلات متوسطه، مدتی در تبریز و تهران به کارهای مختلف پرداخت ،او در یک کارخانه قالی‌بافی در تبریز به عنوان طراح نقش قالی مشغول به کار شد

و در اواخر جنگ اول جهانی به پاریس رفت. در آنجا به تحصیل نقاشی، در مدرسه هنرهای زیبا ECOLE DES BEAUX ARTS ، و معماری و شهرسازی، در مدرسه خصوصی ECOLEDARCHITECTUR ESPECIAL پرداخت و در سال 1301شمسی تحصیلات معماری را به پایان رساند و پس از آن به مدت 13 سال در فرانسه به کار معماری پرداخت(مدتی با آنری سوواژ، معمار فرانسوی، در پاریس همکاری کرد).

هوانسیان پس از بازگشت به ایران، در سال 1314ش به استخدام اداره شهربانی درآمد. در همین سال مقام اول مسابقه طراحی هنرستان دختران در تهران را کسب کرد.

ولی چندی بعد، پس از آن به کار آزاد روی آورد و تا پایان زندگی در دفتر شخصی خود نزدیک به نیم قرن به فعالیت خود ادامه داد.

هوانسیان علاوه بر طراحی بناهای متعدد، در نوشتن مقالات و انتشار مجلات معماری فعال بود.
او عضو مؤسس انجمن ارشیتکت های ایران، عضو هیئت تحریریه مجله «آرشیتکت» و صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله «معماری نوین» بود که در بین سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۴ انتشار می‌یافت.
از آثار معماری وی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هنرستان دختران تهران، تهران، ۱۳۱۴-۱۳۱۷
هتل دربند، تهران، ۱۳۱۴-۱۳۱۷ (مدتی پیش تخریب شد!!!)
تکمیل باشگاه افسران وزارت جنگ (طرح اصلی توسط گابریل گورکیان)، (دوره پهلوی اول) ، تهران
کاخ شهناز پهلوی، سعد اباد
سینما متروپل، تهران
سینما کریستال
سینما دایانا ( سپیده فعلی) ، تهران
مهمانخانه ایستگاه راه‌آهن تهران، ۱۳۱۹
هتل فردوسی، تهران
ساختمان مرکزی بانک سپه، تهران، ۱۳۲۹-۱۳۳۲
بانک سپه شعبه بازار تهران
مراکز بانک سپه در شهرستان‌ها
ساختمان جیپ، تهران
مجتمع آپارتمان های شاهرضا، تهران
کودکستان "کوشش" DENNIS