کمیته امداد در این مملکت چه کار می کند؟

در مدتی که پیرزن مذکور آنجا بود، کمی با هم گفتگو کردیم. او و خانواده اش جزء عشایر بدون احشام (احتمالاً همان غربتی یا کولی) بوده اند که حدود 6 سال پیش در اطراف شیراز، کپرنشین می شوند. 6 ماه قبل، شهرداری کپرها را تخریب کرده، و آنها مجبور می شوند در یکی از محلات حاشیه ای شیراز با برجی 300 هزار تومان مستأجر شوند. بنابراین، تمامی یارانه دریافتی شان را بابت اجاره خانه، پرداخت می کنند و خرج خورد و خوراکشان از کارهای روزمره مثل جمع آوری ضایعات و... باید تأمین شود. نکته نگران کننده این بود که بسیاری از اطرافیان این زن، نظیر شوهر و پسر و دامادش، دچار معلولیت (تالاسمی) یا قطع عضو هستند که این به اصطلاح قوز بالای قوز است!

از او راجع به کمک های کمیته امداد پرسیدم که اظهار داشت هنوز در حال تشکیل پرونده اند، اما به خانوارهایی نظیر آنها،ماهانه تنها 20 هزار تومان مستمری می دهند!

با این زمینه، تحقیقی در فضای اینترنت انجام دادم که نتایج آن چنین است:

در سال 1393، کمیته امداد مبلغ 3300میلیارد تومان در قالب بودجه از دولت دریافت داشته است. + هم چنین سالانه در حدود 150 میلیارد تومان به عنوان صدقات از صندوق ها جمع آوری شده است.

از سوی دیگر تعداد یک میلیون و هفتصد هزار خانوار با جمعیت بیش از چهار میلیون نفر، مددجوی دائم و مستمری بگیر این نهاد هستند و علاوه بر این تعداد تا سقف 500 هزار نفر نیز به صورت تک یا چند خدمتی و زمان دار از خدمات امداد بهره‌مند شده‌اند.

در حال حاضر به جز واریز مستمری (20هزار تومان در ماه برای هر خانوار)، کمیته امداد خدماتی چون معرفی برای دریافت وام و تسهیلات بانکی، ساخت مسکن مهر، معافیت از پرداخت هزینه انشعاب آب، برق و گاز را ارائه می دهد که قدر متیقن این گونه کارها، هزینه ای برای این نهاد عریض و طویل در بر ندارد.

طبق یکی از برآوردها، 15 هزار نفر به طور تمام وقت در کمیته امداد مشغول به کار هستند. (این برآورد از طربق نسبت گرفتن از این اطلاعات به دست آمده که در پایان سال 92 تعداد 619نفر با كمیته امداد استان سیستان و بلوچستان همكاری داشتهاند، كه 4/3درصد از كل كاركنان كمیته امداد راشامل شده است)

مجموع درآمد کمیته امداد:

3300 میلیارد تومان + 150 میلیارد تومان = 3450 میلیارد تومان برآورد می شود.

بر این مبنا اگر کمیته امداد در سال 93 به هر خانوار مددجوی دائم، 20 هزار تومان در ماه پرداخته باشد در این صورت:

20000 تومان * 1700000 خانوار * 12 ماه = 408 میلیارد تومان به عنوان مستمری پرداخته است.

بنابراین از مجموع درآمدهای کمیته امداد، 2892 میلیارد تومان باقی می ماند که صرف هزینه های جاری آن از قبیل پرداخت حقوق 15هزار کارمند و مدیر شده است.

حال اگر فرض کنیم که به طور متوسط به هر کارمندی در ماه 1.5 میلیون تومان حقوق و حق بیمه تعلق گیرد، در این صورت:

15000کارمند * 12 ماه * 1.5 میلیون تومان = 270میلیارد تومان در سال صرف پرداخت حقوق می شود.

با توجه به اینکه بجز دریافت اطلاعات مددجویان و تشکیل پرونده که تا کنون برای بیش از دو میلیون خانوار انجام پذیرفته، کار اصلی کمیته امداد واریز مستمری به حساب بانکی مددجویان است و این نیز تنها یک عملیات بانکی است؛ آیا بهتر نیست این سازمان عریض و طویل منحل شده و بودجه کلان آن به صورت مستقیم از سوی دولت (نظیر عملکرد سازمان هدفمندی یارانه ها) به حساب مددجویان واریز شود؟ در آن صورت با فرض ثابت بودن بودجه 3300 میلیارد تومانی، می توان تقریبا 8 برابر مبلغ فعلی، یعنی 160 هزار تومان در ماه به هر خانوار مددجو پرداخت کرد! البته در این میان، 15 هزار نفر کارمند کمیته امداد باقی می مانند که باید آنها را در نهاد ها یا سازمانهای دیگر بکار گرفت. هم چنین مقدار زیادی ساختمان و اموال هم به دست می آید که از فروش یا اجاره دادن ها، درآمدی دیگر برای پرداخت به مددجویان حاصل می شود که ما علی الحساب آن را نادیده انگاشته ایم.

احمد سعیدی/ وبلاگ خطخطی